Ministria pranon problemet me sistemin e regjistrimit ne universitete

 

 

Reporter.al, Ivana Dervishi26 Oct 2016

Ministria e Arsimit pranon problemet e sistemit të regjistrimit në universitete

Pas anomalive të shfaqura gjatë javës së fundit në sistemin e regjistrimit në universitete, Ministria e Arsimit ka pranuar se ka hequr nga faqja e internetit informacionin mbi kuotat e lira në IAL-të private, por shtoi se përgjegjësia është e sekretarive të universitete.

http://www.reporter.al/ministria-e-arsimit-pranon-problemet-e-sistemit-te-regjistrimit-ne-universitete/

Pamje e aplikimit që paraqet kuota të lira “2000” për universitetet private, e kapur më 18 tetor 2016.

Më 18 tetor, BIRN u njoftua për një anomali të vërejtur në portalin e Ministrisë së Arsimit ku maturantët aplikojnë për t’u regjistruar në universitetet publike ose private. [Link]

Një printscreen i dërguar në redaksi nga një ekspert i arsimit të lartë, paraqet mundësitë që aplikanti ka për të zgjedhur për regjistrim. Të gjitha universitetet publike rezultojnë me të kuqe, që do të thotë se nuk ka mundësi regjistrimi në atë fazë, ndërsa tre universitete private regjistronin me të gjelbër dhe kishin mbi 2 mijë kuota bosh në secilën degë.

Pamja që shihte aplikanti ndryshoi dy ditë më pas, ku nuk kishte më 2 mijë kuota të lira por shumë më pak, por megjithatë universitetet private rezultonin përsëri se kishin më shumë kuota të lira nga sa kishin të shënuara kuota totale.

Lëvizja Për Universitetin, një grup të rinjsh aktivistë që kundërshtojnë reformën e arsimit të lartë të ndërmarra nga qeveria e kryeministrit Edi Rama, gjithashtu e denoncoi anomalinë në faqen e vet në Facebook si dhe mblodhi printscreen të kuotave të universiteteve private, siç shfaqeshin në datën 20 tetor.

Një ditë më vonë, kuotat e universiteteve private u fshinë nga kjo faqe dhe tashmë ky portal nuk shfaq asnjë rezultat për kuotat në total dhe ato të lira te universitetet private.

Pamje e faqes së regjistrimit pas fshirjes së kuotave por që me të gjelbër rezulton vetëm një universitet privat.

Duke i konsideruar anomalitë e shifrave të kuotave në faqen zyrtare të aplikimit një favorizim të hapur të universiteteve private, Lëvizja Për Universitetin i tha BIRN se nëse mospërputhja e kuotave totale dhe të lira do të ishte një gabim në sistem, atëherë ai nuk do të shfaqej vetëm te universitetet private.

“Anomalia i sjell përfitime universiteteve private në dy aspekte. Së pari, universitetet private mund të regjistrojnë më shumë studentë nga sa kanë kuota të miratuara nga MAS dhe së dyti, duke shtuar kuotat totale lajmërimi se kanë rezultuar fitues në universitet private u shkon më shumë maturantëve”, deklaroi për BIRN Për Universitetin.

“Ndërsa në publik studentët presin radhën për t’u regjistruar, sistemi u ka ofruar mundësi privatëve të përshpejtojnë procesin e regjistrimit”, shtoi Lëvizja.

Ndërkohë, kuotat e universiteteve publike vijojnë të mbeten bosh në një përqindje të konsiderueshme.

Pyetur nga BIRN, Ministria e Arsimit dhe e Sportit mohoi që kuotat e lira të jenë më të mëdha se ato totale në universitetet private dhe sqaroi se procesi i monitorimit për kuotat e tyre, i ka kaluar sekretarive të Instituteve të Arsimit të Lartë private.

“Nuk është e saktë të thuhet që kuotat e lira janë më të mëdha se ato totale me IAL tek privati,” tha Ministria e Arsimit.

Pamje që tregon kuota më të larta të lira se sa kuota totale, kapur më 20 tetor 2016.

“Respektimi i kuotave të lira në proces monitorohet dhe është përgjegjësi primare e vetë sekretarive të IAL-ve, pas kalimit tek MAS. Urdhëri  numër 486 date 6/10/2016 ka vendosur pranë çdo sekretarie monitorim të procesit”, deklaroi të martën për BIRN Ministria e Arsimit.

“Për të shmangur çdo keqinterpretim përkundrejt institucioneve të prekura, ne e kemi hequr këtë informacion nga faqja e uebsajti, i cili është një portal rregjistrimi, jo portal kontrolli,” shtoi MAS duke iu përgjigjur pyetjes se për çfarë arsyeje, kuotat e privatëve u zhdukën pas publikimit të faktit nga Lëvizja Për Universitetin në Facebook.

Tema TV raportoi të martën se drejtori i Rrjetit Akademik Shqiptar (RASH), Arjan Xhelaj tha për mediat se portali nuk ishte konceptuar për universitetet private.

“Kur keni parë kuotat dje që u janë dukur më shumë sesa kuotat e aplikimit, ajo ka qenë thjeshtë diferenca ndërmjet numrit të aplikantëve që kanë aplikuar për një degë në një program të caktuar minus numrin e të regjistruarve. Sepse universitetet private kanë pasur një metodologji tjetër të përzgjedhjes së studentëve, ku u kanë dhënë mundësi të gjithë aplikantëve të bëjnë një konkurs, të shikohet mesatarja,” tha Xhelaj për median.

Sistemi në vetvete nuk ka bërë renditje apo pikësim, sistemi vetëm ka koordinuar klasifikimet që kanë bërë vetë universitetet, pra ka marrë ato databaza që kanë pasur vetë universitetet”, shtoi ai.

Presion mbi maturantët

Pamje e faqes së aplikimit kapur më 25 tetor 2016, ku shihet se kuotat e një universiteti privat janë fshirë.

Sa herë që një maturant hyn te faqja e aplikimit duke përdorur kodin unik të identifikimit të tij si aplikant, një mesazh kërcënues i del përpara.

Sot, mesazhi shkruante: “KUJDES: Nëse ju nuk regjistroheni nga data 25/10/2016 deri në 26/10/2016 në programet me ngjyrën e gjelbërt në të cilat jeni shpallur fitues, atëherë do të humbisni përfundimisht të drejtën për t’u regjistruar në ato degë”.

Problemi është se, ndonëse universitetet publike kanë ende shumë kuota të lira, në shumicën e rasteve aplikantëve u del me ngjyrë të gjelbër vetëm mundësia e regjistrimit në universitetet private.

Shkaku për këtë është se, ndërsa sistemi mbart kritere të shumta pranimi te universitetet publike, te aplikantët që rezultuan fitues te universitetet private seksioni “llogaritja e pikëve” rezulton pa asnjë kriter aplikimi; përveç pagesës së parave.

Aktualisht, Ministria e Arsimit thotë se sistemi nuk po i favorizon privatët, të cilët ankohen se janë dëmtuar po aq shumë nga eksperimenti i këtij viti me aplikimet në universitet.

“Deri më sot (25 tetor) nuk kemi asnjë IAL private që të ketë plotësuar kuotat e shpallura,” tha Ministria e Arsimit.

Gjithsesi, një kontroll në seksionin e statistikave të portalit të aplikimit, [link], tregon se shumë universitete private i kanë mbushur kuotat e shpallura si “të lira” në fazën e parë, ndërkohë që në universitetet publike, një pjesë e mirë e kuotave mbeten të paplotësuara.

Një shkrim i mëparshëm i BIRN bazuar në statistikat e aplikimeve, më 20 tetor, dita e parë e shkollës, mbi 40 për qind e kuotave të universiteteve publike vijonin të ishin bosh. Më 25 tetor, 5163 kuota ose 23 për qind e të gjitha kuotave të universiteteve publike mbeteshin të paplotësuara.

Qeveria shqiptare e ndryshoi ligjin për arsimin e lartë vitin e kaluar duke krijuar një platformë të përbashkët për universitetet publike dhe ato private, me supozimin që në vitet e ardhshme, universitetet private do të mund të përfitojnë fonde nga buxheti i shtetit.

Paralelisht me këtë, qeveria ndryshoi këtë vit sistemin e përzgjedhjes së maturantëve që kërkojnë të ndjekin studime universitare duke hequr sistemin e mëparshëm të njohur si “meritë-preferencë” dhe duke vendosur një sistem të ri, në të cilin, universitetet përcaktojnë kriteret e pranimit ndërsa maturantët aplikojnë në deri dhjetë degë.

Sipas sistemit të ri, maturantët me mesatare nga 9.8 deri në 10.15 shpallen fitues në deri në dhjetë degë njëkohësisht ndërsa studentët e tjerë nën këtë mesatare duhet të presin fazë pas faze lirimin e kuotave pas përzgjedhjes së të parëve.

Ndonëse në fillim të procesit Ministria deklaroi se regjistrimet do të përfundonin me dy faza, procesi është zvarritur në gjashtë faza dhe shumë nënraunde derisa kuotat të zihen.

I prezantuar si një sistem i suksesshëm që favorizon më të mirë, sistemi i këtij viti  kritikohet gjithashtu për kaosin dhe panikun që shkaktoi të maturantët.

Mijëra maturantë me mesatare të larta rezultuan humbës në universitetet publike, duke ngritur kështu dyshime dhe akuza se skema është bërë për t’i shtyrë ata të regjistroheshin në universitetet private.

Të përballur me kaosin, një pjesë e maturantëve organizuan protesta në shtator 2016 dhe kërkuan rikthimin e sistemit të vjetër. Studentët u ankuan se në shumë raste qenë penalizuar nga fakti i thjeshtë që kriteret e përcaktuara nga universitetet publike për vlerësimin e lëndëve me zgjedhje në shkurt të këtij viti, qenë të ndryshme nga kriteret që Ministria e Arsimit pati lajmëruar në fillim të vitit shkollor.

Kjo do të thotë se ndërsa nxënësit, sipas rekomandimeve të ministrisë, mësuan një lëndë të caktuar me shpresë se kjo lëndë do t’i rriste shanset për të kapur më shumë pikë në degën e tyre të parapëlqyer, ata në shtator mësuan se në fakt, kjo lëndë qe konsideruar e barazvlefshme me lëndë të tjera më të thjeshta ose nuk merrej fare parasysh nga universiteti i caktuar.

Lëvizja Për Universitetin ka përsëritur përmes një videoje më 22 tetor kërkesën për dorëheqjen e ministres së arsimit, Lindita Nikolla ndërsa theksoi se skema ka dështuar.

 

http://www.reporter.al/ministria-e-arsimit-pranon-problemet-e-sistemit-te-regjistrimit-ne-universitete/

Read More

Pedagoge shprehin pakenaqesi gjate vizites se kryeministrit ne UT

Pedagogia e Gjuhe- Letersise, Prof. Dr. Dhurata Shehri i eshte pergjigjur permes nje shkrimi ne gazeten Panorama, vizites se Kryeministrit Rama ne UT, ku lajmeronte rritjen e pagave ne sistemin arsimor. Edhe pse kjo page nuk shpjegohet sesi do te rritet sa kohe qe aktet nenligjore qe rregullojne modelin e financimit, formulen dhe autonomine financiare te universiteteve publike nuk kane dale ende nga MAS.

 http://www.panorama.com.al/analiza-rritja-e-pagave-ne-arsim-pedagogia-rrezon-ramen/

Panorama, 26 Tetor, DHURATA SHEHRI

Dje Kryeministri Edi Rama organizoi një takim me pedagogët e universiteteve publike për t’u shpjeguar disa gjëra që ata nuk i dinin. Më konkretisht, ai i kishte thirrur pedagogët që t’u jepte një leksion për t’u shpjeguar atyre se:

– reforma në arsimin e lartë ishte shumë e mirë dhe se skeptikët duhet të stepeshin;

– se sistemi i konkurrimit dhe pranimit në universitete këtë vit ishte më i miri. Dhe si shpërblim për vëmendjen, për t’u dhënë sihariqin e një shtese page, që sipas tij ishte 15 %.

Ngaqë nuk isha e pranishme në atë takim, e ndoqa përmes mediave, si fjalën e Kryeministrit, ashtu edhe heshtjen e kolegëve të mi pedagogë të universiteteve publike, por meqenëse kam qenë dhe jam skeptike ndaj ligjit të ri të arsimit të lartë, përtej propagandës, nuk munda të marr ndonjë përgjigje të re për probleme të vjetra e të reja të arsimit të lartë shqiptar.

P.sh., Kryeministri nuk dha asnjë shpjegim se pse ligji, që ai e konsideron kaq të mrekullueshëm apo mrekullibërës dhe që ka të paktën një vit e një muaj që ka hyrë në fuqi, nuk është bërë ende i zbatueshëm për faktin e thjeshtë se qeveria e Kryeministrit Edi Rama nuk ka nxjerrë ende aktet nënligjore që do të bënin të mundur zbatimin e ligjit. Drafti i fundit i këtyre akteve nënligjore u shfaq, si gjithmonë, me urgjencë, për t’u parë me një afat 2-ditor nëpër e-mailet e stafit akademik në prag pushimesh dhe pas kësaj, ka tre muaj të tjerë që fle sirtarëve të zyrave të Qeverisë së Kryeministrit, pa u miratuar.

Universitetet publike shqiptare janë në prag të kolapsit për shkak të paaftësisë (në rastin më të mirë) të institucioneve përgjegjëse të shtetit për të bërë detyrën që u takon, nxjerrjen dhe miratimin e akteve nënligjore. Universitetet publike funksionojnë me një ligj të ri dhe me akte të vjetra që kundërshtohen prej të parit, me organe, statuse e rregullore të vjetra qkundërshtohen prej ligjit të ri reformator.

Universitetet, madje, as nuk mund të shpërndajnë drejt ngarkesën, se po presin ende udhëzimin e ri; as mund të zgjedhin organe të promovimit akademik, se po presin udhëzimin e ri; as mund të japin tituj akademikë, se po presin aktet e reja. Kolegët e mi që morën pjesë kokulur në monologun e Kryeministrit, mund t’ia kishin bërë një pyetje se kur ka ndërmend ta shoqërojë ligjin mrekullibërës me akte nënligjore, po aq mrekullibërëse.

Kishte ca kohë që “sihariqi” për ngritjen, apo indeksimin e pagave po qarkullonte nëpër media e në ambiente akademike, por Kryeministri zgjodhi ditën e djeshme t’ua shpallte vetë pedagogëve duke ua shqiptuar shifrat me lekë të vjetra (se duken më shumë). Pagat indeksohen me 10-15% në varësi të kategorive, për shembull, profesorit, titullit më të lartë në hierarkinë akademike, i rritet paga me 10800 lekë, ndërkohë që prej tri vitesh, rroga e tij është ulur prej rritjes së taksës nga 10 në 15 %.

Po përtej indeksimit, apo rritjes siç pëlqen ta quajë, Kryeministri “harroi” të sqarojë kolegët pjesëmarrës në atë takim se në ligjin e tij reformues rrogat e pedagogëve nuk garantohen më, pasi ai e ka hequr grantin e pakushtëzuar të pagave që përballohej më parë nga buxheti i shtetit. Kryeministri bishtnoi duke bërë krahasimin me qeverinë e para tri viteve, por sot dhe në tri vitet e qeverisjes së tij pedagogët e universiteteve publike kanë të garantuara paga vetëm për 9-10 muaj në vit. Ndoshta me indeksimin që premton në mars, edhe më pak se 9 muaj.

Sa për studentët dhe pranimet e tyre në universitete, Kryeministri harroi të shpjegonte sepse pikërisht në ditën që ai po fliste për suksesin e pranimeve në universitete, po mbyllej faza e gjashtë e pranimit, dhe sipas të dhënave që na ofronte sistemi i ri i pranimit, rezultojnë ende të pambushura kuotat e degëve të preferuara ndër vite nga studentët shqiptarë: Drejtësia, 40 vende; Informatika, 51 vende; Financa, 47 vende; Administrim biznesi, 100 vende; Gazetaria 20 vende, Inxhinieria elektronike 29 vende; Inxhinieria e ndërtimit 39 vende; Arkitektura 19 vende; Farmacia 18 vende; Stomatologjia 10 vende e kështu me radhë.

Çuditërisht, nuk gjen asnjë të dhënë për kuota të lira nga universitetet jopublike në portalin e Ministrisë së Arsimit dhe Sporteve (klasifikimi. ualbania.rash.al). Nëse Kryeministri ka dashur të ndryshojë trendin e preferencave të studentëve shqiptarë për degët më të kërkuara të universiteteve publike, ka qenë vërtet i suksesshëm. Megjithatë, për një gjë Kryeministri duhet falënderuar.

Për t’ua dhënë gjithë këto informacione, përmes leksionit të tij, në ndryshim nga mësuesit apo akademikët, ai i nderoi më shumë pedagogët, pasi nuk i thirri në Kryeministri, por harxhoi pak minuta për të shkuar deri tek Universiteti Politeknik ku i kish mbledhur.

Read More

Kritika ndaj nxitjes së bashkëpunimit të biznesit me arsimin e lartë

 

Redi Muci, Universiteti Politeknik i Tiranes

PESË PYETJE ZONJËS NIKOLLA

Gazeta Shqip (http://gazeta-shqip.com/lajme/2015/04/30/pese-pyetje-zonjes-nikolla/)

30 Qershor 2015

REDI MUÇI

Çfarë ndodh kur shteti përdor arsimin publik për të joshur partnerët e biznesit? Gazeta “Shqip” e datës 24 prill, botoi letrën të cilën ministrja e Arsimit dhe Sportit, znj. Lindita Nikolla, u drejtonte bizneseve. Sipas gazetares artikullshkruese, kjo letër konfirmonte argumentin se qëllimi i reformës së shumëpërfolur, ashtu siç pretendojnë prej kohësh përfaqësues të qeverisë dhe hartues të saj, është pikërisht vendosja e bashkëpunimit mes bizneseve dhe universiteteve për të ulur papunësinë dhe krijimin e një kulture donacioni të bizneseve ndaj universiteteve, “jo rrënimi i publikut, siç pretendohet nga një pjesë e palëve të interesit”.

Meqenëse, si pedagog i Universitetit Politeknik të Tiranës, e gjej veten pikërisht në pjesën e palëve të interesit të përmendur më sipër, shkrimi që vijon ka për qëllim ngritjen e disa pikëpyetjeve kundrejt argumenteve bindëse që përmban kjo letër, duke tentuar hamendësimin e disa përgjigjeve, me shpresën se lexuesi i këtyre radhëve do të ketë vullnetin e mirë për t’i zgjeruar më tej këto përgjigje.

Po e nis këtë hulumtim nga qëllimi i shpallur i kësaj reforme – as më pak e as më shumë – por “vendosmëria të zhvillojë fort një kulturë të donacionit” të bizneseve kundrejt universitetit. Pyes veten se cila është kultura e të bërit biznes në Shqipëri. Si janë mëkëmbur bizneset në këta 24 vjet tranzicioni ekonomik? Mua më rezulton se “kultura” ka qenë ajo e akumulimit fillestar të kapitalit me çdo mjet, mënyrë dhe makinacion, qoftë ky shfrytëzimi dhe keqpagimi i punëtorëve me kontrata-fantazmë, korruptimi i çdo instance të pushtetit lokal e qendror në procesin e tenderimit, por jo vetëm, shkatërrimi i çdo resursi dhe pasurie publike apo vjedhja e taksave të popullit me mënyra nga më kreativet – që nga mospagimi i energjisë elektrike e deri te përfitimi i drejtpërdrejtë nga buxheti i shtetit. Por ministrja bën fjalë për një “kulturë” të re të donacionit. Pyes lexuesin, ky proces donacioni a do të shoqërohet me një mënyrë apo një tjetër përfitim të këtyre bizneseve apo do t’i bëhet thirrje thjesht e vetëm zemrës së madhe të biznesmenëve – si për shembull në rastet e katastrofave natyrore ku bizneset dërgojnë ndihma te viktimat, duke përfituar për të reklamuar produktin që do të zvogëlojë mjerimin e të prekurve?

Ministrja parashtron argumentin se papunësia e lartë në vend vjen si pasojë e faktit se “edhe kompanitë vuajnë për të gjetur profesionistët e duhur”. Më tej ajo shprehet se në këtë përfundim ka dalë “pas vërejtjeve të vazhdueshme të bëra prej [bizneseve] në panairet e punës”. Po ia lë në dorë lexuesit të papunë të komentojë lidhur me larminë e ofertave nëpër “panairet e punës”. Unë ndërkohë po pyes veten se cilat janë aktualisht mundësitë e punësimit në sektorin privat dhe publik? Cilat janë këto biznese private? Çfarë prodhojnë? Për ç’lloj specialistësh kanë nevojë? Sa i përket sektorit privat, qofsha i gabuar, por më rezulton se e vetmja gjë që prodhojmë në këtë vend është betoni i armuar. Shtylla e vetme e ekonomisë deri dje ka qenë sektori i ndërtimit, i cili tashmë ndodhet në një depresion të thellë prej më se katër vjetësh, dhe kjo aspak për faj të mungesës së specialistëve, por për shkak të krizës imobilare – rënies së kërkesës dhe fuqisë blerëse si pasojë e krizës ekonomike globale të kapitalit, veçanërisht përthyerjes së saj në Greqi prej nga buronte pjesa më e madhe e remitancave dhe shpenzimeve të punëtorisë së emigruar shqiptare. Përveç sektorit të ndërtimit mbetet tregtia, por dyshoj se universiteti kështu siç është nuk prodhon dot tregtarë të hairit. Por çfarë tjetër? Fasoneritë dhe call center-at, të njohura edhe si qendra të shfrytëzimit të punëtorisë sipas modelit kinez – punë, punë natë e ditë, dhe orar fiks për të pirë dhe për të bërë ujë. Këto të fundit duhet pranuar se, së bashku me emigracionin në masë, kanë shërbyer si valvula efikase shkarkimi të dëshpërimit dhe revoltës së shumë të rinjve e të rejave (edhe për sa kohë ende?), por për to nuk besoj se vlen argumenti i mungesës së specialistëve që nxjerr universiteti. Sa për sektorin publik, specialistët me eksperiencë 20 – 30-vjeçare duket se s’i ka kush në hesap. Vendin e tyre në administratën shtetërore e zë një ushtri e tërë militantësh partiakë, farefisnie krahinore dhe prostitutash luksi. Nëse prania e biznesmenëve në institucionet e arsimit të lartë do të synojë ta drejtojë studentin e sapodiplomuar drejt njërës prej kategorive të mësipërme, atëherë ministres i jap shumë të drejtë në argumentin e saj.

“Ligji i ri për arsimin e lartë ju mundëson të jeni pjesë e bordeve të administrimit të universiteteve”, shprehet ministrja në letër, duke iu drejtuar biznesmenëve. Por po vras mendjen: a nuk nënkupton kjo se vetë universitetet – në duart e biznesmenëve – do të funksionojnë si biznese?! Vallë ç’lloj modeli biznesi do ndiqet? Në mendje më vjen një parti politike, e cila shkëlqen mbi shoqet në funksionimin si biznes. Dhe duhet pranuar se bëhet fjalë për një biznes mjaft të suksesshëm nga logjika e tregut: një votë 2000 lekë, njëqind vota një vend pune në administratë. Po pyes lexuesin: a nuk është Kuvendi i Republikës së Shqipërisë streha e biznesmenëve-politikanë?! A nuk është kthyer ai në strofkën e “përfaqësuesve të popullit”, të pangopur në makutërinë e tyre dhe të pafytyrë në vulgaritetin mondan me të cilin qajnë hallet e popullit?! A nuk duket ky si fundi jo fort i largët i universitetit dhe arsimit publik?! A nuk do të kthehet dija jo vetëm në mall tregu, por në plaçkë lufte që do të ndahet mes burokratëve-biznesmenë nga njëra anë dhe biznesmenëve-gangsterë nga ana tjetër?!

Sipas ministres sonë virtuoze, “shkolla jonë nuk u përgjigjet modeleve të zhvillimit dhe kërkesave të tregut të punës në vend”. Madje ajo u bën thirrje bizneseve: “Besoni dhe përdorni universitetet shqiptare për studimet e tregut”. Se në ç’mënyrë do t’i shërbejë universiteti studimit të tregut, për këtë veçse mund të hamendësoj, për shembull, ndikimin që do të kishte e famshmja 2K në këtë proces. Përse të mos shtohej vallë në kurrikulat e fakultetit të filozofisë rubrika e dikurshme “Me Kokëdhimën në: Si të bëhesh milioner?”?! Vallë cili student s’do të ishte i gatshëm të paguante një tarifë sado të kripur studimi nëse njohuritë e përftuara do ta kthenin në milioner?! Ministrja argumenton se shkolla nuk u përshtatet modeleve të tregut, por a ma lejon lexuesi pyetjen: mos ndoshta është tregu ai që duhet t’u përshtatet nevojave të shoqërisë, që më mirë se kushdo tjetër i nxjerr në pah puna e pavarur kritike dhe kërkimore e universitarëve?! A nuk u takon universitarëve detyra sokratike e këqyrjes së funksionimit të ekonomisë, të shërbimeve sociale që duhet të ofrojë shteti, të treguesve të mirëqenies dhe nevojave bazike të qytetarëve, si strehimi, të ushqyerit, shërbimi shëndetësor etj?! A nuk u takon atyre përcaktimi i normave urbanistike dhe estetike të zhvillimit të qendrave urbane dhe rurale?! Kush përveçse universitarët do të mund të shfaqin panoramën e gjymtimit që ka përjetuar shoqëria shqiptare në kaosin njëzetekatërvjeçar?! Mos vallë bizneset dhe tregu?! Po pyes përsëri: cilat biznese?!

Në vend se të kushtëzohen bizneset nëpërmjet taksimit të lartë për të rritur financimin dhe cilësinë e universitetit, universiteti po u ofrohet atyre si një mundësi shtesë pasurimi. Në vend se bizneset të kushtëzohen që të ofrojnë te studentët mundësi eksperience në punë, atyre studentët po u ofrohen si punëtorë krahu të lirë. Padyshim që partia e quajtur “socialiste” nuk ngre taksat për bizneset. Ajo ngre duart lart. Madje ajo ia shtrin duart biznesit: “Edukimi cilësor kërkon një financim më të madh. Ndaj lejomëni t’ju drejtohem me lutjen që të ktheni kryet nga arsimi si një nga potencialet e zhvillimit të biznesit tuaj”. Mjerimi migjenian ka më tepër dinjitet në shtrirjen e duarve drejt pasanikëve, vocërrakët e jetimores te “Lulëkuqe mbi mure” kanë më shumë kryelartësi kur detyrohen të përshëndetin bamirësin, sesa shteti ynë i korruptuar në lutjen që i bën botës së biznesit.

Pyetjen e fundit po ia lë në dorë përsëri lexuesit për interpretim. Ç’ka dashur të thotë vallë ministrja duke iu drejtuar biznesmenëve: “Në sistemin tonë universitar do të gjeni pedagogë gjithnjë e më të mirë, studentë gjithnjë e më të mirë, që do t’u përgjigjen kërkesave tuaja.”?

 

Gazeta Shqip

Read More

Komente mbi projekt-ligjin e arsimit të lartë, 2015

 

Marrë nga http://peizazhe.com/2015/01/26/projekt-ligji-i-arsimit-te-larte-2015

Arjan Shahini, 26 Janar 2015

Dokumenti: Projekt-ligji ne format pdf.

[përditësuar 8 Janar, 2014]

Sot shtiva në dorë projekt-ligjin e arsimit të lartë. Besoj se është një dokument paraprak, edhe pse gazeta Panorama ka komentuar përciptazi mbi të si të ishte një draft formal. Madje gazeta pretendon se ky projekt-ligj do ti paraqitet Këshillit të Ministrave për miratim. Dyshoj në vërtetësinë e këtij lajmi. Megjithëse Prof. Dr. Myqerem Tafaj, ish-ministri i arsimit, është shprehur se ky draft i ka shkuar institucioneve për mendim në afat 48 orë për përgjigje.

Ligji kërkon një redaktim të mirë (p.sh. qëllimi është në nenin 1, objekti i ligjit nuk figuron kurrkund, ndërsa përkufizimet janë në nenin 6). Shumë aspekte janë të vagullta, sidomos sa i përket ndarjes së përgjegjësive ndërmjet autoriteteve drejtuese dhe shtetit.

Në dallim nga ligji i mëparshëm (2007) projekt-ligji përmban rreth 50 nene më shumë. Risitë më të rëndësishme janë: ndryshimi i formës së financimit nëpërmjet tre granteve (për zhvillimin, mësimdhënien dhe shkencën) dhe prezantimi i kredisë studentore; shteti heq dorë nga financimi i arsimit të lartë për të gjithë; forcimi i strukturave administrative në institucionet publike; krijimi i institucioneve me status të veçantë në bazë të programit apo në bazë të pronësisë e administrimit (institucionet e pavarura publike); autorizimi i institucioneve publike për të marrë kredi; dhe heqja e provimit të maturës si kriter për pranimin në arsimin e lartë.

Projekt-ligji në tërësinë e vetë ka një frymë etatiste. Roli i shtetit në qeverisjen e arsimit të lartë mbizotëron ende. Megjithëse ky rol nuk është i përligjur nga premtimi për financim. Ligji ka reduktuar aspekte të përfaqësimit të studentëve në qeverisjen e institucioneve të arsimit të lartë, ka kufizuar autoritetin e rektorit vetëm në drejtimin akademik dhe ka rritur autoritetin e administratorit (ish-kancelarit).

Më poshtë paraqiten përshtypjet e para mbi disa aspekte kryesore: mbi parimin e autonomisë, raportet me studentët, qeverisja e arsimit të lartë, institucionale, qeverisja akademike dhe institucionet me status te veçantë.

Mbi autonominë

Së pari që në fillim neni 1 (mbi qëllimin) në pikën a. dhe b., si dhe neni 3, bien në kundërshtim me parimet e autonomisë së shprehura në nenin 4; ku shteti duhet të “krijojë një sistem të unifikuar dhe të standardizuar të mësimdhënies”. Ideja e sistemit të unifikuar, shprehur edhe në planin e reformës, është konkretizuar më tej me një matematikë të çuditshme që i detyron institucionet të njësojnë programet me 80% për profesionet e rregulluara (neni 85 për mësuesinë, neni 87 për profesionet e rregulluara) apo me 70% për të tjera programe me emërim të njëjtë (neni 87). Ligji nuk thotë gjëkundi se në bazë të cilit kriter e program unifikues do të realizohet kjo. Gjithashtu, ky unifikim cenon autonominë akademike, dhe synimin e institucioneve për tu dalluar në tregun e arsimit të lartë nëpërmjet misionit të tyre. Kjo bie në kundërshtim dhe me parimin e nenit 1, pika b. “mbi parimin e konkurrencës së lirë mes institucioneve të arsimit të lartë, personelit akademik dhe studentëve.” Mbi cilat baza zhvillohet konkurrenca, në mos në cilësinë e produktit (studentë dhe programe studimi)?

Përveç se institucionit të arsimit të lartë i është vendosur edhe një mision tjetër, “të mbrojë dijet”[?, neni 1], tanimë shteti zotohet të vlerësojë “cilësinë e veprimtarisë mësimore dhe [atë] kërkimore-shkencore” (neni 3). Pasi ligji sqaron se përfshin aspekte organizative (neni 1), në nenin 4, institucioneve i premtohet autonomi organizative dhe akademike. Por në aspektin operacional këto premtime kundërshtohen më tej: P.sh. fillimisht pretendohet që institucionet i vendosin vetë kriteret e pranimit (neni 4 & 5), pastaj është qeveria që vendos pragun e rezultateve të pranueshme (neni 14/2) apo në fushën e sporteve e arteve (neni 72/4) dhe sipas kapaciteteve që vlerëson ministria për fushat e tjera (neni 72/5). Ndërsa në këtë mish-mash është përfshirë edhe ministria e arsimit që “i propozon Këshillit të Ministrave kriteret për aplikim për vijimin e studimeve të ciklit të parë, apo atyre të integruara të ciklit të dytë” (neni 7/e). Institucionet duhet të ofrojnë programe vetëm në gjuhën shqipe (neni 89). Përkundër trendeve botërore ku personeli me kohë të plotë po kalon në pakicë si pasojë e lidhjes së universiteteve me bizneset, në Shqipëri institucionet duhet të mbulojnë 2/3 e ngarkesës me personel me kohë të plotë dhe ngarkesa minimale për personelin përcaktohet me Këshill të Ministrave (neni 65).

Ka edhe paqartësi në organizimin e programeve të studimit. P.sh. në nenin 72 janë parashikuar vetëm tre lloje studimesh (me kohë të plotë, të zgjatur dhe të vazhduar), më pas diku në nenin 82/2, kemi edhe doktoratë me kohë të pjesshme, ndërsa në përkufizime kemi edukim me distancë (neni 6) përmendur shkarazi edhe në nenin 88/4. Por forma e organizimit të studimeve është e pamundur ti lihet institucioneve.

Institucionit i përcaktohet se si duhet të organizojë vlerësimin e studentëve, me provim apo punim diplome. Në ligj! (Neni 76/2) “1. Studentët në programet e ciklit të parë të studimeve diplomohen me provim të përgjithshëm përfundimtar[H1] . Studentët me rezultate të larta kanë të drejtë të zgjedhin të përgatisin një punim diplome. Institucionet e arsimit të lartë përcaktojnë në rregulloren e tyre pragun e notës mesatare, që i jep të drejtë studentit të ciklit të parë të diplomohet duke përgatitur dhe mbrojtur një punim diplome.” Po ashtu për programet master (Neni 78/4) dhe programet e Dr. (Neni 80/4).

Më tej edhe marrëveshjet ndërkombëtare për ofrimin e programeve në bashkëpunim me shtetet e tjera kufizohen. “Në rastin kur institucione të huaja të arsimit të lartë të njërit prej shteteve anëtare të Bashkimit Evropian, Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Kanadasë ose Australisë dëshirojnë të ofrojnë programe studimi ose formime profesionale, të akredituara në ato shtete, pranë institucioneve shqiptare të licensuara të arsimit të lartë, këtyre të fundit u njihet e drejta e ofrimit të atyre programeve të studimit." (Neni 38/7).  Edhe pse në renditjen e Universitetit të Shanghati 8 nga vendet e përfshira në 17 vendet e para të 100 universiteteve më të mira në botë janë Zvicra, Izraeli, Kina apo Rusia, pa përfshirë këtu vendet që tradicionalisht kanë pasur marrëdhënie me Shqipërinë në fushën e arsimi si Turqia.

Mbi studentët

Shteti tanimë financon vetëm nëpërmjet bursave dhe vetëm për studentët në nevojë (neni 5 dhe neni 117). Studentët, nga cilido institucion publik apo privat, kanë të drejtë të marrin kredi studentore. Raportet që ligji koncepton ndërmjet institucionit dhe studentëve janë aspak demokratike. Së pari, në aspektin e përfaqësimit në organet vendimmarrëse, studenti është pjesëmarrës vetëm në senatin akademik (neni 40), por peshën e përfaqësimit ligji ja lë statutit të institucionit. Në çështje të administrimit studentët nuk kanë zë. Të drejtat e tyre janë kufizuar më tej: P.sh. në vendosjen e një kufiri 5 vjeçar për përfundimet e programet e doktoratës, neni 80/4 (ndërkohë që në botë periudha mesatare është mbi 7 vjet, e në SHBA edhe 10 vjet); për programet e ciklit të parë koha maksimale është dyfishi i kohës normale (edhe pse mund të paguhen nga shteti), neni 91, por studentit i lejohet të ndërrojë institucionin nëse nuk përfundon në kohë studimet(?); studentit i ndalohet, edhe pse anti-kushtetuese, të studiojë njëkohësisht dy programe studimi, neni 102/3.

Mbi qeverisjen e arsimit të lartë në vend

Projekt-ligji parashikon disa ndryshime në qeverisjen dhe autoritetet e arsimit të lartë dhe ka decentralizuar procedurat administrative nga ministria në agjencitë përkatëse. Por ka ngatërresa jo vetëm në kompetencat ndërmjet tyre por edhe në prezantimin e tyre.

Inspektoriati Shtetëror i Arsimi të Lartë del tërthorazi në nenin 72, por nuk përmendet përndryshe gjëkundi. Këshilli i Arsimi të Lartë dhe Konferenca e Rektorëve nuk kanë asnjë kompetencë të shprehur në ligj (neni 19/3 parashikon që konferenca jep mendime, po jo se ku i çon ato).

Agjencia Kombëtare e Financimi të Arsimit të Lartë merr përsipër shpërndarjen e fondeve publike (neni 15, pika 4 është bosh) dhe garanton kreditë studentore, por është Ministria që ndërmjetëson kredinë (?, neni 121). Nëse kjo agjenci është institucion publik, ç’ne ministria që ndërmjetëson? Në nenin 15 flitet për një letër prioritetesh të kësaj agjencie, por vetëm kur renditen përkufizimet (neni 6) nënkuptohet se ç’është, por jo se për çfarë shërben. Më sipër kemi përmendur mungesën e koherencës sa i përket autonomisë së institucioneve në përcaktimin e formës së programit të studimit apo kritereve të pranimit.

Mbi qeverisjen institucionale

Në këtë ligj është dobësuar autoriteti i rektorit, i cili tanimë vetëm firmos vendimet e senatit dhe të njësive më të ulëta. Problemi është se ka paqartësi në lidhje me kompetencat e emërimit dhe të shkarkimit apo anëtarësimin e organeve drejtuese. P.sh. ministri urdhëron shkarkimin e rektorit (neni 7/c, ndërkohë që emërohet nga presidenti, neni 42/8); ministri mund të shkarkojë një autoritet drejtues, por këtë e emëron rektori (neni 45/3). Rektori nënshkruan kontratat e punës për personelin akademik (neni 42/5) edhe pse nuk i emëron apo zgjedh ai. Rektorit në institucionet e arsimit publik nuk i lejohet të jetë anëtar i bordit të administrimit (neni 51/6), por i lejohet të jetë në institucionet a pavarura publike (neni 127).

Mbi qeverisjen akademike

Në politikat e personelit akademik ka disa ndryshime thelbësore. Në dallim nga sa u planifikua në dokumentin e reformës, agjencia e kërkimit shkencor nuk do të angazhohet në procedurat e promovimit, por ministria administron regjistrin e titujve akademikë. Por ka disa paqartësi mbi promovimin. Procedurat i janë lënë institucionit, por standardet si për institucionin dhe për titujt i vendos Këshilli i Ministrave (neni 63/3, dhe pse nuk përmenden në nenet 3 & 7, që liston kompetencat e shtetit dhe të ministrisë). Pastaj ka ndërhyrje të çuditshme që përligjin faktet në institucionet publike. P.sh. neni 69 heq kufirin e moshës së pensionit, duke u mbyllur derën të rinjve në institucionet publike dhe ligjëruar një brez 80-vjeçarësh tru mykur që pleqërojnë në universitetet publike. Ndërsa ka dallime ndërmjet personelit akademik, i cili gëzon trajtim të veçantë me vendim qeverie (neni 61), dhe administratorëve që mund ta caktojnë rrogën vetë (neni 70).

Standardet mbi numrin e pedagogëve të punësuar pranë institucionit janë sërish 7 për departament nga ku 3 me tituj, por kur vendosen kritere për institucionet që kanë të drejtë promovimi, numri i përgjithshëm duhet të jetë 18 profesorë (neni 63/c).

Mbi institucionet e arsimit me status të veçantë

Për herë të parë qeveria krijon stimuj për krijimin e institucioneve jofitimprurëse, në formën e institucioneve të pavarura publike. Origjina e tyre mund të jetë publike ose private, por administrimi është ndryshe. Kur qeveria dërgoi në parlament një ligj që do të jepte truall për ndërtimin e shkollave, pati disa zëra nga PS-ja që e vlerësonin, ndoshta me të drejtë, si një nismë klienteliste e radhës. E njëjta nismë vjen në këtë ligj me institucionet e pavarura publike, ku qeveria mund të japë prona të paluajtshme dhe të paluajtshme në formë financimi për këto institucione (neni 130, i shkruar me ngut). Shpresojmë që këtë radhë kjo nismë të mos paragjykohet, sidomos nëse bëhet fjalë për ish-reparte ushtarake që deri dje kanë funksionuar për të tjera biznese më pak fisnike.

Mbi organizimin e kërkimit shkencor

 

Ligji parashikon hollësi mbi organizimin e kërkimit shkencor në një ligj që për nga qëllimi i përket te rregulloje arsimin e lartë. Ose kjo duhet të bëhet ligj më vete, ose duhet që ligji të ruaj natyrën e kornizës dhe të mos hyj në hollësi.

Neni 1/1: 1. Ky ligj ka për qëllim: a) të përcaktojë misionin, objektivat kryesorë të arsimit të lartë, rregullat e krijimit, organizimit, drejtimit, administrimit dhe financimit të institucioneve të arsimit të lartë;

P.sh. Neni 99/1 mbi institutet e kërkim-zhvillimit të ministrive.

1. Institutet e kërkim-zhvillimit pranë ministrive janë persona juridikë publikë, që ushtrojnë veprimtari kërkimore-shkencore, kryesisht të zbatuar, sipas përcaktimeve në aktin e themelimit. Ato funksionojnë në varësi të ministrisë të linjës, sipas fushës së veprimtarisë së institutit.

Pyetje & Vërejtje mbi AKKSH:

1. Si parashikohet të jetë varësia institucionale e AKKSH ndaj qeverisë në aspektin e llogaridhënies dhe menaxhimit? Ndaj kryeministrisë apo ministrisë përgjegjëse për arsimin?

Deri tani këto kompetenca janë përzierë dhe kryeministria kufizohet vetëm në aspektin normativ apo zgjedhjes së kryetarit. Në ligj shprehet se AKSH është institucion publik, por struktura organizative dhe funksionet rregullohen me vendim qeverie. Institucionet e arsimit të lartë mbështesin pavarësinë totale të AKSH ndaj qeverisë në aspektin administrativ dhe njohin varësinë e saj të pjesshme për fondet dhe llogaridhënien në përdorimin e tyre.

A mund të parashikohen në ligj hollësi të mëtejshme mbi autonominë e bordit dhe ndoshta një organizim i ngjashëm si ai i Akademisë së Shkencave? P.sh. me bord të vetëzgjedhur pas vendimit fillestar për krijimin.

2. Cili është vizioni i qeverisë për të ardhmen e AKKSH? A ka mundësi që agjencia të kthehet në një fondacion qeveritar me pavarësi institucionale dhe përgjegjësi për koordinimin e kërkimit shkencor dhe këshillimit shkencor në rrafsh kombëtar e ndërkombëtar? Si do të kufizohet puna e saj nga ajo e Akademisë së Shkencave? Cili është vizioni i qeverisë për Akademinë e Shkencave?

3. Sa hapësirë ka agjencia për të autorizuar e mbështetur krijimin e qendrave të ekselencës për disiplina të caktuara? Apo të projekteve individuale?

Përse duhet të angazhohet qeveria në krijimin e qendrave ndëruniversitare, kur kjo mund të jetë funksion i AKSH?

Neni 98/2: Struktura, organizimi, fushat e kërkimit dhe objekti i veprimtarisë së tyre përcaktohen me vendim të Këshillit të Ministrave. Funksionimi i tyre përcaktohet në rregulloren e tyre, në përputhje me statutet e universiteteve themeluese.

4. Si mund të lidhet puna e agjencisë dhe rezultatet e kërkimit shkencor me vendim-marrjen politike? P.sh. të prokurojë në emër të qeverisë shërbime që kërkojnë këshillim shkencor, në mënyrë që fondet publike për këto shërbime të kalojnë në institucionet e arsimit të lartë.

5. Përse është përfshirë agjencia e akreditimit në vlerësimin e kërkimit shkencor?

Neni 16/1: Agjencia e Sigurimit të Cilësisë në Arsimin e Lartë (ASCAL) është institucion publik, përgjegjës për sigurimin e cilësisë në arsimin të lartë. ASCAL, përmes mekanizmave të sigurimit të cilësisë, akreditimit dhe proceseve të tjera, monitoron dhe vlerëson cilësinë e mësimdhënies si dhe verifikon procesin e realizimit të cilësisë në kërkimin shkencor.

Mbi financimin e kërkimit shkencor

a. Si do të rregullohet shpërndarja e fondeve dhe ndahet përgjegjësia kur jane dy agjenci te perfshira?

b. Cila metodologji do të përdoret? – Letra e Prioriteteve (prioritetet e zhvillimit ekonomik të qeverisë) apo vendimi i Këshillit të Ministrave që mund të jetë një kornizë e përgjithshme me kritere vlerësimi të cilësisë së kërkimit? Fondet konkorruese nuk përmenden gjëkundi.

c. Si mund të parashikohet në ligj një mekanizëm që nxit kërkimin shkencor në fusha ku nevoja është e madhe por kapacitetet janë të vogla? Pra që vlerëson jo vetëm në bazë të performancës, cfarë mund të sjellë përqëndrim të fondeve në disa qendra (Ligji i Mateusit), por edhe në saj të nevojës për përmirësim në një disiplinë apo institucion të caktuar. Letra e Prioriteteve duhet operacionalizuar më tej (pasi nuk përmendet vetëm se në përkufizimet) që të parashikojë këtë aspekt. Neni 18/2

Vërejtje

Neni 15/1 nuk përfshin shkencën në përgjëgjesitë e AKFAL.

1. Agjencia Kombëtare e Financimit të Arsimit të Lartë (AKFAL) është institucion publik që ka për detyrë kryesore shpërndarjen e fondeve publike për:

a) mbështetjen e veprimtarisë së institucioneve publike të arsimit të lartë;

b) mbështetjen me bursa studimi për studentë të shkëlqyer, studentë në programet e studimit në fusha prioritare dhe studentë nga shtresa sociale në nevojë;

c) garantimin e skemës së kredive studentore.

2. Këshilli i Ministrave miraton çdo vit Letrën e Prioriteteve sipas propozimit të Ministrit përgjegjës për arsimin

Neni 18/1 & 3

1. Agjencia Kombëtare e Kërkimit Shkencor (AKKSh) është institucion publik që ka për detyrë kryesore shpërndarjen e fondeve për programet kombëtare dhe bilaterale të kërkimit shkencor mbi bazën e projekteve të paraqitura prej institucioneve të arsimit të lartë dhe institucioneve të kërkimit shkencor në fushat e shkencave natyrore, inxhinierike dhe teknologjike, mjekësore, bujqësore, sociale dhe humane.

3. AKKSh i komunikon vlerësimin Agjencisë Kombëtare të Financimit të Arsimit të Lartë. Metodologjia e procesit të vlerësimit rregullohet me vendim të Këshillit të Ministrave.

Neni 100/2

2. Vlerësimi i cilësisë së kërkimit shkencor përbën kriterin bazë të renditjes së institucioneve të kërkimit shkencor prej AKKSh-së dhe përcaktimit të masës së financimit të përfituar prej AKF-së. Institucionet e kërkimit shkencor marrin masa për vlerësimin dhe sigurimin e brendshëm të cilësisë. Përbërja dhe funksionimi i tyre përcaktohen në statutin ose rregulloren e institucionit përkatës.

Në aspektin teknik nuk ka nevojë të vendoset në ligj se burimet e agjencisë do të jenë të ligjshme (Neni 100/4).

4. AKKSh miraton, mbi bazën e konkurrencës së lirë midis aplikantëve, fonde për projektet e studimeve të doktoratës. Agjencia administron edhe fonde të tjera nga burime të ligjshme, të cilat i shpërndan bazuar në aplikimet e institucioneve.

Mbi dispozitat kalimtare

Nenet 142-143 janë shumë të cekëta, pasi nuk parashikojnë dispozita kalimtare për ata që janë të punësuar, por i detyrojnë institucionet të zbatojnë kriteret e ligjit të ri.

 

http://peizazhe.com/2015/01/26/projekt-ligji-i-arsimit-te-larte-2015/

Read More

Kryeministria propozon mbylljen e disa institucioneve private

Ministria e Arsimit publikoi disa të dhëna nga raporti i vlerësimit të ligjshmërisë së institucioneve. Por ka shumë paqartësi në lidhje me ecurinë e procesit të vlerësimit dhe akreditimit.

1. Është e paqartë nëse vlerësimi i ligjshmërisë i paraprin vleresimit dhe akreditimit nga agjencia britanike që ka deklaruar qeveria.

2. Nuk është deklaruar nëse kjo agjenci është pajtuar konform rregullave të prokurimit publik të shërbimeve. Gjithashtu edhe mandati i kësaj agjencie është i paqartë nëse vlerësimin e zbatimit të ligjit e kryen grupi i kontrollit.

3. Agjencia Britanike – British Accreditation Council - është një agjenci që nuk është anëtare e ENQA – European Association for Quality Assurance in Higher Education. Ligji i arsimit të arsimit të lartë në RSH njeh vetëm agjenci anëtare të ENQA. Anëtare nga Britania e Madhe është QAA – Quality Assurance Agency for Higher Education. Kjo nismë duket e nxituar sepse nuk u shoqërua me ndryshimet përkatëse ligjore të propozuara në reformë.

4. Agjencia Britanike e Akreditimit nuk akrediton për cilësi si agjencitë ndërkombëtare të akreditimit por për Ministrinë e Brendshme të Britanisë së Madhe, ku shqyrton pajtueshmërinë për institucionet arsimore dy-vjeçare që mirëpresin studentë të huaj. Institucionet e arsimit të lartë privat në vend do të kundërshtojnë veprimtarinë e kësaj organizate në Shqipëri, për më tepër kur në vend operojnë autorite ligjore përgjegjëse si Inspektoriati i Lartë i Arsimit dhe Agjencia Publike e Akreditimit.  Për këtë mandati i agjencisë britanike është i paqartë pasi përgjegjës  për akreditimin është agjencia shqiptare APAAL.

5. Në Kosovë Agjencia Britanike propozoi mbylljen e të gjitha institucioneve përveç njërit (nga 40), por dy vite më pas në Kosovë vazhdojnë të ekzistojnë mbi 30 institucione, sepse qeveria e Kosovës injoroi raportin e ekspertëve britanike (tre ekspertë). Gjithashtu raporti i britanikëve ishte problematik pasi nuk realizoi akreditimin, por vlerësoi zbatimin e ligjit në Kosovë, mbi të cilin hartoi rekomandimet. Kjo punë u realizua tashmë nga qeveria Rama dhe mandati i britanikëve duket më kot se kurrë.

6. Kërkesat për heqjen e licencës dhe pezullimin duhet të dalin me Vendim Qeverie – nuk ka ende një vendim qeverie. Nëse ky raport nuk shoqërohet me vendimet e qeverisë menjëherë, atëherë lë dyshime se është për trysni dhe qëllime korruptive për të shtrembëruar mekanizmat e konkurrencës në prag të fazës së regjistrimeve.

7. Nisma e qeverisë është për tu përgëzuar për mbylljen e institucioneve të arsimit të lartë që kanë rezultuar problematike qoftë në raport me studentët dhe shërbimin, por edhe në raport me shtetin dhe zbatimin e ligjit: si Vitrina, Kristal, Medicom dhe Albanian University. Në 2012 Kristal fitoi gjyqin ndaj qeverisë. Ka mundësi që edhe nëse qeveria shpall dhe ekzekuton vendimet, të humbin nëpër sistemin korruptiv të gjykatave. Cilat do të jenë masat e qeverisë ndaj lumit të padive?

8. Ndër masat e marra vihet re se është kërkuar heqje licence për një grup institucionesh të arsimit të lartë profesional, si kolegjet e New Generation, të cilat ofrojnë programe 2-vjeçare jo-akademike e pajisin tregun me persona të kualifikuar dhe në përputhje me planet e qeverisë për të nxitur arsimimin profesional.

9. Cilat janë masat që do të marrë qeveria për të penguar manipulimin e regjistrave nga shkollat që propozohen për tu mbyllur (duke qenë se tani kanë shtysa për të shitur diploma)? A janë sekuestruar regjistrat themeltarë? A është populluar baza e të dhënave elektronike e AKP-së me të dhënat reale?
 

Pjesë nga përmbledhja e raportit të publikuar nga MAS.

1. Kontrolli dhe vlerësimi i ligjshmërisë u realizua ne katër faza (dokumentacioni, përpunimi, inspektimi në vend dhe përballja e raportimi final).

2. Numri i institucioneve të vlerësuara ishte 59.

3. Gjetjet kryesore në arsimin privat

-  Mbi 90% e IAL-ve private nuk kanë staf të mjaftueshëm efektiv;

- Më shumë se 2/3 e IAL-ve nuk arrijnë të mbulojnë ngarkesën mësimore akademike me staf të brendshëm, sipas standardeve të kërkuara ligjore;

- Mbi 90% e IAL-ve private nuk kanë akte të tyre rregullatore të brendshme për mirë funksionimin e tyre, të miratuara nga organet kolegjiale;

- 88% e Institucioneve të arsimit të lartë kanë parregullsi ose paplotësi të regjistrave themeltarë, të progresit akademik apo të diplomimit të studentëve;

- 85% e Institucioneve të arsimit të lartë nuk zbatojnë rregullat ligjore për administrimin dhe ruajtjen e dokumentacionit zyrtar të institucionit;

- 80% e Institucioneve të arsimit të lartë kanë parregullsi në marrëdhëniet kontraktuale me stafin akademik/studentët;

- Rreth 2/3 e Institucioneve të arsimit të lartë bëjnë reklamim/marketing të pandershëm, përhapje  informacioni të rremë për publikun dhe studentët;

- Në më shumë se 60% të Institucioneve të arsimit të lartë jopublik nuk funksionojnë organet kolegjiale, sipas legjislacionit ne fuqi.

- 56% e Institucioneve të arsimit të lartë jopublik nuk ofrojnë garanci financiare për vazhdimin e studimeve, as për studentët që kanë aktualisht në sistem.

- Më shumë se gjysma e institucioneve të arsimit të lartë jopublik nuk plotëson standardet minimale të infrastrukturës dhe sigurisë së studentëve.

- Më shumë se gjysma e institucioneve të arsimit të lartë jopublik, që kanë ofruar të drejtën për ofrimin e programeve të ciklit të tretë, nuk kanë kapacitet akademik ose nuk plotësojnë standardet për të ofruar këto programe. (janë vetëm pese nstitucione që ofrojnë programe doktorature: Albanian University, UET, New York, Polis dhe Epoka)

4. Gjetjet për arsimin publik

- Asnjë nga Institucionet Publike të Arsimit të Lartë (përveç 1 IAL-je) nuk i janë nënshtruar detyrimit ligjor për vlerësimin e cilësisë dhe akreditimin;

- Me pak përjashtime, thuajse të gjitha IAL-të kanë mangësi të rëndësishme dhe parregullsi në dokumentacionin zyrtar, të personelit akademik dhe të studentëve;

- Rreth 2/3 e IAL-ve nuk plotësojnë standardet e të gjitha njësive bazë në përbërje të tyre në lidhje me numrin dhe shkallën e kualifikimit të stafit akademik;

- Rreth ½ e IAL-ve nuk plotësojnë standardet e të gjithë njësive kryesore në përbërje të tyre;

- Me shumë se ½ e IAL nuk plotësojnë standardet minimale për treguesit staf akademik/student dhe staf efektiv/staf i ftuar;

- në rreth 70% të IAL-ve organet kolegjale funksionojnë dhe/ose marrin vendime në kundërshtim me aktet ligjore e nënligjore, madje dhe me vetë rregulloret e tyre;

- Në shumicën dërrmuese të IAL-ve autoritetet drejtuese të zgjedhura marrin kompetenca dhe vendimmarrje/miratime në kundërshtim të hapur me ligjin, aktet nënligjore dhe vetë aktet e miratuara të institucionit (statut, rregullore);

- Më shumë se ½ e IAL-ve nuk respektojne parimet, kriteret dhe procedurat për rekrutimin e stafit akademik efektiv dhe të ftuar, si dhe atë adminsitrativ;

- Thuasje 100% e IAL-ve nuk respektojnë kriteret përzgjedhëse për pranimet e studenteve në ciklin e dytë, Master profesional dhe rreth 70% as ato për pranimet në Master Shkencor;

- Më shumë se ½ e IAL-ve nuk kanë kapacitetet e duhura akademike dhe shkallën e kualifikimit për të ofruar programet e studimit Master Shkencor dhe Doktoratë;

- Rreth 2/3 e IAL-ve shkelin ose nuk respektojnë kriteret dhe procedurat e pranimit në programet e studimit të doktoratës;

- Më shume se ½ e IAL-ve nuk respektojnë kriteret dhe procedurat për promovimin për grada dhe tituj akademike;

- Rreth ¾ e IAL-ve nuk plotësojnë as standardet minimale të infrastrukturës, mjediseve dhe kritereve të sigurisë për stafin dhe studentët.

5. Masat e ndërmarra:

- Mbyllje të institucionit, pezullim të veprimtarisë ose vazhdimin e veprimtarisë me kushte për institucionet private

- Riorganizim institucional, mbyllje të filialeve apo institucionit mëmë, mbyllje të programeve të studimit, reduktim i kuotave studentore për institucionet publike

- Masa ndëshkimore dhe padi penale për kundravatjet ligjore të evidentuara, si edhe kontrolle të koordinuara me autoritetet mbikëqyrëse të tatimeve, inspektimit të pasurisë dhe inspektoriatit të punës.
________________________________________________________________________
 

MASAT KONKRETE

 

A. Institucionet e arsimit të lartë privat

I. Rekomandime për përmirësimin e kritereve

"Shkolla e Lartë Private Mesdhetare e Shqipërisë"

Akademia e studimeve të aplikuara "Reald"

IPAL "Shkolla e Lartë "Nehemia"

SHLP "Tirana Business University"

SHLUJ "Luarasi"

SHLUJ "Marubi"

SHLUJ "Universiteti "Marin Barleti"

SHLUJ "Universiteti i New Yorkut, Tiranë"

SHPAL "Universiteti Metropolitan Tirana"

Universiteti "Epoka"

Universiteti "Polis"

Universiteti Europian i Tiranës

Universiteti katolik "Zoja e Këshillit të Mirë"

II. Pezullim i veprimtarisë

Akademia Profesionale  e Biznesit

IPAL "ISSAT"

Kolegji Profesional "Ivoclar Vivadent &Partners"

Kolegji Profesional privat "New Generation"

ShLAP "Pavarësia" Vlorë

SHLP "Hëna e plotë" (Bedër)

SHLP "Logos"

SHLUJ "Justicia"

ShLUJ "Sevasti dhe Parashqevi Qiriazi"

SHLUP "Instituti Kanadez i Teknologjisë"

SHLUP "Wisdom University"

Universiteti "Aldent"

Universiteti privat "Albanian University"

III. Heqje license

Akademia e Studimeve te Aplikuara, Durrës

Akademia Pedagogjike, Tiranë

IALP "Shkolla e Lartë "Nëna Mbretëreshë Geraldinë"

IALP "Shkolla e Lartë Amerikane e Tiranës"

IP "Shkolla e Lartë Ndërkombëtare e Tiranës"

IPAL "Kolegji profesional i sporteve, Fier"

IPAL "Shkolla e Lartë "Illyria"

Kolegj profesional "Argent", Shkodër

Kolegjet Profesionale, private "Medicom"

Shkolla e Lartë Private e Edukimit

SHLP "Universiteti Elite"

SHLP "Universiteti Planetar i Tiranës"

SHLUJ "Justiniani I"

SHLUJ "Medikadent"

SHLUJ "Universiteti Kristal"

SHLUP "Vitrina"

SHPAL "Gjon Buzuku", Shkodër

Akademia e Ndertimit, Tiranë

 

 

B. Masat në IAL publike

 

I. Propozim për mbyllje të IAL-ve

1. Akademia e Arteve Shkodër
2. Propozim për mbyllje të Filialeve
3. Filiali Kukës, UT
4. Filiali Sarandë, UT
5. Filiali Peshkopi, UAMD
6. Filiali Pogradec, UK
7. Filiali Lushnje, UBT
8. Filiali Gjirokastër, UBT

II. Reduktim i kuotave

1. Reduktim i kuotave për disa programe studimi
2. Pezullim i pranimeve në ciklin e parë të studimeve

III. Riorganizim institucional

- Universitetet e Gjirokastres, Durrësit, Vlorës, Mjeksisë, Shkodrës, Tiranës etj. 

Pjesë nga fjalimet e autoriteteve

I. Pjesë nga fjalimi i ministres znj. Lindita Nikolla

U kam hedhur këto ditë një sy mbishkrimeve të arkivit në MAS. Është i mbushur plot me dosje si këto, që kanë nga një emër institucioni të inspektuar. Kanë edhe tituj, të tillë si akreditim apo rankim të IAl-ve. Kuptova se pse, kur filluam procesin, shumë mendonin se po përsërisnim sjelljen e vjetër. Ca shkresa e CD për t’u depozituar në MAS dhe kaq. Gjithmonë janë bërë inspektime aty-këtu, por asgjë nuk ka ndodhur, na thonin me të drejtë.

Në këto dosje pasqyrohet puna e 59 grupeve me mesatarisht 5 specialistë, nga më të mirët, më të përkushtuarit nga MAS, IShA dhe APAAL. Janë 5000 orë pune për të studiuar informacionin e sjellë nga vetë IAL-të në shkresa e CD, janë 2000 orë të tjera pune për të inspektuar në vend IAL-të, janë 4000 faqe raporte dhe informime me institucionet për gjetjet.

Me kërkesën dhe ndjeshmërinë e posaçme të Kryeministrit Edi Rama, kam kërkuar në takime që raportimet nga grupet të përçojnë frymën e pozitivitetit; jo zellin për të renditur dukuri negative në raporte, por çmuarjen arsyeshëm të situatës për të dalluar qartë hendekun midis interpretimit të ligjit aktual me problemet që ka dhe shkeljes qartas të tij.

Sigurisht, ne nuk sajuam kritere të reja. Nuk janë as standardet që do të verifikojë Agjencia Britanike e Akreditimit që lidhen me cilësinë, por janë kriteret e ligjit dhe VKM-të që gjetëm për IAL-të, janë kriteret që duhet të mbajnë në këmbë Institucionet e AL-së si një parakusht për funksionimin e tyre.

Agjencia Britanike vjen për të verifikuar cilësinë e programeve dhe kurrikulave dhe jo për të gjetur se si studentët transferohen nga privati te publiku jashtë çdo kriteri, se si pranohen studentët me dëftesa false të shkollës mesme, se si shiten diplomat, se si madje mund të marrësh diplomë edhe pa mbaruar as shkollën e mesme, se si sot në Shqipërinë kandidate për në BE në IAL-të private ka studentë që paguajnë tarifat e studimit në klering me lopë, dru, zhavorr, oriz etj. Po, kemi gjetur dokumente pagesash me klering.

Kemi gjetur institucione që licencohen për të zhvilluar mësimin në gjuhën shqipe dhe diplomojnë jo një e dy, por me qindra të huaj.

Më lejoni të falënderoj ato institucione që, edhe pse në këtë tollovi vlerash, ia kanë dalë të orientohen kah ligji. Mirënjohje pedagogëve, drejtuesve të atyre institucioneve publike për standardet e pashkelura! Keni treguar se pasioni për dijen dhe profesionalizmi mbeten aty, edhe kur lodhja nuk shpërblehet.

Është për të njëjtin standard e njëjta masë! Para organeve të drejtësisë të gjithë ata që kanë abuzuar dhe kanë futur sektorin në një qorrsokak të tillë. Sepse nuk mund të lejojmë që 70,5% e IAL-ve kanë probleme me kriteret ligjore dhe 18 institucione nuk plotësojnë as kriteret më minimale të ligjit.

E kemi të qartë planin e punës për përballimin e situatës. Grupi i administrimit të kësaj situate do të verifikojë emër për emër dosjen e çdo studenti që paraqitet për ndihmë, duke ndjekur sistemimin e tij në bazë të vërtetësisë së dokumenteve dhe krediteve të marra. Procedurat dhe afatet do të prezantohen në faqen e MAS-it.

2. Pjesë nga fjalimi i kryeministrit z. Edi Rama

Pamja që ndoqëm nuk lë vend për asnjë kënaqësi, por ngjall vetëm trishtim dhe revoltë. Trishtim, për aq mijëra dhe mijëra familje që kanë investuar gjithë kursimet e sakrificave të tyre, për t’u dhënë fëmijëve një diplomë dhe në fakt, i kanë derdhur paratë në shumë skema piramidale, tërësisht mashtruese, sikundër nxjerr në pah në mënyrë therëse, kontrolli i nisur shumë muaj më parë dhe i realizuar brenda kornizës ligjore, me vullnet, profesionalizëm dhe integritetet të plotë.

Kemi arritur të kemi sot numrin më të madh të universiteteve për frymë në Europë, 8 herë më shumë se Britania e Madhe. 20 universitete për 1 milionë banorë. Kemi arritur një kulm tjetër, me 1432 programe të ndryshme mësimore, a thua se vendi ynë i ka mundësitë t’i përgatisë të rejat dhe të rinjtë për 1432 profesione dhe nënprofesione të ndryshme. Kemi arritur një tjetër rekord, europian nuk diskutohet, rajonal padyshim, por, mbase, edhe botëror, me 50 programe studimore në universitetet tona publike, ku nota mesatare e të gjithë të regjistruarve është nën 5.5.

Kemi arritur që në kaq pak vite të gjenerojmë 32 mijë diploma nga sistemi universitar privat. 32 mijë! Gjysmën e të cilave i ka dhënë një universitet i vetëm, 16 mijë. Kemi arritur të japim 900 diploma për të huaj, ndërkohë që s’japim asnjë leksion në gjuhë të huaj. Kemi arritur që të kemi pedagogë që vetëm një vit përpara rekrutimit kanë marrë diplomën në bachelor. Për shembull, në Universitetin publik të Elbasanit, 16 vetë janë punësuar si pedagogë në infermieri, me një bachelor në një universitet privat. Merreni me mend se çfarë infermierësh e infermieresh dalin nën kujdesin e këtyre 16 personave!

Kemi arritur të japim diploma në natyrë, për shërbime të ndryshme, lyerje, shpëlarje, punime hidraulike, punime zdrukthëtarie, të shpërblyera jo me para, por me diploma nga pronarët e universiteteve në fjalë. Kemi arritur që të fusim pagesën në natyrë për t’u shkolluar, lopë, dele, oriz, fasule, zhavorr, dru zjarri. Ka studentë që e kanë paguar studimin me dru zjarri. Natyrisht, të prera pa leje nëpër pyje. Kemi arritur që të kemi regjistra themeltarë universitetesh, ku shkruhet “10 diploma i ka tërhequr shefi”.

E, të gjitha këto kanë ndodhur për një arsye sa banale, aq edhe të pabesë; Që qeveria e mëparshme të blinte qetësi dhe të mos përballej me papunësinë e të rinjve. Të blinte qetësi me paratë e prindërve, duke i yshtur të gjithë të paguajnë gjithçka kanë, për të shkuar fëmijët e tyre në universitet dhe për t’i ushqyer fëmijët, me iluzionin se po bëhen inxhinierë, se po bëhen doktorë në infermieri, se po bëhen ekonomistë, juristë e kështu me radhë. Ndërkohë që, për numrin e viteve që ky iluzion ushqehej, qeveria nuk kishte nevojë që të vriste mendjen dhe të gjendej përballë kërkesës legjitime për punësim të të rejave dhe të rinjve. Dhe, kemi arritur praktikisht, ta transformojnë Shqipërinë në një vend që prodhon vetëm nivel të lartë arsimor dhe nuk prodhon nivel profesional arsimor. Kjo qetësi është blerë pabesisht, duke futur duart në xhepat e familjeve shqiptare dhe duke bërë që dhjetëra mijëra familje ta investojnë kursimin e tyre, për të mbajtur qeverinë rehat.

Ashtu siç jemi zotuar, ne nuk do të kemi një ndarje artificiale, të dëmshme, siç ka ndodhur për vite të tëra, mes universiteteve të shtetit dhe universiteteve të privatit. Ashtu siç jemi zotuar, kontrollit të ligjshmërisë dhe kontrollit të cilësisë do t’i nënshtrohen të gjithë njësoj. Ndërkohë që, me ligjin e ri të Arsimit të Lartë, ne do të kemi praktikisht universitete publike të financuar nga shteti apo nga privatët, por që në renditjen e përgjithshme do të konsiderohen tërësisht të barabartë, në kushtet e konkurrencës dhe do të shkojnë përpara sipas meritës dhe jo disa të nënës e disa të njerkës.

E, kështu, ky kontroll bie plotësisht ndesh me një filozofi skandaloze të së kaluarës dhe e vendos këtë element si gur themeli. Konkurrencë dhe meritë për të gjithë, në mënyrë të barabartë. Ky kontroll mbyll një numër të konsiderueshëm universitetesh dhe programesh, qoftë në shtet dhe qoftë në privat, sot, pezullon një numër të konsiderueshëm programesh, qoftë në shtet dhe qoftë në privat, sot, dhe po ashtu, i njeh legjitimitetin dhe mbështetjen e mëtejshme një numri tjetër, të konsiderueshëm, universitetesh, qoftë në shtet dhe qoftë në privat sot, që i plotësojnë kushtet e ligjshmërisë.

Read More

Shkenca si zanat i bukës së gojës

 

Publikuar nga www.Peizazhe.com

Në 1917, kur Max Weber referoi mbi “Shkencën si Profesion” (Wissenschaft als Beruf) dhe krahasonte profesionin e akademikut ndërmjet Gjermanisë dhe SHBA-së, ai e karakterizonte profesionin e akademikut si të pasigurt dhe e cilësonte karrierën akademike si të varur nga rastësia dhe jo nga merita apo aftësitë. Për disa studiues të fushës, kjo situatë vazhdon ende në të dyja kontinentet. P.sh. Ulrich Teichler i Universitetit të Kassel-it në Gjermani përmend se nga 100 të diplomuar vetëm një person do të punësohet si profesor; i paparashikueshëm se kush. Ndërsa nga rreth 25 mijë doktorata në vitin 2009 vetëm 10-15% do të mund të punësohen në ndonjë institute kërkimi apo universitet në Gjermani. Në SHBA në vitin 2007 vetëm 30% e personelit akademik ishin në rrugën e sigurt për profesor (tenure track), prej nga 56% në 1975 apo 42% në 1995; ndërkohë që pagat e pedagogëve në SHBA rriten mesatarisht me 0.17% në vit. Ndërsa nga 170 mijë doktorata në vitin 2012 vetëm 37% do të angazhohen në mësimdhënie në SHBA, 40% në kërkim shkencor dhe zhvillim, e kusuri në industri. Në të dyja vendet numri i pedagogëve me kohë të pjesshme tregon tendencë rritje prej vitesh. Për shkak të këtij “prekariteti” të gjendjes së akademikëve, kritikët e ekonomizimit të sistemit (apo tregut) të arsimit të lartë i cilësojnë pedagogët e sotëm si “proletarë të dijes” (dhe veglat e punës, dija, nuk është e tyre).

Në Shqipëri situata nuk është e ngjashme për shkak se problemet janë tërësisht të ndryshme. Arsimi i lartë u konceptua jo si një industri prodhimi të dijes, por i prodhimit i të diplomuarve dhe si një industri punësimi. Numri i pedagogëve pa doktoratë punësuar me kohë të plotë u rrit rreth 4-fish që prej vitit 2004, ndërsa numri i pedagogëve pa doktoratë me kohë të pjesshme u rrit dyfish që prej vitit 2004. Rritja e kërkesës dhe e kuotave në arsimin e lartë, si dhe hapja e tregut privat, krijuan mundësi punësimi për shumë persona që synuan profesionin e pedagogut si një punë shteti e mirë-paguar, relativisht e rehatshme dhe për hir të statusit të lartë social. Por situata e pedagogëve dhe e aspiruesve, sidomos e atyre që kishin studiuar jashtë vendit e nuk gëzonin lidhjet e duhura sociale, nuk u përmirësua dhe së fundmi pakënaqësitë e disave janë shprehur edhe në media.

Për ilustrim po përmend dy histori personale në dy institucione të ndryshme të arsimit të lartë, atë publik, në Universitetin e Tiranës, dhe privat, në Universitetin Evropian të Tiranës. Elvis Hoxha, në Universitetin e Tiranës, dëshmon tek Panorama se procedurat e rekrutimit në UT janë të korruptuara, nepotike dhe nuk bazohen aspak në parimet dhe misionin e universitetit si një institucion i gjenerimit të dijes. Gjatë procedurave për emërimin e një pedagogu të brendshëm Hoxha, autor dhe përkthyes i disa trajtimeve filozofike, shprehet se edhe pse “në komisionin e tre vjetëve më parë, tri votat e pedagogëve të filozofisë ishin pro meje, Petraq Simo (një nga emrat e simptomës) gjeti një pretekst tipik shqiptar për të më nxjerrë jashtë konkurrimit: listën e notave. Nuk kishte rëndësi për të as mësimdhënia 4-vjeçare në një universitet francez, as alokimi i kërkimit trevjeçar akorduar nga Ministria franceze e Kërkimit, as nota me mention très bien në diplomën time, as vlerësimi i studentëve për cilësinë e leksioneve të mia, as përkthimi deri në atë kohë i gjashtë librave filozofikë.” Më tej Hoxha dëshmon se konkurrentja tjetër që synonte të njëjtin pozicion e mori vendin e punës në mënyrë të pamerituar dhe në saj të kapitalit të saj politik. Ndërsa X, e punësuar në Universitetin Evropian të Tiranës, dëshmon në gazetën Dita mbi trysninë që ushtron administrata e universitetit për të pranuar si të vlefshëm një punim diplome plagjiaturë. Autorja kujton me qesëndi se të nesërmen e pyetën sërish nëse i qëndronte vendimit të saj për mos ta njohur punimin si të vlefshëm: “Sigurisht që i qëndroja, kisha argumentuar qëndrimin tim në 4 faqe vlerësim, me të cilin vetë kolegët e mi të rinj në komisionin e diplomave, ishin tallur ndërsa rrufisnin makiaton e porositur nga bari poshtë në sallën lart.”

Në 1917 Weber dallonte ndërmjet sistemit të organizimit të komuniteteve akademike gjermane, si sistem plutokratik, dhe amerikane, si sistem burokratik. Por në të dyja sistemet kanë ekzistuar diskriminime etnike (si p.sh. ndaj hebrenjve si Walter Benjamin në Gjermani) apo klasore në emërimin e pedagogëve. Ndërsa në Shqipëri dëshmitë e akademikëve tregojnë se komuniteti akademik nuk udhëhiqet nga parime të brendshme, si ajo e esnafëve akademikë në Evropën kontinentale apo e “ndërmarrjes” (enterprise) në SHBA, por në bazë të lidhjeve familjare apo politike ndërmjet akademikëve dhe politikanëve. Këtë e dëshmon shumë mirë rrëfimi i guximshëm i Elvis Hoxhës. Këto praktika të universiteteve publike, ku studentë të ekonomisë politike e të filozofisë së gjymtuar marksiste u shndërruan brenda natës në psikologë e politologë dhe u rrekën të shtrëngojnë radhët e hulumtuesve mediokër, u përcollën me sukses edhe në drejtimin e personelit akademik në institucionet private. Këtë e dëshmon autorja nga UET në ditarin e saj, ku vlerësimi me notë është çështje pazari dhe jo merite.

Sidoqoftë, unë mendoj se pakënaqësitë, sidomos kur paraqesin shkelje të ligjeve dhe procedurave formale, duhet ti drejtohen gjykatës dhe jo vetëm medias. Probleme të tilla në komunitetin akademik shqiptar, edhe kur përgjegjësit kanë emra, janë sistemike dhe autonomia e premtuar nga qeveria për komunitetin akademik nuk paraqet zgjidhje të këtyre problemeve. Sidomos, për sa kohë drejtuesit e politizuar kanë epërsi në vendimmarrje ndaj vlerësimit të kolegëve dhe shkencëtarëve, zgjidhja e premtuar nga qeveria nuk do të sjelli ndonjë risi.

Read More

Aksesi shqetësim në Evropë

Një studim i porositur nga Komisioni Evropian mbi politikat kombëtare dhe institucionale të ndërmarra për të rritur dhe zgjeruar aksesin, reduktuar numrin e të larguarëve nga shkollat e larta dhe përmirësimin e mundësisë për punësim ndër të diplomuarit në Evropë, dëshmon se shumica e vendeve evropiane po dështojnë në arritjen e synimeve dhe mbikëqyrjen e situatës.

……. …

http://www.universityworldnews.com/article.php?story=20140606122203841

More talk than action on HE access and retention

Karen MacGregor, 6 qershor, 2014

Despite paying considerable lip service to hot higher education issues such as access, retention and employability, most European countries are failing to set clear and precise targets or monitor progress in these areas, and their approaches and levels of engagement differ greatly, says a report published by the European Commission last week.
In the area of access, for instance, only nine European countries have actually defined attainment targets for specific groups, monitoring of diversity is rare and even where information exists it is usually not exploited.
Further, the study found quality assurance agencies to be minimally involved in assessing or monitoring activity in areas that are considered top policy priorities across Europe.
The report, Modernisation of Higher Education in Europe: Access, retention and employability 2014, was produced by the European Commission, the Education, Audiovisual and Culture Executive Agency, and Eurydice.
It “sheds light on current national and institutional policies and practices aimed at increasing and widening access, reducing student dropout, and improving the employability of higher education graduates in Europe”.
The main objective is to support reform in European Union countries by analysing national policies and highlighting successful evidence-based practice. The report is the second in a series that charts the evolution of the modernisation agenda for higher education in Europe, and follows a 2011 report on funding and the social dimension.
It examines policy and practice related to the student experience through three stages: access, which requires awareness of the offer of higher education, requirements to be admitted and the process of admission; progression through study, including support that may be provided when problems are encountered; and the transition to the labour market.
Methodology
Information was gathered from three sources. The primary source was the national units of Eurydice, which provided information on policy and practice from 36 education systems – all EU members states except Luxembourg and The Netherlands, plus Iceland, Liechtenstein, Montenegro, Norway and Turkey.
Second, information was obtained from quality assurance agencies in 12 countries, which responded to questionnaires; and from site visits to universities in eight countries, aimed at better understanding the relationship between policy and institutional practice.
The eight universities were Ghent in Belgium, Charles in Czech Republic, Aachen in Germany, Tallinn in Estonia, Cork in Ireland, Athens University of Economics and Business in Greece, Université Paris-Est Créteil in France, and Jyväskylä in Finland.
Access
Despite European policy stressing the social dimension of higher education and countries committing to the Bologna process and to develop strategies and define measurable targets, “only nine countries have actually defined attainment targets for specified groups”.
These countries, the report says, illustrate that action is taking place at national level and that a variety of policy models and approaches exist. But progress on monitoring was slow and monitoring practices varied considerably.
“There is therefore a long way to go before a convincing, evidence-based, European-wide picture of progress in widening access is possible to obtain.” Even issues that are a major focus of discussion on under-representation in higher education are not often monitored.
“Migrant status data is captured in 13 systems, and data on ethnicity of students and staff in only eight. Meanwhile only 13 systems collect data on the labour market status of students prior to entry into higher education,” says the report.
“Even when data is collected, it is not necessarily always exploited. When asked about the main changes that have taken place over a period of 10 years, 19 systems – including a majority that collect information related to different characteristics of students – were unable to report on changes to the diversity of the student body.”
The study found that bridging programmes and recognition of prior learning were access features in about half of Europe’s higher education systems – but they are most prevalent in the north and west of Europe.
“There are few examples of an alternative route accounting for more than 10% of entrants. The evidence from quality assurance agencies suggests that their role in widening access is extremely limited, and that a focus on access and admissions is far from being the norm.”
Retention
Student retention is seen as a key performance indicator for higher education systems, and a key goal. But the report finds a crying need for greater clarity in definitions, both for national policy steering documents and for statistical purposes.
“In the context of widening participation, if governments encourage a broader range of students into higher education, there is also a social responsibility to help reduce the psychological, financial and-or emotional risks of non-completion.”
Amazingly, despite the growing importance of retention, a “significant” number of countries – 13 – do not systematically calculate completion and-or drop-out rates.
“This includes countries that have policies addressing retention and completion, but clearly lack basic data to analyse their impact. Even when completion rate data is collected, it is hardly ever differentiated by specific student profiles or characteristics.
“Clear and precise targets related to the improvement in the rates of retention are not commonly found. Instead, countries usually mention the general, overarching goal of reducing drop-out and strengthening retention and completion of studies,” says the report.
At the policy level, there are only 10 countries with performance-based funding mechanisms in which part of an institution’s funding depends on reaching agreed results in a defined time.
“A number of developments have taken place, however, to encourage students to finish their studies during a 'regular' period of time. The focus tends to be on measures that incentivise students who finish within a defined period, or penalise those who do not,” says the report.
A major way of tackling non-completion is through information, advice and guidance – particularly for those most at risk of dropping out.
While guidance was “ubiquitous in all systems”, country information and site visits revealed resource difficulties, with counseling services “too stretched by increased demand to be able to target and reach those most in need”, says the report.
“Although around half of the higher education systems claim to use data on retention and dropout in their quality assurance processes, there is little evidence that such information is followed up in an attempt to understand and address the underlying causes of dropout.”
Flexibility
The report revealed that most European countries offered opportunities for students to organise studies in a more flexible way than traditional full-time arrangements.
“But the understanding of part-time studies varies greatly across Europe, and even in countries with no formal offer of part-time studies, students may have the possibility to organise their programme to study in a de facto part-time mode.”
In several countries, part-time studies require higher private financial investment than traditional studies. This suggests that part-time provision is not always aimed at widening participation to disadvantaged social groups, but targets other categories of the population.
“In almost all countries, higher education institutions are able to decide the amount of part-time provision offered, and most countries claim that the majority of higher education institutions offer part-time studies,” says the report.
“The experience from the study visits shows, however, that the degree of activity can vary significantly between faculties and departments.”
Employability
Employability is a priority topic in higher education policy debates, the report says, but approaches and levels of engagement vary considerably across Europe.
Some countries take an employment-centred approach that focuses on graduate employment rates, others stress skills development and competences relevant to the labour market, and several combine the two approaches. There are also differences regarding the ways countries encourage higher education institutions to improve the employability of graduates.
“The most common way is through quality assurance: the majority of systems now require higher education institutions to submit employability-related information in quality assurance procedures,” says the report.
Several countries have introduced incentives for universities to improve their employability performance, “with one prominent mechanism being to make employability-related information public for both current and prospective students. In some countries, public funding levels are linked with employability performance,” the report finds.
But it found limitations in how quality agencies consider information on graduates, and none systematically analyse job opportunities in relation to the social profiles of graduates.
“It is therefore impossible to know whether factors such as socio-economic disadvantage or ethnicity – which are known to have an impact on access and completion of higher education – may also have an impact on employment after graduation.”
In 18 education systems, the study found, institutions must involve employers in at least one of the following areas: curriculum development, teaching, participation in decision-making bodies and external quality assurance.
“Several countries also oblige higher education institutions to include practical training in (some) higher education study programmes.
“Financial incentives can be found in some countries for higher education institutions to establish university-business cooperation projects. Funding is also used to stimulate students' practical training in order to improve their work-related skills."
The report suggests that more countries use graduate surveys to evaluate the impact of the measures they take on graduate employability. Also:
“Irrespective of the approach and measures taken in relation to employability, countries tend to target students or graduates as a whole, without concentrating on specific – disadvantaged – groups of students,” says the report.
“This indicates that there is often a need for the widening participation agenda to be followed through to cover retention issues and also employability policies and practice."
Vassiliou
In a foreword to the report Androulla Vassiliou, European commissioner for education, culture, multilingualism and youth, wrote much was being done to widen participation, support students and educate them for the complex demands of a fast-evolving labour market. There were many examples of good policy and good practice – but more needed to be done.
“Across Europe, we are becoming increasingly conscious that not only do we have to invest more in higher education, but we also have to invest more wisely,” said Vassiliou. “It is not enough to encourage young people into higher education. We also have to help them succeed in study programmes as this is vital for jobs and economic growth, as well as for self-esteem.
“More can be done to ensure that students receive good academic guidance before they enter higher education, that they are properly supported while in higher education and that they know about employment opportunities when graduating."
* The managing editor of the report is Arlette Delhaxhe and the authors are David Crosier, Anna Horvath, Viera Kerpanova, Daniela Kocanova and Jari Matti Riiheläinen, supported by external expert Hanne Smidt Sodergard.

Read More