I vetmi pozicion i Universiteti të Tiranës në lidhje me reformën mund të inferohet nga diskutimet në gazeta apo televizione.
Modeli “kilian” i konkurrencës të propozuar nga Ardian Civici (UET) përballet me një model të paqartë të Shezai Rrokaj nga Universiteti i Tiranës në Gazetën Shqip (10 Korrik, 2013).
Shkurtimisht cështjet e ngritura nga Rrokaj janë: (a) arritja e një konsensusi për reforma totalitare dhe të integruara në objektivat e zhvillimit strategjik; (b)rregullimi i kredencialeve akademike; (c ) reforma e financimit të arsimit por nuk përmend ndonjë plan të caktuar dhe i largohet idesë së llogaridhënies; (ç) reformë e strukturave dhe organizimit të universiteteve publike; (d) nxitja e angazhimit të universitetit në misionin e tretë dhe në projektet ndërkombëtare të kërkimit; (dh) rritja e kapaciteteve të universiteteve publike për të përthithur të gjithë kërkesën në arsimin e lartë (dhe pastaj thotë që arsimi privat duhet të jetë komplementar!); (e) pavarësi të sistemit të sigurimit të jashtëm të cilësisë nga ekzekutivi (vendimmmarrja sipas ligjit është e Ministrisë të Arsimit) por nuk bën fjalë gjëkundi për sigurimin e brendshëm të cilësisë në UT dhe mosfunksionimin e këshillit të etikës në këtë institucion etj.
Më poshtë disa prej pikave të Rrokës:
1. E rëndësishme është krijimi i një sinergjie mendimi prej së cilës do të konceptoheshin reforma të plota për arritjen e standardeve dhe përmirësimin e cilësisë së jetës në vendin tonë.
2. Edukimi duhet parë si një vazhdimësi, që nga kopshti e deri shkollimin universitar, e më tej në të mësuarit gjatë gjithë jetës. Kurrikula shkollore konceptohet si tërësore, dhe jo e copëzuar si deri sot, në politikat dhe strategjitë arsimore me cikle shkollimi, sepse vetëm në këtë mënyrë mund të konceptohet një formim pa boshllëqe, pa thyerje konceptuale dhe pa përsëritje e fryrje informacioni nga viti në vit dhe nga cikli në cikël.
3. Strategjia arsimore synon orientimin e shkollës në përputhje me strategjinë afatmesme e afatgjatë të vendit dhe atë rajonale e globale.
4. Një vëmendje e veçantë duhet t’i kushtohet rregullimit të titujve të diplomave në përputhje me kategoritë e punës në Republikën e Shqipërisë, gjë që do t’i jepte fund çrregullimeve që vihen re sot në procesin e punësimit në publik a në privat.
5. Reforma për arsimin merr si pikënisje financimin e arsimit si fushë prioritare.
6. … duhet të synohet në ngritjen e Instituteve (Kolegjeve) Profesionale dyvjeçare, sipas modelit zviceran, finlandez, amerikan, pas shkollës së mesme. Arsimi profesional duhet të nxitet nëpërmjet sektorit privat të interesuar me mbështetjen e shtetit.
7. … arsimin e detyrueshëm edhe për shkollën e mesme të lartë. Pas analizave që janë bërë për të parë se sa nisin klasën e parë dhe sa nga ky numër futen në universitet nga njëra anë, dhe standardi i BE-së (30/1000 banorë në shkollë të lartë) nga ana tjetër, rezulton se nga rreth 50 mijë nxënës në klasën e parë në universitet futen realisht më pak se 30 mijë.
8. .. thjeshtimi i skemës së pranimeve nëpërmjet ndarjes së maturës shtetërore nga skema e pranimeve, zhvillimi i konkursit vetëm për degët ku kërkesa është më e madhe se oferta, liberalizimi për degët e tjera, dhënies një peshë më të madhe mesatares, në mënyrë që nxënësi të mësojë të gjitha lëndët dhe jo të mjaftohet me katër lëndët e maturës shtetërore.
9. .. të ndërmerret një reformë për rishikimin e kurrikulës në raportet leksion-seminar, për të eliminuar përsëritjet e panevojshme dhe nxitjen e shkollave të larta për të përshtatur në kurrikul informacionin e ri si dhe pjesëmarrjen në konferenca ndërkombëtare dhe projekte të përbashkëta kërkimore në nivel rajonal.
10. Strukturimi dhe zhvillimi i universiteteve duhet të bëhet në varësi të strategjisë së zhvillimit të vendit, të diversifikimit rajonal të këtij zhvillimi, të ngjashmërisë kurrikulare dhe të veçanësisë që kanë universitetet nga njëri-tjetri. Rishikimi i kurrikulës aktuale duhet të bëhet në mënyrë që ajo të harmonizojë si duhet mësimdhënien me kërkimin.
11. Departamenti duhet të strukturohet sipas konceptit të profesorit, i cili drejton grupin mësimor në mësimdhënie dhe kërkim. Ai duhet të ketë edhe fondin e vet të kërkimit, si dhe ka detyrim në ngarkesën e tij të fitojë projekte për grupin mësimor.
12. Qeveria duhet të nënshkruajë një kontratë partnershipi me IAL-të për të hartuar projektet e zhvillimit të vendit me fonde qeveritare apo për të bërë oponencë për projektet e ofruara nga donatorët.
13. Universitetet duhet të bashkëpunojnë edhe me Pushtetin Vendor për zhvillimin e territorit. Strategjia e kërkimit duhet të mbështetet në: a) kërkimin me projekte institucionale (KZH), b) kërkimin me projekte kombëtare, c) kërkimin me projekte bilaterale, e në mënyrë të veçantë integrimin e IAL-ve në FP 7 etj. Për kërkimin bazë, përveç fondeve të veta, për t’u dhënë hapësira të mëdha IAL-ve, Qeveria duhet të përfshijë këtë kërkim në zërin investime (231/5) me fondet e tyre.
14. Krijimi i një strukture për sistemin e karrierës që do të synojë orientimin dhe nxitjen e sipërmarrjes për të rinjtë, nëpërmjet programeve nxitëse për sipërmarrjen, panairet e punës me dhomat e tregtisë dhe bizneset si dhe praktikat e punës.
15. Rregullimi i raporteve midis U-publike dhe U-private, si dy sisteme komplementare dhe konkurrenciale. U-publike duhet të kenë gjitha kapacitetet e nevojshme për absorbuar të gjitha kërkesat. Kjo do të shpjerë në një konkurrencë më të drejtë, e cila mbështetet në tre komponentë: cilësia, komoditeti dhe tarifa e shkollimit. Qëndrimi i Qeverisë ndaj këtyre dy sistemeve duhet të jetë vetëm në respektim të standardeve, pa shfaqur favoritizëm në njërën apo në tjetrën anë.
16. Ndërtimi i një sistemi funksional vlerësimi të brendshëm dhe të jashtëm, jashtë ndikimit të ekzekutivit duke ftuar një agjenci të huaj akreditimi, e pajtuar nga Konferenca e Rektorëve), që do të realizonte fillimisht akreditimin, pastaj edhe një renditje të universiteteve, sipas degëve të studimit. Këshilli dhe Agjencia e Akreditimit duhet të jenë struktura jashtë MASH, të miratuara nga Parlamenti, me propozim të Konferencës së Rektorëve.
17. Me plotësimin e kushteve të sistemit full-time që, së bashku me universitetet private, do të absorbojë tërësinë e kërkesave në kufijtë preferencialë, sistemi part-time duhet të shndërrohet gradualisht brenda këtij mandati në një sistem të të mësuarit gjatë gjithë jetës. Shkolla e lartë duhet të hapet në shërbim të aftësimit të përhershëm të kategorive të punës, duke hapur cikle kursesh e duke dhënë diploma të ndërmjetme a certifikata për njohuri të caktuara. Duhet t’i kushtohet rëndësi njohurive ndërdisiplinore për lëndë a grup lëndësh në varësi të zgjerimit të pozicionit të punës në përputhje me strategjinë e zhvillimit rajonal e global.
0 comments:
Post a Comment