Ligji Nr. 4624, date 24.12.1969
Botuar në Gazetën Zyrtare Nr. 10/1969
Duke u bazuar në vendimet e Pleniumit VII të Komitetit Qeëndror të PPSH, mbajtur në qershor 1969, me qëllim që shkolla jonë t’u përgjigjet sa më mirë detyrave për ndërtimin e plotë të shoqërisë socialiste në etapën e sotme e në perspektivë, që ajo të japë një kontribut vendimtar për pergatitjen dhe edukimin e njeriut të ri me formim të gjithanshëm komunist, besnik gjer në fund ndaj cështjes së partisë, të lidhur ngushtë me popullin punonjës, luftëtarë të paepur për ndërtimin e socializmit e mbrojtjen e marksizëm-leninizmit, që ajo të pregatisë punonjës e kuadro në numër të mjaftueshëm, të kualifikuar e të aftë, që ajo të ndihmojë si duhet për ngritjen e vazhdueshme të nivelit kultural të masave punonjëse, sidomos të klasës sonë punëtore, për ngushtimin gradual dhe pastaj për zhdukjen e dallimeve esenciale midis punës mendore e punës fizike si dhe midis qytetit e fshatit, që I gjithë sistemi arësimor të ndërtohet mbi bazën e unitetit organic të mësimit me punën prodhuese e me edukimin fizik e ushtarak, duke i dhënë prioritet absolut bushtit ideologjik marksist-leninist, dhe që shkolla jonë të bëhet gjithnjë më masive, më popullore, sidomos në hallkat e arësimit të mesëm e të lartë.
Kuvendi Popullor, mbi propozimin e Këshillit të Ministrave,
Vendosi:
Aprovimin e ligjit “Mbi sistemin e ri arësimor”, me këtë përmbajtje:
KREU I
Sistemi arësimor
Neni 1
Sistemi arësimor bazohet mbi parime demokratike socialiste, përshkohet tërësisht nga boshti ideologjik marksist-leninist dhe zhvillohet mbi bazën e lidhjeve organike të mësimit me punën prodhuese dhe me edukimin fizik e ushtarak.
Neni 2
Arësimi jepet me shkëputje nga puna për rininë shkollore dhe pa shkëputje nga puna për punëtorët e fshatarët.
Neni 3
Arësimi merret nëpërmjet një sistemi të plotë e masiv shkollash të hallkave të ndryshme, që lidhen njëra me tjetrën dhe zgjerohen vazhdimisht.
Neni 4
Në sisemin arësimor përfshihen:
a) arësimi parashkollor
b) arësimi i përgjithshëm tëtëvjeçar
c) arësimi i mesëm
d) arësimi i lartë
Neni 5
Arësimi jepet falas në të gjitha hallkat e sistemit arësimor dhe në institucionet jashtëshkollore.
KREU II
Arësimi parashkollor
Neni 6
Arësimi parashkollor ka për detyrë të kryejë edukimin shoqëror të fëmijëve të moëshës nga tre vjeç gjer në gjashtë vjeç, në mënyrë që të sigurohet zhvillimi i tyrë fizik e mendor, pajisja e tyre me vetitë më elementare të moralit komunist dhe pregatitja për të hyrë në shkollë.
Arësimi parashkollor është i përgjithshëm, realizohet gradualisht dhe jepet në kopshtet e në shtëpitë e fëmijëve.
KREU III
Arësimi i përgjithshëm tëtëvjeçar
Neni 7
Arësimi tetëvjeçar përbën hallkën bazë të sistemit arësimor, është unik, i përgjithshëm dhe i detyrueshëm për të gjithë fëmijët nga mosha 6 vjeç.
Pranimi i fëmijëve në arsimin tetëvjeçar në moshën 6 vjeç zbatohet gradualisht.
Neni 8
Arësimi tetëvjeçar ka për detyrë që në përshtatje me moshën e nxënësve, t’u japë atyre bazat e para të edukimit politik, ideologjik, moral, estetik e fizik, t’i pajisë me kulturë të përgjithshme, të edukojë tek ata dashurinë për punën dhe shprehitë e thjeshta të punës, në mënyrë që të ata të bëhen të aftë për të vazhduar arësimin e mesëm dhe të parapregatiten për të marrë pjesë në jetën shoqërore dhe në prodhimin socialist.
Kreu IV
Arësimi i mesëm
Neni 9
Arësimi i mesëm ka për detyrë që, në përshtatje me moshën, t’u japë nxënësve një formim të shëndoshë marksist-leninist, shkencor e politeknik dhe, mbi bazën e unitetit organik të mësimit me punën prodhuese dhe me edukimin fizik e ushtarak, të sigurojë pregatitjen e nevojshme teorike dhe praktike të nxënësve, në mënyrë që ata të bëhen të aftë për të marrë pjesë menjëherë në prodhimin shoqëror, të parapregatiten për mbrojtjen e atdheut dhe të pajisen me njohuritë e domosdoshme për të vazhduar arësimin e lartë.
Neni 10
Arësimi i mesëm është i shumëllojtë dhe jepet në shkollat e mesme të ndryshme profesionale dhe në shkollat e mesme të përgjithshme.
Shkollat e mesme profesionale, të cilat pregatisin punëtorë të kualifikuar dhe teknikë të mesëm të specialiteteve të ndryshme, janë rregullisht të profilit të gjerë. Shkollat e mesme profesionale mund të jenë me një degë, me më shumë se një degë ose të bashkuara me degë të profileve të ndryshme ose të arësimit të mesëm të përgjithshëm.
Neni 11
Të gjitha llojet e shkollave të mesme për rininë shkollore janë katër-vjeçare, kanë strukturë të njëjtë të vitit shkollor dhe sigurojnë një nivel përafërsisht të barabartë të kulturës themelore të përgjithshme.
Neni 12
Nxënësit që mbarojnë shkollën e mesme me shkëputje nga puna bëjnë një vit stash në prodhim, para se të vazhdojnë shkollat e larta.
Neni 13
Edukimi fizik e ushtarak i rinisë shkollore kryhet në shkollë në reparte ushtarake dhe zbatohet në unitet, i gërshetuar organikisht në përshtatje me moshën dhe seksin, sipas dispozitave të veçanta.
Neni 14
Shkollat e mesme profesionale për punëtorët e kooperativistët pa shkëputje nga puna, janë rregullisht të profilit të ngushtë, zgjatin 4 vjet, janë njëdegëshe ose shumëdegëshe dhe ngrihen pranë ndërmarrjeve ekonomike e kooperativave bujqësore ose në bazë rrethi.
Kreu V
Arësimi i Lartë
Neni 15
Arësimi i Lartë ka si detyrë të pregatisë specialist të rinj revolucionarë, të brumosur me frymën proletare, të formuar ideologjikisht e politikisht, në nivelin e këçr]kesave të shkencës e të teknikës moderne dhe të kërkesave të zhvillimit të ekonomisë e të kulturës në vendin tonë, të aftë nga ana teorike e praktike për punë dhe për mbrojtjen e atdheut.
Këto detyra arësimi i lartë i realizon mbi bazën e forcimit të boshtit ideologjik marksist-leninist dhe të unitetit organic të mësimit me punën prodhuese dhe me edukimin fizik e ushtarak.
Neni 16
Arësimi i larët jepet në universitetet dhe në shkollat e tjera të larta. Shkollat e larta kanë fakultete me degë e specialitete të ndryshme, ku pregatitja e specialistëve të lartë bëhet kryesisht mbi bazën e profilit të gjerë.
Neni 17
Në shkollat e larta studimet zgjasin 3-4 vjet dhe në raste të veçanta 5 vjet. Struktura e viti shkollor në të gjitha shkollat e larta është e njëjtë përsa i përket vendit që zënë mësimi, puna prodhuese dhe edukimi fizik e ushtarak.
Neni 18
Në shkollat e larta pranohen nxënës që kanë kryer shkollën e mesme dhe jo më pak se një vit stash në prodhim.
Neni 19
Gjithë studentët, pas shkollës së lartë, do të bëjnë tetë gjer në në nëntë muaj stash në punë si dhe një kurs tremujor për pregatitjen ushtarake.
Neni 20
Arësimi i lartë pa shkëputje nga puna për punëtorët e fshatarët, si një nga format kryesore për masivizimin e mëtejshëm të arësimit të lartë dhe për ngritjen e nivelit teorik e shkencor të punëtorëve dhe të fshatarëve, jepet pranë shkollave të larta ose në filialet e tyre.
Afati i studimit në shkollat e larta për shkëputje nga puna është rregullisht një vit më i gjatë se ai i degëve përkatëse me shkëputje nga puna.
Neni 21
Në arësimin e lartë pa shkëputje nga puna pranohen punonjës që kanë kryer shkollën e mesme dhe që kanë plotësuar jo më pak se një vit drejtpërdrejt në punë prodhuese.
Punonjësit që kanë kryer shkolla të mesme profesionale pa shkëputje nga puna, par se të pranohen nga shkollat e larta përkatëse, si rregull bëjnë edhe një vit përgatitor për plotësimin e kulturës së përgjithshme shkencore dhe teknike.
Kreu VI
Mbi pregatitjen e punëtorëve dhe kualifikimin e kuadrit
Neni 22
Përveç hallkave të sistemit arësimor, për përgatitjen e punëtorëve të rinj të kualifikuar dhe për kualifikimin e mëtejshëm të punëtorëve e kooperativistëve, ngrihen, mbi bazën e shkollës tetëvjeçare, shkolla të ulëta tekniko-profesionale dhe kurse të profileve të ndryshme, me shkeputje dhe pa shkëputje nga puna.
Për kualifikimin dhe specializimin mëtejshëm të kuadrit të lartë ngrihen kurse të veçanta.
Kreu VII
Dispozita të fundit
Neni 23
çështjet e veçanta lidhur me sistemin e ri arësimor, siç janë vartësia, hapja e mbyllja e shkollave të ndryshme, afati i studimeve në degët e ndryshme të shkollave të larta, kushtete lehtësuese për punonjësit që ndjekin shkollat pa shkëputje nga puna, puna prodhuese dhe edukimi fizik e ushtarak, përcaktohen me dispozita të veçanta të Këshillit të Ministrave.
