Intervistë e Jonis Metaj, përfaqësues i lëvizjes studentore

 

Gazeta Shqip, 14 Tetor 2015

http://www.gazeta-shqip.com/lajme/2015/10/14/ligji-i-arsimit-per-klientet-privati-shperndau-bursa-per-ps/

Flet përfaqësuesi i lëvizjes studentore, Jonis Metaj: Kërkojmë referendum për zbatimin

Studentët e universiteteve publike duket se nuk kanë ndërmend të dorëzohen përballë ligjit për arsimin e lartë, duke deklaruar se mosimplementimin e tij do e kërkojnë me gjithë forcën e ligjit, pasi, sipas tyre, gjithçka është bërë për qëllime klienteliste. Kjo bëhet e ditur nga Jonis Metaj, një prej përfaqësuesve të lëvizjes studentore, i cili ka renditur edhe një herë të gjitha argumentet për arsyet e mosimplementimit, ndërkohë që nuk kanë munguar akuzat për klientë pranë qeverisë. Në një intervistë për gazetën “Shqip”, Metaj ka mbrojtur kauzën studentore, duke dhënë edhe argumentet kundër Ministrisë së Arsimit që, sipas tij, nuk janë marrë parasysh në asnjë moment.

Shpeshherë janë hedhur akuza se ky ligj miratohet për klientelizëm. Ku i bazoni ato?

Kjo reformë nuk është ndodhi e tanishme, por proces që ka nisur më herët, gjatë qeverisjes së djathtë. Jo rastësishëm, disa universitete private kanë publikuar punime rreth domosdoshmërisë së kësaj reforme, të cilën e gjithë bota po e kundërshton me masa të mëdha universitarësh në rrugë, por vetëm këta nuk e kanë parë, pasi reklamojnë dije dogmatike dhe interesa meskine ekonomike. Gjithashtu, pak muaj para ardhjes në pushtet të kësaj qeverie, disa universitete private kanë shpërndarë bursa të shumta dhe të kushtueshme për të rinjtë e Partisë Socialiste, të cilat janë shpërndarë publikisht nga kryebashkiaku i sotëm dhe mund t’i gjeni me disa kërkime të vogla në “Google”. Pastaj, procesi jodemokratik i hartimit të reformës, reagimi nervoz dhe banal i pushtetit ndaj reagimeve të universitarëve, kompromisi i heshtur i pozitës dhe opozitës rreth kësaj reforme, janë tregues më se të qartë e të mjaftueshëm për të provuar klientelizmin e reformës. Ne, studentët dhe pedagogët protestues, e kundërshtuam dje dhe vazhdojmë ta kundërshtojmë sot këtë akt rrënues për universitetin dhe shoqërinë.

Ministrja e Arsimit mohon që kjo të jetë e vërtetë. Pse duhet besuar argumentimi juaj?

Mjafton të lexosh ligjin e miratuar dhe vëren se i gjithë qëllimi është mbështetja e privatëve, ndarja e fondeve publike me ta. Mbrojtësit kryesorë të reformës edhe në debatet televizive janë veç pedagogë e pronarë universitetesh private. Të gjitha pikat e përmendura më sipër janë fakte të marra nga ligji. Të dobëtit do të kenë më pak fonde e do të zhyten edhe më tej. E të dobët janë universitetet publike të lëna në harresë, e shteti duket i gjithi i vënë në shërbim të privatëve.

Çfarë propozoni ju?

Ne propozojmë një ligj ku merren parasysh kërkesat e trupës universitare. Propozojmë mbi të gjitha ulje progresive të tarifave të studimit drejt zeros, deri në arsimin publik falas. Në këtë mënyrë, arsimi do të ishte i mundur për të gjithë, sipas mendjes e jo sipas xhepave. Propozojmë një ligj ku të merren parasysh kushtet e vështira të jetesës studentore dhe jo interesat e pronarëve të universiteteve private. Nevojiten mensa studentore, kushte më të mira në konvikt dhe mjedise shkollore, lehtësira sociale dhe hapësira kulturore. Fundja ne paguajmë shumë dhe nuk marrim asgjë. Ky ligj nuk trajton asnjë nga këto kërkesa e nevoja, me të cilat ndeshen në përditshmërinë e tyre studentët, por mendon vetëm e vetëm se si të zhvatë studentët për të financuar privatët dhe burokratët e kompromentuar, të cilët, përkundër pretendimeve të qeverisë, prej nga mori shkas kjo reformë, vetëm sa i kanë forcuar pozitat e tyre korruptive në universitet.

Po nëse kërkesat tuaja nuk merren në konsideratë, siç edhe ka ndodhur deri më tani, si do të veproni më tej?

Ne kemi deklaruar se do të vazhdojmë rezistencën tonë dhe nuk do të lejojmë që ky ligj të zbatohet praktikisht në universitet. Deri më tani kemi përdorur forcën e argumentit për të kundërshtuar dhe koha do të vijë për të përdorur argumentin e forcës. Njëlloj si qeveria. Nuk përjashtohet mundësia e një referendumi popullor, ku të gjithë të shprehen nëse duan që e drejta e studimit të jetë privilegj për më të pasurit apo e mundshme për të gjithë, deri në mosbindje civile e bllokim të jetës universitare dhe shoqërore.

Sa studentë janë kundër zbatimit të kësaj reforme? Po pedagogë?

Të gjithë studentët dhe pedagogët e ndershëm e të ndërgjegjshëm të universiteteve publike. Pedagogët kanë dorëzuar peticionin, kanë marrë pjesë në tryezën me Presidentin, si dhe janë bashkuar në protesta për të shprehur kundërshtinë. Po ashtu, të gjithë studentët që nuk janë pjesë e pushtetit të korruptuar burokratik e partiak, të gjithë studentët që mezi përballojnë kushtet e jetesës, që ushqehen në mensa private, banojnë në konvikte në gjendje të rënduar si në shekullin e kaluar, dhe universitete të mbipopulluar e pa ngrohje, të gjithë studentët që detyrohen çdo vit të paguajnë shumë e më shumë për t’u arsimuar, por jo vetëm studentë dhe pedagogë, por edhe prindër, qytetarë të thjeshtë, do të bashkohen të shprehin kundërshtitë e tyre gjatë përpjekjes për ta kaluar në universitet reformën. Lëvizja “Për universitetin” do të rezistojë me çdo mjet të mundshëm demokratik. Arsimi është një e drejtë dhe jo privilegj. Rezistenca vazhdon!

http://www.gazeta-shqip.com/lajme/2015/10/14/ligji-i-arsimit-per-klientet-privati-shperndau-bursa-per-ps/

Read More

Deputeti i PD-ës Luçiano Boçi mbi nisjen e vitit akademik 2015-6

 

Deputeti i PD-ës, që merret kryesisht me çështjet e arsimit, analizon dhe spekulon mbi situatën në arsimin e lartë pas miratimit të ligjit. Spekulon, pasi nuk ka asnjë argument apo fakt sesi është pritur ky ligj ndër studentë dhe akademikë.

Më poshtë artikulli:

Panorama, 13 Tetor 2015, Luçiano Boçi

Viti i ligjit të mbrapshtë

http://www.panorama.com.al/viti-i-ligjit-te-mbrapshte/

Nuk mund të them se atmosferën e vitit të ri akademik e dëmtoi apo e sfumoi atmosfera futbollistike. Përkundrazi duhej të ishin të sintonuara bashkë. Aq më tepër që vetë Ministria e Arsimit dhe e Sportit “dashurinë” e saj për futbollin e shfaqi nëpërmjet mikpritjes së studentëve tifozdashës serbë. Që asaj i mungon diçka, kjo duket qartë. Ndonëse Ministria me shumë entuziazëm njoftoi se hyri në fuqi ligji i ri i arsimit të lartë, askush nuk u gëzua kaq shumë përpos atyre që e lancuan. Indiferentizmi i pedagogëve e stafeve universitare përmbledh brenda vetes shumë mesazhe.

Heshtja “klasike” dhe gëzimi i matur që ndjek sot korridoret e akademizmit, përcjell dukshëm një mosaprovim të mbarsur me shqetësime legjitime për atë që do të ndodhë në këtë “botë” kaq specifike. Ata që e përkthejnë “qetësinë” e kësaj dite në sukses ligjor apo aq më keq në fitore, duket që nuk e njohin saktë ose aspak. Madje duket që interesimin për të e kanë të mangët dhe të vogël. Zhvlerësimi i zërit të forumeve të pavarura akademike e studentore, që u investuan pa rezerva për të ndrequr të pandreqshmen, nuk mund të mbulohet sot me tymin e urimeve shabllone dhe buzëqeshjet stampë. Frika për t’i dëgjuar ata dhe njëherë pas rrëzimit të ligjit nga Presidenti dëshmoi përsëri hapur se investuesit e hartuesit e tij duan “qetësisht” realizimin e interesave përtej atyre universitare.

I konkluduar më shumë si marrëveshje midis palëve të interesuara “për të bërë biznes”, që zakonisht thirren “klientë”, sesa si përpjekje për reformë, ligji i ri çfokuson misionin publik iluminist të Universiteteve. Me asnjë investim infrastrukturor prej dy vitesh, shteti i braktis ata dhe ua dorëzon ekzistencën e tyre “rregullave” pa rregulla të një konkurrence që pa nisur ende e ka të përcaktuar fituesin. Formati që u imponohet atyre brenda ligjit (universitet Publik i pavarur), pas afatit dyvjeçar të përcaktuar, nuk ka asgjë të përbashkët me atë çka përfaqëson një Universitet publik.

Më shumë i ngjan një ndërmarrjeje (universitare) që vetëm shet dhe blen, pavarësisht cilësisë dhe tregut të punës. Vetë përfaqësuesit e segmente shtetërore do të rrëmbejnë një pronë që askush nuk ia ka lënë trashëgim dhe që realisht duhet t’i përkasë vetëm publikut. I ndërtuar mbi një shtrat antikushtetues që cenon autonominë universitare e lirinë akademike ai degradon pozitën e akademikëve. Vlerësimi i tyre mjeran financiar, tanimë bëhet dhe i pasigurt. Me tituj shkencorë jokombëtarë, krejtësisht të stigmatizueshëm dhe të pavlerë, vendi i punës së tyre bëhet plotësisht i atakueshëm politikisht dhe i hapur akoma më shumë ndaj joshjes korruptive që dhe sot ka cenuar rëndë reputacionin e tyre.

Fuqia vendimmarrëse e organeve akademike zhvlerësohet përpara formulave financiare të klaneve administrative me varësi direkte përfaqësuesin politik të Ministrit. Ligji çorienton studentin, duke ia paraqitur atij dijen vetëm si një mall tregu, çmimi i së cilës nuk përcaktohet nga vlera e transmetuar, por nga mekanizmat ekstra dije. Cilësia e përfolur e mësimdhënies, së cilës nuk i shërben asnjë modifikim ligjor, nuk e motivon atë edhe sikur të jetë e pranishme. Tarifat e pafundme që do të paguajnë familjet e studentëve janë aq shumë sa një pjesë e tyre në pamundësi financiare dhe për të përballuar kredinë e ofruar jodrejtësisht, do ta mbyllin ëndrrën e tyre në sirtarin e radhës. Ata që do të arrijnë të marrin një diplomë thjesht do ta paguajnë atë më shumë se paraardhësit e tyre, pasi cilësisht do të jetë ose e njëjtë, ose më poshtë.

Nga sot të gjithë kanë nisur “betejën” për ekzistencë dhe jo sfidën për dijen: Universitetet, pedagogët, studentët. Të gjithë të lënë në mëshirë të fatit. Disa nga Universitetet do t’i dorëzohen falimentit. Disa do të shndërrohen në kolegje të përbuzura përjetësisht. Ndonjë mund t’ia dalë, por vetëm duke humbur sharmin universitar. Pedagogët do të zbresin dhe ca shkallë në hierarkinë e vlerave që imponon shoqëria. Pak për faj të tyre e më së shumti për shkak të pozitës së imponuar. Studentët shndërrohen në makineta që prodhojnë të ardhura dhe formalisht marrin diploma.

E vetmja shpresë për të penguar pasojat e paralajmëruara me shqetësim nga përfaqësuesit e pedagogëve, studentëve e politikës është rrëzimi që mund t’i bëjë Gjykata Kushtetuese pas ankimimit të tij që po bën opozita politike.

Ka dhe një rrugë më radikale, gjithsesi efikase, e cila vjen pas urimit për suksese e vit të mbarë!
Është protesta studentore dhe e profesoratit.

Read More

Komisioner i BE-se mbi projekt-ligjin e arsimit të lartë

 

Xavier P. Monne

Panorama, 09. Korrik, 2015, Vizion jo konsensus per arsimin e larte.

http://www.panorama.com.al/vizion-jo-konsensus-per-arsimin-e-larte/

Që Shqipëria është një vend i ri, kjo është e dukshme. Ju keni një moshë mesatare prej 31 vjeç, ndërsa në vendin tim (Spanjë) mosha mesatare shkon në 41 vjeç. Që Shqipëria është një vend që beson në të ardhmen e tij, është gjithashtu mjaft e dukshme, kur shohim se sa prej fëmijëve tuaj, familjeve tuaja dhe qytetarëve shqiptarë besojnë tek arsimi. Është mjaft evidente që shqiptarët besojnë në arsim, pasi ju keni 20.000 studentë që regjistrohen në universitete çdo vit dhe 4500 studentë, të cilët shkojnë jashtë shtetit për të kryer studimet e tyre. Kjo mund të mos jetë një shifër e shkëlqyer në terma afatgjatë, por megjithatë përbën pa dyshim një shembull se si njerëzit në këtë vend janë të gatshëm të paguajnë çmimin për arsimim. Ky është një rast, që zhvillohet brenda një kontinenti, i cili aktualisht nuk po shquhet se beson shumë në të ardhmen e tij. Në këtë kontekst dhe e thënë me modesti, sa më sipër, përbën ndoshta një ndër asetet më të mëdha të vendit tuaj.
Është mjaft e dukshme edhe për një vëzhgues nga larg që në fushën e arsimit të lartë Shqipëria ka bërë progres të konsiderueshëm. Gjatë këtyre dhjetë viteve të fundit, numri i studentëve u rrit nga 50.000 në 170.000. Kjo mendoj se është një arritje reale.

Për sa i përket mbrojtjes së nivelit të autonomisë në arsimin e lartë, Shqipëria në ndryshim jo vetëm me vendet e Europës Juglindore, por edhe me ato të Europës Jugore, si vendi im ku arsimi është kryesisht një sistem kontrolli dhe autoriteti të fortë, shënon gjithashtu një progres të madh.
Gjithashtu, parë nga një këndvështrim i jashtëm, është e lehtë të konstatohet se vendi juaj ka mjaft sfida për t’u përballur. Ndoshta edhe më shumë nëse do ta krahasonim me Spanjën. Më lejoni t’ju theksoj disa ndryshime të dukshme ndërmjet Shqipërisë dhe Spanjës, sa u përket këtyre sfidave. Ju jeni një vend me një popullsi diçka më pak se tre milionë banorë. Deri në muajin tetor, ju keni pasur 57 universitete dhe keni harxhuar rreth 40 milionë euro në vit për arsimin e lartë ose, e thënë ndryshe, rreth 500 euro për person. Spanja ka 45 milionë banorë, pesëmbëdhjetë herë më shumë se Shqipëria, dhe shpenzon 50 mijë euro për student në vit ose dhjetë herë më shumë sesa Shqipëria. Pra, ky është një tregues natyrisht mjaft i thjeshtëzuar se financimet në arsim, struktura e arsimit të lartë dhe qëllimi strategjik i arsimit të lartë përbëjnë një sfidë për vendin tuaj, sikundër edhe për vende të tjera.

Pra, duke pasur parasysh se kam pak njohuri, nuk do të shpreh gjykimin tim për një projektligj, i cili duhet vlerësuar dhe gjykuar nga universitetet tuaja, nga aktorët kryesorë dhe grupet e interesit dhe nga qytetarët shqiptarë. Nuk është detyra ime të jap një gjykim të tillë. Jo sepse më mungon njohuria, por sepse nuk mund t’i tregoj Shqipërisë se si ajo duhet të organizojë sistemin e saj të arsimit të lartë.
Ne kemi shpenzuar dy ditë në Vlorë (një vend i cili ka domethënie historike për ju dhe vendin tuaj), së bashku me përfaqësues të Komisionit Europian, me ministrat e Arsimit të vendeve të rajonit, duke u përpjekur të analizojmë sistemin e arsimit, arsimin e lartë, cilat janë të përbashkëtat dhe çfarë mund të mësojmë prej njëri-tjetrit.
Ajo që do të më pëlqente të provoja tani, është ajo që po përpiqesha të bëja edhe gjatë rrugës së kthimit nga Vlora. Do të doja t’u propozoja kolegëve të mi (e di që ata ndoshta do të më urrejnë për këtë) që të më përshkruanin projektligjin për arsimin e lartë në dy fjali dhe të më shpjegonin në dhjetë minuta se çfarë parashikon ky projektligj. Unë sigurisht që e lexova projektligjin, lexova dhe raportin e Komisionit [për reformën në arsimin e lartë dhe Kërkimin Shkencor] dhe më pas pyeta kolegët që të tregonin me një fjali ndryshimet që propozohen nga këto dokumente.

Mendoj se ky ligj [projektligji për arsimin e lartë] është një përgjigje sistemike shqiptare për problemet me natyrë universale në arsimin e lartë. Kjo është ajo çka përfaqëson ky ligj. Ju keni veçanti në vendin tuaj që janë vetëm tuajat, por unë besoj se edhe Komisioni Europian di me siguri diçka. Që problemet në arsimin e lartë kanë kryesisht natyrë përgjithësuese.
Po ju sjell në vëmendje tri arsye përse mendoj se ligji është një përgjigje sistemike shqiptare për problemet universale dhe pse, sipas mendimit tim, ky është një projektligj me natyrë thellësisht strategjike.
Arsyeja e parë është mjaft e thjeshtë. Ligji fillon me vizion. Fjalët e para të projektligjit janë: “Arsimi i lartë është një e mirë dhe përgjegjësi publike”. Ky është një pohim shumë premtues. Çfarë nënkuptohet me të? Do të thotë se arsimi synon të promovojë njohuritë, të transferojë njohuritë, të promovojë dijet, t’i shkëmbejë ato, të ruajë njohuritë dhe të udhëheqë mësimdhënien dhe kërkimin shkencor. Sigurisht që kjo qëndron. Gjithashtu arsimi duhet ofruar nëpërmjet shanseve të barabarta. Megjithatë, ka diçka edhe më të rëndësishme.

Arsimi është atje për të kontribuar për të ardhmen e vendit. Unë nuk mund të sjell ndërmend asnjë vend të botës, as edhe Korenë e Veriut, që nuk po mendon gjerësisht mbi mënyrën se si të reformojë sistemin e tij të arsimit të lartë. Përse ndodh kjo? Jo sepse arsimi i lartë ka nevojë të përmirësohet, por sepse neve na duhet të ndryshojmë mënyrën se si mësojmë studentët aktualisht.
Kryeministri u tregua mjaft i sinqertë dhe i drejtpërdrejtë dhe unë po marr guximin ta citoj e të them se “Nuk ka asnjë lloj mundësie që ndonjëri prej nesh të mbijetojë brenda shoqërisë aktuale, nëse kemi parasysh efektet e globalizimit, teknologjisë dhe ndryshimeve demografike ndaj zhvillimit tradicional.” Nuk ka asnjë shans për të mbijetuar nëse nuk vërehet dhe analizohet më me vëmendje se çfarë mund të bëjë arsimi për ne. Ajo që unë kuptoj nga vizioni i këtij ligji, është se shpenzimet në arsim janë kosto, por edhe investim. Prandaj, nëse mendoni se arsimi kushton shtrenjtë, ju ftoj ta rimendoni këtë pohim.

Natyrisht që ka edhe diçka tjetër. Ekziston një e ardhme premtuese jo vetëm sa i përket arsimit të lartë si e mirë publike. Unë mendoj se arsimi i lartë është një premtim, institucionet e arsimit të lartë përbëjnë një potencial të fortë për zhvillimin e vlerave publike dhe sociale. Kjo është ajo që ne shpresojmë të arrijmë në fushën e arsimit të lartë jo vetëm brenda Europës, por edhe më gjerë. Pra, vizioni që unë shikoj, është mjaft i thjeshtë. Institucionet arsimore do të duhet të bëjnë përpjekjen e jashtëzakonshme për të ndryshuar mendësinë aktuale dhe për të kaluar nga një fokusim ekskluzivisht tek ekselenca në një orientim drejt impaktit. Impaktit te shoqëria, impaktit te njerëzit, impaktit te qytetarët. Kjo është arsyeja përse çdo reformë tjetër sistemike nuk është për institucionet e arsimit të lartë e as për rektorët, por është për qytetarët dhe studentët.

Arsyeja e dytë është gjithashtu e lehtë për t’u kuptuar. Sërish ka mjaft evidencë që vendi juaj ndodhet në një fazë specifike të një problemi universal. Ajo që bën ligji, ajo që bën reforma aktualisht, është të propozojë një marrëveshje të re. Një format që propozon shumë më tepër përgjegjësi dhe shumë më tepër liri. Më tepër liri në shkëmbim të përgjegjësisë. Kjo është një tendencë për një të tretën e vendeve tona [europiane] dhe jo rastësisht. Këto vende kanë njohuri dhe të kuptuar mjaft të qartë se fondet publike do të shkurtohen, se ka mjaft pretendime legjitime për fondet publike, arsimin, shëndetësinë e kështu me radhë.
Prandaj, nuk duhet menduar se arsimi është i shtrenjtë, por se mund të harxhohen më shumë para në arsim duke pasur rezultate të ndryshme. Në fund të ditës, marrëveshja është mjaft e thjeshtë. Në fillim e gjithë reforma është një punë e vështirë, por më vonë ajo shfaq potencialin për të përfituar shumë më tepër nga arsimi. Ky mendoj se është propozimi i dytë interesant. Ky propozim nxjerr në pah pa dyshim edhe një ndryshim në mentalitet. Për shumë institucione arsimore, sidomos në vende si juaji dhe si imi, ku nuk ka aq shumë liri dhe aq shumë autoritet, po shumë stabilitet, kjo është një sfidë mjaft e vështirë.

Arsyeja e tretë nuk lidhet me përmbajtjen e projektligjit, por me procesin. Procesi filloi me krijimin e Komisionit [Komisioni për Arsimin e Lartë dhe Kërkimin Shkencor] në nëntor të vitit 2013. Më duhet të them se, kur po njihesha me procesin, nuk mund të mos mendoja për kohën kur unë si zyrtar mjaft i ri i Komisionit Europian isha tërësisht i magjepsur nga premisa e integrimit europian. Edhe unë vij nga sektori i arsimit, kam pasur fatin të punoj me një President të shkëlqyer [Zhak Delor], të cilit iu desh të përballej me një problem specifik. Ai kishte një vizion, por ai ishte mjaft i sigurt se nuk mund ta konkretizonte atë vizion pa pasur konsensusin e atyre të cilët do të ishin marrësit, përfituesit e këtij vizioni. Vizioni i tij ishte Tregu Unik [Single Market]. Projekti donte të vendoste lirinë e lëvizjes për mallrat, njerëzit, shërbimet dhe kapitalet. Për këtë, Komisionit i duhej që të hartonte rreth 300 akte legjislative. Si u arrit kjo? Fillimisht hartohet një “Green Paper”, mblidhen pikëpamjet dhe vizioni i aktorëve kyçë dhe më pas hartohet një “White Paper” me propozime konkretë.

Sa më sipër, nuk më bën të shpresoj se procesi i reformës në arsimin e lartë ka krijuar një konsensus. Jam i sigurt se nuk do të ketë konsensus të gjithanshëm për ligjin. Megjithatë, nëse do të kishte një konsensus të tillë për ligjin në një fushë si arsimi, kjo do të nënkuptonte se ligji nuk propozonte ndryshime të mëdha. Mendoj se qëllimi i këtij procesi nuk është pasja e konsensusit, por pasja e një të kuptuari të qartë të vizionit pa pasur ende parasysh mjetet se si do të arrihet ky vizion.
Pra, këto tri pika janë në këndvështrimin tim tri arsyet kryesore që qëndrojnë për dikë, i cili di shumë pak për Shqipërinë, por që di mjaftueshëm për sfidat universale në arsimin e lartë.

Si shumë gjëra në jetë, duke përfshirë dhe ditëlindjet, një vit që përfundon është një fillim i ri. Ky ligj, sido që të kalohet, do të jetë vetëm fillim, pasi sfidat fillojnë vetëm më pas. Sfidat fillojnë kur duhet të shkojmë nga vizioni te strategjia dhe te zbatimi. Për këtë nevojiten tri gjëra.
Së pari, nevojitet udhëheqja, fokusi dhe rendi politik. Për sa i përket kësaj, unë nuk do të bëj asnjë koment. Neve na nevojitet gjithashtu ndryshim në para të investuara, sepse mendoj se është e dukshme për secilin, i cili lexon me sy të ndryshëm këtë ligj. Nuk është e vështirë të kuptosh atë që duhet të arrijë arsimi. Së fundi nevojitet gjithëpërfshirje dhe pjesëmarrje. Mund të kesh shumë ligje të ndryshme, shumë strategji të ndryshme, por në fund të ditës janë rektorët, të cilët janë hartuesit e autonomisë akademike dhe janë ata të cilët do të avancojnë përpara arsimin dhe do të udhëheqin universitetet. Prandaj, nëse rektorët nuk janë me ju, reforma nuk do të funksionojë.

Read More

Studentë tregojnë mbi përvojën e shkollimit të tyre

 

Sa herë përflitet që cilësia e mësimdhënies në programet master në universitetet publike (apo në disa private) është e dobët. Pedagogët janë të papërgatitur, librat përmbajnë kopje ose sharlatanizma, silabuset janë thuajse të njëjtë për nga niveli me ato të programeve Bachelor etj.

Një student i programit Master në Institutin Evropian të Studimeve, pranë Universitetit të Tiranës, Alban Pira, dëshmon se ky perceptim mbi cilësinë e programit, është i vlefshëm edhe nga këndvështrimi i studentëve.

Alban Pira (Facebook, 7 Korrik, 2015)

….

Duke qenë se kam lirinë e plotë për ta thënë atë që di dhe atë që mendoj, po e marr përsiper të them shumë shkurt diçka në lidhje me programin e studimit Master në Studime Europiane pranë Institutit të Studimeve Europiane, dhe disa fakte në lidhje me disa nga pedagogët që zhvillojnë leksione aty.

Si fillim dua të them krejt shkoqur se ky program është një dështim total, ashtu si edhe shumica e programeve master në çdo universitet në Shqipëri; publik e privat. Kam studiuar një vit pranë Institutit të Studimeve Europiane dhe e vetmja gjë që kam marrë është një kosto financiare prej më shumë se 700 mijë lekësh. Pra më shumë se 700 mijë lekë të shkuara dem!

Mirëpo ky program studimi, ashtu siç na thanë ditën e parë të fillimit të leksioneve, konsiderohet një 'program elitar'. Kjo pasi aty japin leksione disa nga figurat akademike më në zë, si përshembull Paskal Milo apo Llambro Filo. Duke mos iu futur gjykimit mbi meritat e tyre akademike, dua të them se nuk kam kurrëfarë vlerësimi për asnjërin prej tyre. Përse? Sepse më shumë sesa shpërndarës dijesh këta janë tregtar librash, pra shesin libra, librat e tyre. Botojnë çdo gjashtë muaj nga një libër dhe jua shesin studentëve. Edhe vetë e kam bërë këtë gabim të pashlyeshëm: kam blerë librin e Paskal Milos 'Integrimi Europian'! Në mos gaboj çmimi është 15 mije lekë për libër. Siç thuhej dhe siç behej; pasi ta blesh librin duhet të shkosh dhe të marrësh një autograf nga 'profesori', në mënyrë që të kuptohet se e ke blerë librin dhe kështu nga kjo anë nuk ke telashe. Fatmirësisht çmenduria ime nuk arriti deri ketu, por e gjitha kjo për mua është e papërtypshme; kjo është elita akademike përpara të cilëve ne na kërkohet të përulemi?

Ne refuzojmë të përulemi përpara tyre. Kemi vite që angazhohemi kundër monopolizimit të dijes, kundër 'intelektualëve', 'profesorëve' e 'pedagogëve' pa asnjë vlerë publike; kundër militantëve të partive në botën akademike; kundër shtrëngimit të studentëve për të blerë libra me qëllim përfitimin e shkruesit të tij; kundër zhvatjes; kundër degjenerimit të universiteteve; kundër masakrimit të të gjithë idesë së arsimimit.

…….

Read More

Situata në arsimin privat - 2012

 

 

Dokument: Procesverbal i Komisionit të Medias Dhe Edukimit në Parlament, datë 28 Maj 2012

Prof. Dr. Myqerem Tafaj, 28 Maj 2012

Të nderuar kolegë deputetë, falemnderit për ftesën që më keni bërë në lidhje me gjendjen e arsimit të lartë privat në Shqipëri!

Shqipëria trashëgoi një prapambetje të madhe në arsimin e lartë. Dekada e parë e tranzicionit në vendin tonë ishte shumë e vështirë. Mijëra të rinj në moshën e shkollimit të lartë u detyruan të braktisnin vendin dhe të emigronin për të bërë punë më të vështira në vendet fqinje, ato të Europës dhe përtej saj. Kjo bëri që numri i studentëve në vitet e para të tranzicionit të pësojë një ulje të jashtëzakonshme. Mbaj mend që në vitin 1997 numri i studentëve që ne pranonim në shkollën e lartë ishte më pak se 4 mijë, ndërkohë që këtë vit akademik në vazhdim ne kemi pranuar, vetëm në shkollat e larta publike, 52 mijë studentë, aq sa kishte Shqipëria në vitin akademik 2004-2005.

Sot Shqipëria bën pjesë në grupin e vendeve me kërkesë shumë të lartë për arsimin e lartë dhe me një numër studentësh krejtësisht të krahasueshëm me atë të vendeve të BE-së, çka do të thotë se ne e kemi e përmbushur objektivin kryesor të strategjisë kombëtare të zhvillimit të arsimit të lartë 2008-2013, liberalizimin e arsimit të lartë dhe të aksesit. Ndërsa tani cilësia është shpallur si sfida kryesore dhe afatgjatë për sistemin tonë të arsimit të lartë.

Sistemi i arsimit të lartë është zgjeruar gati tri herë në dekadën e fundit dhe është pothuajse krejtësisht i pakrahasueshëm me atë të para një dekade. Përveç arsimit të lartë publik, i cili mbetet kryesor dhe zë pjesën dërmuese të sistemit, është zhvilluar me shpejtësi arsimi i lartë privat, i cili akoma është një pjesë plotësuese e sistemit të arsimit të lartë.

Në historinë e zhvillimit të arsimit të lartë shqiptar, arsimi i lartë privat është, nëse mund të themi kështu, ende në fazën fillestare të zhvillimit të tij. Por, ajo që duhet të theksojmë që në fillim është se ky sektor u ka dhënë mundësi aksesit të shumë vajzave dhe djemve në arsimin e lartë, ka krijuar një infrastrukturë moderne, me auditorë, klasa, laboratorë, biblioteka, botime, si dhe ka punësuar një numër të konsiderueshëm pedagogësh të rinj dhe me përvojë. Sipas statistikave tona janë rreth 4 mijë pedagogë të punësuar në arsimin e lartë privat, prej të cilëve 1600 janë me kohë të plotë. Sipas disa vlerësimeve të përafërta rezulton se investimi i bërë në arsimin e lartë privat është 0.4% i GDP-së.

Institucioni i parë i arsimit të lartë privat është hapur në vitin 2002. Sot numri i institucioneve të arsimit të lartë privat, që zhvillojnë veprimtarinë mësimore, është 40, ku studiojnë rreth 20 % e numrit total të studentëve në sistemin e arsimit të lartë. Ka pasur një ulje në dy vjetët e fundit, në mënyrë të veçantë, në ciklin e parë të studimeve. 8 institucione të arsimit të lartë privat kanë mbi 1000 studentë dhe zënë 82 % të numrit total të studentëve të arsimit të lartë privat, së bashku me 5 të tjerë, pra gjithsej janë 13 institucione, që kanë nga 500 deri në 1000 studentë dhe zënë 93 % të numrit total të studentëve.

Pjesa dërrmuese e institucioneve të arsimit të lartë privat ka një periudhë aktiviteti deri në 5 vjet. Deri tani 22 institucione të arsimit të lartë kanë lëshuar diploma dhe janë akredituar.

Institucionet e arsimit të lartë privat janë kryesisht shkolla të larta dhe kolegje profesionale. Vetëm tri prej tyre kanë statusin e universitetit. Në vitin 2011 janë licencuar vetëm institucione të arsimit të lartë profesional, akademi dhe kolegje profesionale ose shkolla të larta me profile të qarta profesionale, çka përputhet edhe me strategjinë e qeverisë për zhvillimin e arsimit të lartë, orientimin dhe përafrimin me kërkesat e tregut vendas.

Regjistrimet në arsimin e lartë privat kanë ardhur duke u rritur. Vetëm në vitin 2011-2012, për herë të parë, është ulur numri i të regjistruarve.

Si paraqitet struktura e fushave të shkencës në arsimin e lartë privat? Në sektorin e arsimit të lartë privat mbizotërojnë programet që përfshijnë shkencat sociale, ekonomi dhe drejtësi, ku përfshihen programet: drejtësia, ekonomia, biznesi, menaxhimi, shkencat politike, sociologjia, psikologjia, gazetaria, marrëdhëniet ndërkombëtare dhe disa programe të tjera. Ky grup zë rreth 63-64% të numrit total të studentëve në arsimin e lartë privat. Fushat e shkencave teknike dhe teknologjia e informacionit zënë 8.6%; shëndetësia, ku bëjnë pjesë: infermieria, farmacia, stomatologjia, laboratorët dhe teknikët, zë rreth 23%; shkencat e edukimit zënë 1,5%, ndërsa turizmi dhe shërbimet zënë rreth 4%.

Kriteret e pranimeve në shkollat larta private, në ciklin e parë, janë të njëjta me ato që ndiqen për studentët me kohë të pjesshme në shkollat e larta publike. Domethënë, përfundimi i shkollës së mesme dhe i 2 provimeve të maturës shtetërore. Maturantët që përfunduan shkollën e mesme në vitin 2011 dhe kanë vijuar studimet universitare në vitin akademik 2011-2012 janë pajisur me diplomë të maturës shtetërore dhe kanë përfunduar me sukses provimet e maturës shtetërore në 4 lëndë. Përfundimi i arsimit të mesëm me diplomë të maturës, me 4 provime të suksesshme, ishte një hap shumë i rëndësishëm për heqjen e dy standardeve në pranime midis arsimit publik dhe privat, si dhe i studimeve me kohë të plotë dhe të pjesshme. Këtë vit do të pranohen në arsimin e lartë vetëm studentët që kanë diplomë të maturës shtetërore, pra kanë përfunduar me sukses 4 provimet e maturës shtetërore. Nga ana tjetër, kjo do t’i shërbejë drejtpërdrejt rritjes së cilësisë së studentëve që pranohen dhe në arsimin e lartë privat, dhe në studimet me kohë të pjesshme në arsimin publik.

Në strukturat e mbikëqyrjes së arsimit të lartë privat, përveç Agjencisë Publike të Akreditimit të Arsimit të Lartë, në Ministrinë e Arsimit dhe të Shkencës që në janar të vitit 2010 është krijuar Drejtoria për Arsimin Privat Parauniversitar dhe Universitar. Kjo drejtori është përgjegjëse për mbarëvajtjen e procesit të financimit të institucioneve të arsimit parauniversitar, në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare të Licencimit. Gjithashtu, kjo drejtori shqyrton dhe shoqëron procesin e licencimit të institucioneve apo hapjen e programeve të reja, në bashkëpunim të ngushtë me Agjencinë e Akreditimit dhe komisionet e brendshme të ngritura për këtë qëllim. Drejtoria, bashkë me grupet e ngritura, me urdhër të ministrit ushtron kontrollet periodike dhe mbikëqyrjen e arsimit të lartë. Duke u nisur nga përmasat e sistemit dhe vëllimi i punës që ka kjo drejtori, ne po bashkëpunojmë me ekspertë të huaj për fuqizimin e strukturave të mirëfillta inspektuese për arsimin e lartë privat brenda ministrisë ose jashtë saj, që funksionojnë sipas ligjit të inspektoratit. Strukturat inspektuese do të jenë të tilla, që të inspektojnë edhe në auditorë, përveç vizitave që bëjnë ekspertët e vlerësimit të jashtëm në kuadër të akreditimit.

Agjencia Kombëtare e Provimeve, e krijuar në vitin 2011 mbi bazën e Agjencisë së Maturës dhe Agjencisë së Pranimeve dhe e pasuruar me një drejtori të provimeve të shtetit dhe një njësi për bazën e të dhënave, është përgjegjëse për administrimin në bazë të të dhënave të arsimit dhe për lëshimin e numrit individual të regjistrit në Regjistrin Kombëtar të Studentëve. Secili student, i regjistruar në vitin akademik 2011-2012 në institucionet e arsimit të lartë privat dhe publik, merr numrin e matrikulimit nga Agjencia dhe jo nga institucioni.

Baza e të dhënave të arsimit të lartë do të përfshijë edhe të dhënat e të gjithë studentëve që janë në sistemin e arsimit të lartë në të gjitha ciklet dhe format e studimeve, si dhe arkivën dixhitale të diplomave të lëshuara që nga viti 2000, në të gjithë sistemin, deri në 2011-ën. Ky projekt është në proces dhe përfundon brenda muajit korrik 2012. Pra, deri në fund të këtij viti ne do të kemi të krijuar bazën e të dhënave të të gjithë sistemit arsimor.

Agjencia Publike e Akreditimit të Arsimit të Lartë është një agjenci e krijuar që në vitin 1999 dhe misioni i saj kryesor është vlerësimi i jashtëm, mbështetja e institucioneve të arsimit të lartë për zhvillimin e strukturave të vlerësimit të brendshëm dhe akreditimi. Agjencia ka organ vendimmarrës Këshillin e Akreditimit. Procesi i akreditimit mbështetet në vlerësimin e brendshëm dhe të jashtëm. Vlerësimi realizohet në përputhje me standardet shtetërore të cilësisë së akreditimit institucional, të miratuara për të tre ciklet e studimeve në mars të vitit 2011.

Licencimi i institucioneve të arsimit të lartë rregullohet me ligjin “Për arsimin e lartë” dhe urdhrat në zbatim të tij. Ky proces ndahet në dy faza. Në fazën e parë institucioni aplikon për licencim pranë ministrisë. Më pas, drejtoria përkatëse e ministrisë bashkëpunon me agjencinë për të gjitha hapat për shqyrtimin e programeve të studimit deri në dhënien e rekomandimit nga Këshilli i Akreditimit dhe miratimin nga Këshilli i Ministrave.

Në fazën e dytë institucioni aplikon për leje të veprimtarisë. Kjo fazë zbatohet për t’i dhënë kohë institucionit të ndërtojë kapacitetet e duhura për fillimin e procesit mësimor.

Në lidhje me sigurimin e cilësisë, vlerësimi i jashtëm i cilësisë dhe akreditimi janë dy mekanizmat më të rëndësishëm në të gjithë sistemin e arsimit të lartë.

Në vitet 2010-2012 agjencia, në kuadër të një projekti me BB-në dhe në bashkëpunim me disa ekspertë të huaj, është përfshirë në disa projekte të rëndësishme, që kanë synuar:

Së pari, trajnimin e personelit të vetë agjencisë.

Së dyti, trajnimin e personelit të institucioneve të arsimit të lartë, që janë përgjegjës për vlerësimin e brendshëm.

Së treti, krijimin e eksperiencës së parë për renditjen e programeve të studimit.

Vlerësimi i jashtëm kryhet nga ekspertët e jashtëm, të cilët zgjidhen nga Këshilli i Akreditimit. Ata duhet të kenë përvojë në fushën që vlerësohet. Ky vlerësim është ai që prodhon raportin që shkon në Këshillin e Akreditimit, i cili merr vendimin përfundimtar. Urdhri i ministrit mbështetet në rekomandimin e Këshillit të Akreditimit, sipas ndryshimeve që janë bërë në ligjin “Për arsimin e lartë” në vitin 2010.

Çfarë kemi bërë për sigurimin e cilësisë në arsimin e lartë privat? Është forcuar roli i Agjencisë së Akreditimit dhe i Këshillit të Akreditimit nëpërmjet pjesëmarrjes së ekspertëve ndërkombëtarë në vlerësimin e jashtëm institucional dhe në përbërje të Këshillit të Akreditimit. Kanë filluar procedurat e aplikimit, të cilat bëhen në gjuhën angleze. Agjencia ka filluar në tri institucione të angazhojë ekspertë të huaj për vlerësimin institucional. Në grupin e ekspertëve të vlerësimit të institucionit, të paktën, njëri prej tyre duhet të jetë i huaj. Po ashtu, në përbërje të Këshillit të Akreditimit janë dy ekspertë të huaj, që janë emëruar dhe do të fillojnë të marrin pjesë në mbledhjet e këshillit. Një ndër hapat e rëndësishëm që është realizuar për rritjen e cilësisë në arsimin e lartë privat, por edhe në atë publik, është futja e praktikës së provimit të shtetit. Tashmë kanë përfunduar dy sesionet e provimit të shtetit. Siç dihet, janë 28 specialitete, që përfshihen në grupin e institucioneve të rregulluara. Nga ana tjetër, politikat e qeverisë për të rritur çdo vit kuotat e studentëve në arsimin publik, kjo rritje ka qenë nga 8-12%, u ka mundësuar shtresave në nevojë të ndjekin arsimin e lartë në institucionet e arsimit publik.

Kontrolli i zbatimit të ligjshmërisë në institucionet private realizohet nga strukturat që përmenda më lart dhe nga grupet e ngritura ad-hoc, që përbëhen nga specialistë të drejtorisë, si dhe specialistë të Agjencisë së Akreditimit. Objekti i kontrollit është zbatimi i ligjshmërisë. Këtu nuk bëhet fjalë për investimin e jashtëm, që realizohet nga ekspertët nëpërmjet vizitave në terren. Synimi i kontrolleve ka qenë që të vëzhgohet sistematikisht progresi i institucioneve në arritjen e standardeve shtetërore të cilësisë dhe të zbatimit të ligjshmërisë, që të sigurohet që institucionet i përmbushin këto standarde afatgjata.

Gjatë vitit të kaluar dhe këtë vit janë realizuar kontrolle pothuajse në të gjitha institucionet private të arsimit të lartë, nëpërmjet grupeve të përbashkëta të ministrisë dhe të Agjencisë së Akreditimit, për të gjitha tematikat që i përmenda më lart. Grupet e kontrollit në praktikën e tyre për të gjitha gjetjet u kërkojnë institucioneve që të bëjnë përmirësimet e duhura, për t’i verifikuar edhe njëherë në vizitën pasardhëse.

Ministria në bashkëpunim me ekspertët e huaj, në kuadër të projektit të BB-së, ka përgatitur një paketë të amendamenteve të ligjit “Për arsimin e lartë”, që u referohet sektorëve të arsimit të lartë privat. Kjo paketë synon një përcaktim më të saktë të formës së institucioneve të arsimit të lartë privat, në kuptimin e subjekteve fitimprurëse ose jo; fuqizimin e vendimmarrjes së organeve dhe autoriteteve drejtuese akademike, në raport me ato administrative dhe aksionere; rritjen e rolit të shtetit në krijimin e funksionimit të strukturave akademike; qartësimin e marrëdhënieve financiare midis institucioneve të arsimit të lartë privat dhe studentëve; përmirësimin e sistemit të sigurimit dhe të monitorimit të cilësisë dhe krijimin e strukturave më efikase të mbikëqyrjes së institucioneve të arsimit të lartë privat, pa përjashtuar këtu edhe një strukturë të një inspektorati të arsimit të lartë, që funksionon sipas ligjit të inspektoratit.

Në përfundim, dëshiroj të them se arsimi i lartë privat tashmë futet në fazën e konsolidimit të tij. Ai është një investim shumë i rëndësishëm për zhvillimin e burimeve njerëzore të vendit. Arsimi i lartë privat ka të ardhme në hapësirën e arsimit të lartë shqiptar vetëm nëse ofron cilësi. E thënë ndryshe, vetëm shkollat e larta që ofrojnë cilësi dhe programe studimi afër kërkesave dhe tregut të punës do të përballojnë garën me arsimin publik, që po zhvillohet me shpejtësi.

Zhvillimi i këtij sektori ka mobilizuar resurse të mëdha kombëtare për arsimin tretësor të të rinjve, si dhe për zhvillimin profesional të të rriturve. Sfida kryesore e arsimit të lartë privat është cilësia. Garën në këtë sfidë do ta fitojnë vetëm shkollat e larta private, që do të investojnë për të krijuar një profesorat me kualifikim të lartë.

Shqipëria ka burime të konsiderueshme njerëzore të mirëshkolluara, që mund të bëhen bartëse të një arsimi të lartë privat cilësor.

Shteti do të vazhdojë ta mbështesë edhe më tej arsimin e lartë privat për krijimin e profesoratit të kualifikuar nëpërmjet programeve të studimit të doktoratës, të kthimit të të shkolluarve, si dhe të mbështetjes së projekteve të kërkimit shkencor.

Falemnderit!

Read More

UPT-Intervistë

 Intervistë me Përgjegjësin e Departamentit të Burimeve të     Energjisë, Universiteti Politeknik Prof. Dr. Bashkim Çelën.

   

Gazeta DITA, Entela Resuli, 15 Prill 2014

Profesor, cila është gjendja e studentëve të rinj në degën e inxhinierisë së naftës sot që flasim?

Ka dy momente: së pari, është sasia. Ne kemi arritur kulmin e numrit të studentëve në vitin 1988 me 1 100 studentë në të gjithë Fakultetin e Gjeologjisë, nga të cilët rreth 350 i kishte dega e naftës. Në vitin 1995 pësuam rënien më të ndjeshme, duke arritur minimumin historik si fakultet, ku në të gjitha degët regjistrohen gjithsej rreth 350 veta, aq sa kishte vetëm dega jonë në ’89 dhe po rrezikohej mbijetesa. Më vonë, zhvillimi shoqërorë bëri të vetën. Numri ka ardhur në rritje dhe kjo rritje ka qenë marramendëse këta tre-katër vitet e fundit. Ka qenë një rritje e diktuar, jo më shumë nga nevojat ekonomike, se sa nga shtytja e politikës. Sot fakulteti ka mbi 2200 veta të regjistruar. Vetëm në degën tonë (naftë) janë 300 studentë.

Kur shpreheni për shtytje politike, çfarë doni të thoni?

Dua të them se kuotat apo numri i të regjistruarve nuk është se erdhi si rrjedhojë e dëshirës së studentëve për t’u arsimuar dhe punuar në këtë fushë, po erdhi si rrjedhojë e një mundësie minimale, të fundit, që kishin studentët për të shkuar në shkollën e lartë. Këtu dua të them se cilësia e studentëve është e atyre që kanë pikët minimale në kuotat e maturës shtetërore.

Sa e dëmton kjo fakultetin?

Sigurisht që e dëmton shumë. Ne kemi studentë të mirë, të rrallë dhe studentë shumë të mirë, shumë shumë të rrallë. Njëherë në 7 vjet na shfaqet një student i mirë, të paktën në degën e naftës, për të cilën po flasim dhe kam njohuri.

Duke u nisur nga kjo që thoni ju, cila është e ardhmja e këtij fakulteti, sepse brezat e studentëve sjellin dhe profesorët që japin mësim?

Kemi të bëjmë me një të ardhme disi të paqartë. Sepse kontingjentet që prodhojmë nuk janë të asaj cilësie sa të futen në ciklin e riprodhimit e të shërbejnë si staf pedagogjik. Vështirë të gjesh të tillë këtu nga brenda. Nga ana tjetër, edhe nëse kemi studentë që dalin me rezultate të mira, ata preferojnë të largohen e të shkojnë të punojnë në kompanitë e huaja. Sot, njerëzit janë bërë pragmatistë, aq më tepër brezi i ri, mjafton të kujtojmë që, një i punësuar në këtë fakultet merr një pagë sa një e pesta e një specialisti që punon në privat. Kjo është nxitja më e madha që ata të shkojnë e të punojnë në industri. Ndërsa studentët që përfundojnë studimet në këtë fushë jashtë shtetit, nuk ekzistojnë. Së pari, në Evropë ka pak universitet që kanë degën e naftës. Në lindje, po, Rumania është vendi i cili ka një universitet të konsoliduar, Bullgaria po ashtu dhe Zagrebi. Ka edhe vende të tjera, por siç dihet, studimi jashtë vendit është më kosto të lartë dhe shteti nuk ka ndërmend të subvencionojë në këtë pikë. Në këto 20 vite kemi qenë të persekutuar për mbështetjen që na është dhënë. Kështu që nuk i kemi shpresat nga jashtë, ndërsa nga brenda janë shumë të vakëta.
 
Nga se vjen kjo gjendje profesor?

Një arsye është se kjo gjendje ka ardhur nga puna e mirë që ka bërë Fakulteti i Gjeologjisë, sepse me t’u hapur kufijtë e botës globale, studentët tanë arritën të shkonin e të punonin jashtë në punët më të mira në këtë fushë. Tashmë ne kemi ish-studentët tanë që janë të punësuar në kompanitë italiane, franceze, norvegjeze, në Kanada dhe Amerikë ka shumë. Studentët që janë diplomuar në fillim të viteve ‘90 kanë qenë studentë shumë të mirë që kanë arritur të fitojnë këto vende pune. Kështu që, me duart tona, krijuam një produkt që na e morën të tjerët. E ardhmja e fakultetit për sa i përket anës numerike nuk ka ndonjë problem, është e garantuar. Rigjallërimi i industrisë së naftës këto vitet e fundit ka bërë që të ketë preferenca dhe dyndje më shumë se më parë për të ardhur në këtë fakultet.

Nga se vjen kjo, e duan si degë, por nuk janë studentë me potencial të mirë intelektual?

Unë them se joshen për ato çka dëgjojnë për ata që punojnë në naftë dhe se si paguhen. Çfarë mund të them, kur një student i diplomuar këtu, fillon punë në kompanitë e naftës dhe merr një pagë sa marr unë si profesor që kam 30 vite eksperiencë. Ata shkojnë atje ku paguhet më shumë, pavarësisht nga kapaciteti që kanë.

 Sa diploma jepen në vit në degën e naftës?

Eksperienca e viteve të fundit tregon se shumica e studentëve nuk janë të aftë për t’u diplomuar këtu, kjo është arsyeja që rendimenti i diplomimit është shumë i ulët. Në degën e naftës ne japim mesatarisht 10 deri në 15 diploma në vit dhe këto në tre sezone mbrojtjesh diplomash dhe kjo për shkak të cilësisë së dobët.

Si ju duken këto shifra kur i krahasoni me kohën kur ju vetë ishit student?

Ndryshojnë si dita me natën. Më kujtohet që kam qenë në një kurs që e nisi vitin e parë me një regjistër ku numëroheshin 40 veta dhe u diplomuan 28 veta. Përsëri pati firo rrugës, por edhe të tjerët nuk mbetën pa u diplomuar. Ishin raste të rralla kur skarcoheshin që vitin e parë. Ndërsa tani hyjnë 115 veta dhe përfundojnë 15 shkollën. Por tregu i kërkon, ne kemi disa studentë në kursin e Masterit, nga 15 veta dhe 13 prej tyre kanë filluar punë pa e marrë diplomën ende.

 Profesor, flitet për naftën shumë, shpime gjithandej po dëgjojmë. Sipas jush a ka naftë nëntoka shqiptare?

Për shpime po dëgjoni, e do dëgjoni, por ka edhe gafa të tilla kur thuhet se filan vend noton në naftë. Nga eksperienca dhe komunikimi që kam pasur me kolegët e mi gjeologë në këto vite kam mësuar se, së pari, nuk ka qytet apo vend që noton në naftë dhe e dyta, në Shqipëri, vështirë të gjenden vendburime të reja. Periudha nga viti 1945 kur u rimëkëmb industria e naftës e deri në 1990 ka qenë një periudhë pune intensive në të gjitha drejtimet dhe fushat që përmban industria e naftës. Mjafton t’u them që nuk mbetur vend në Shqipëri pa u shpuar një pus. Kështu që, nëse do të kemi ndonjë gjë të re, do të kemi ose mbi thellësinë 5 mijë deri 6 mijë metra, ose në det, ku nuk jemi futur fara para ’90, sepse nuk kemi pasur as teknikën e as paratë. Se çfarë do të sjellë e ardhmja nuk e di, por po flas për ato çka janë konstatuar deri më tani.

Read More