ALEKSANDËR KOCANI
Panorama, 19 Nentor, 2014
Fjala është për Fakultetin e Shkencave Sociale në Universitetin e Tiranës, në të cilin ka vite që ka filluar një proces degradimi që ka mbërritur aktualisht në krijimin e një klime terrori dhe frike. Fillimisht po saktësoj se ky shkrim u drejtohet kryesisht vetëm atyre lexuesve që u përkasin 10-20% të individëve adultë në Republikën e Shqipërisë që, nga anketimet e shumta disavjeçare të kryera nga Departamenti i Shkencave Politike, del se karakterizohen nga profili vleror i vetafirmimit. Kjo do të thotë se ata u japin përparësi vlerave shpirtërore kundrejt atyre materiale. Vetëm këta më shumë se kushdo mund ta kuptojnë domethënien dhe peshën e problemit që ngre ky artikull. Fjala është që ky fakultet ka afro dy dekada që është nën sundimin e dinastisë “Ø” (një grupi pedagogësh të degës së psikologjisë), e cila, vetëkuptohet që ka vepruar vetëm në përputhje me interesat e veta. Kushdo që ka cenuar këto interesa është konsideruar si kundërshtar dhe është trajtuar si i tillë (është shantazhuar e ofenduar, është larguar kur ka qenë me kontratë të përkohshme ose pedagog i jashtëm etj.). Dinastia e ka “privatizuar” këtë fakultet që ligjërisht është publik, por që de facto është kthyer në “feud” të saj!
Raste të sjelljes arbitrare nga kjo dinasti ka shumë, por këtu po përmend vetëm disa. Ndër më skandalozët është rasti i linçimit obskurantisto-mafioz që po i bën prej disa muajsh kjo dinasti, duke shfrytëzuar postet dhe institucionet shtetërore, ish-drejtuesit të departamentit të shkencave politike, Dr. Hysamedin Feraj, dhe jo vetëm atij. Ai përbën një figurë të njohur e të respektuar publike për shoqërinë shqiptare, madje z. Feraj gëzon një vlerësim mjaft të lartë edhe nga qarqet akademike mbarëshqiptare. Ai njihet si mësimdhënës, studiues dhe drejtues me integritet moral dhe profesional dhe, me sa duket, pikërisht një profil i tillë vleror e “ka marrë në qafë”! Kjo sepse në mënyrë të natyrshme ai, duke kryer detyrën, iu kundërvu kupolës së dinastisë në fjalë në veprimet e saj të paligjshme dhe abuzive. Madje “guxoi” dhe i kërkoi kësaj kupole që të bëjë transparencën për mjaft nga veprimet e saj që dukeshin të dyshimta. “Kulmi” i këtij “guximi” ishte kërkesa që drejtuesi i kupolës, dekani-baba, Prof. Dr. Theodhori Karaj, të sqaronte marrëdhëniet institucionale me vajzën-pedagoge (konfliktin e interesit, ligjshmërinë e pagesave të saj edhe kur nuk paraqitej në punë, bursat e ekselencës që dekani-baba i kishte dhuruar vajzës-studente dhe studentëve që nuk e meritonin, shkeljen e vendimeve të Këshillit Shkencor të FSHS etj., etj.). Në mungesë të transparencës dhe reflektimit, dekani, Prof. Dr. Theodhori Karaj, është paditur penalisht në gjykatë. Për këtë “sakrilegj”, z. Feraj u vu në shënjestrën e një “kryqëzate” të paprecedentë! Me një pafytyrësi të paparë, veprimet e ligjshme dhe të moralshme u cilësuan si shkelje dhe abuzime! Dhe u montua një farsë administrative për pezullimin dhe më tej shkarkimin e tij (ndonëse ai ishte zgjedhur në mënyrë demokratike!) nga detyra e drejtuesit të departamentit. Më tej linçimi shkoi deri në nivelin absurd: z. Feraj u pushua me një akuzë të montuar banale edhe si pedagog! Mesazhi ishte tepër i qartë: Ata individë që do të guxonin të “hidhnin baltë” e të “denigronin” këdo që përfaqësonte interesat e dinastisë, këtej e tutje do të pushoheshin nga puna!! Ky llogaritej se do të ishte një mësim i “mirë” antiqytetar për të gjithë ata persona me integritet moral e profesional që për fat të keq u duhet të ushtrojnë aktivitetin e tyre në Fakultetin e Shkencave Sociale! Dinastia “hodhi brezin në tokë” dhe lëshoi sfidën: ose të gjithë të ulin kokën dhe “t’i fshijnë këpucën kupolës”, ose kush kundërshton do të linçohet jo “me serë dhe pupla”, por me pushim nga puna! Dhe kjo bëhet mu në mes të Tiranës, në Fakultetin e Shkencave Sociale të Universitetit të Tiranës! Vallë kaq poshtë të kemi rënë sa të bëjmë sehir këtë degradim intelektual, ashtu si dikur romakët shihnin me ëndje në arenat e cirkut “shqyerjen” e kristianëve nga bishat e egra!
Ndërsa për rastin e z. Feraj i kërkoj falje lexuesit që po i sjell banalitetet e paraqitura si shkelje nga kupola e dinastisë “Ø”. Kështu, ai akuzohet për “krimin e tmerrshëm” që hyri (në mënyrë të ligjshme!) të bëjë një orë mësimi në fushën e kompetencës së tij profesionale të padiskutueshme me një kurs të degës së filozofisë, i thirrur nga përgjegjësja e departamentit të filozofisë, znj. Minxhozi. Arsyeja ishte se pedagogia e lëndës kishte 6 javë që nuk zhvillonte mësim dhe ishte “zhdukur në drejtim të paditur”. Sipas rregullave dhe praktikës universitare, përgjegjësja e departamentit ndërmori veprimet e realizimit të mësimit me pedagogë të tjerë, meqë pedagogia e lëndës “nuk bëhej e gjallë”. Sipas fabulës së njohur që “faj nuk ka kush vjedh lopën, por ai që nuk e ruan mirë atë”, “kupola” iu vërsul përgjegjëses së departamentit që guxoi të bëjë detyrën e saj!! Për më tepër, iu vërsulën edhe z. Feraj për këtë “krim të tmerrshëm” që kishte bërë: kishte dhënë një orë mësim!!! Dhe kush, një pedagog, doktor i shkencave, që kishte një përvojë pune 28-vjeçare!!! Dhe bëri mësim në një kurs që e zhvillonte një pedagoge e re, pa përvojë dhe me një nivel kualifikimi e mësimdhënie mjaft më të ulët, ndoshta edhe nën nivelin minimal të lejuar (kjo mund të jetë edhe arsyeja e vërtetë)!!! Dihet se në çdo universitet perëndimor ndiqet praktika e thirrjes, për të zhvilluar një ose disa leksione, e personaliteteve të fushave përkatëse dhe universitet pritëse ndihen shumë të nderuara kur këto personalitete pranojnë dhe i zhvillojnë këto leksione. Z. Feraj mund të konsiderohet me plot të drejtë si një personalitet shqiptar në fushën e studimeve në shkencat politike! Për dijeni, z. Feraj është themeluesi i degës së shkencave politike në UT dhe për disa vite, në kushtet e mungesës së kuadrit përkatës, është detyruar që të përballojë 11 e më shumë lëndë të kurrikulës së degës (midis tyre edhe Filozofinë Politike për zhvillimin e së cilës akuzohet!) dhe e ka bërë këtë në mënyrë shumë dinjitoze dhe profesionale. Kjo punë dhe angazhimi i madh për ndërtimin dhe konsolidimin e degës dhe departamentit të shkencave politike, për të cilën ndihem disi “fajtor”, sepse personalisht e kam nxitur shumë herë që ta bëjë, ka ndikuar ndjeshëm që ai të neglizhojë plotësimin e kërkesave që duhen zyrtarisht për të fituar titullin “Profesor”. Ka punuar shumë për interesin publik, por jo për interesin vetjak! Nëse në këtë vend vlerësimi për dhënien e titujve shkencorë do të bazohej te kontributet shkencore dhe akademike, atëherë z. Feraj me meritë të padiskutueshme do ta kishte fituar tashmë me kohë këtë titull!! Z. Feraj nga tri lëndët që u miratua të jepte në shkollën doktorale të shkencave politike dha vetëm një, duke ua kaluar dy të tjerat kolegëve të departamentit. Dhe atë guxojnë në mënyrë qesharake ta akuzojnë se me hyrjen e ligjshme 1 orë mësimi në nivelin bachelor të degës së filozofisë kishte qëllimin e “mbrapshtë” që t’ia merrte lëndën “titullares” së saj!!!
Dhe këtij personaliteti, “kupola”, që u përpoq më kot të gjente diçka që ta akuzonte për abuzim, por “dështoi me sukses të plotë”, me pafytyrësinë që e karakterizon e akuzon se përse hyri (në bazë të një kërkese të ligjshme dhe të logjikshme!) dhe zhvilloi një orë mësimi! Më vonë, duke “gërmuar” në të kaluarën dhe duke kërkuar në mënyrë selektive (??!!) nga sistemi TIMS, gjetën disa largime dyditore në Kosovë dhe Maqedoni në një total prej 8 ditësh gati një vit më parë (!!), të cilat ai si hartues i listë-pagesave të pedagogëve të departamentit i kishte firmosur! Por, sigurisht që kështu duhej të vepronte, nëse ishte larguar me leje të dekanit! Z. Feraj, në kuadrin e një studimi rajonal për sistemin dhe partitë politike, kishte vajtur për të bërë intervista në këto vende dhe sigurisht që e kishte bërë me dijeni e me leje (gojore!) edhe të dekanit të fakultetit, një praktikë që e kemi ndjekur të gjithë dhe që në përgjithësi ka funksionuar, ashtu siç dhe duhet të funksionojë në një mjedis akademik! Puna kërkimore e pedagogut nuk bëhet në zyrë, por në biblioteka, arkiva etj., madje edhe në terren, sepse “mund të mendohet edhe te ura e Potsdamit”, siç është shprehur gati një shekull më parë Ajnshtajni! Dhe vetëm “merhumët” e dijes dhe shkencës mund të pretendojnë të kundërtën e saj! Në dijeninë time, vetëm një rast tjetër kjo praktikë nuk ka funksionuar, domethënë është mohuar nga dekani leja e dhënë gojarisht vetëm sepse pedagogu që kishte shkuar në një konferencë shkencore jashtë shtetit për disa ditë, më pas kishte hyrë në një konflikt me dekanin. Për pasojë, iu mohua leja e dhënë gojarisht dhe iu hoqën ditët që kishte qenë në konferencë shkencore!! Gjithkush duhet ta dijë se dekani është ai që bën “edhe kohën e mirë, edhe kohën e keqe”!
Për “kolorit” po sjell një tjetër “mysybet” të këtij dekani. Në dhjetëditëshin e parë të muajit korrik 2014, në FSHS vjen një udhëzim i rektorit të Universitetit të Tiranës lidhur me fillimin e lejes së zakonshme. Për pedagogët thuhej se ata që i kishin plotësuar të gjitha detyrimet si pedagog, do të fillonin lejen e zakonshme. Pasi vura në dijeni përgjegjësin e atëhershëm (i cili për mendimin tim, ligjërisht dhe moralisht mbetet përgjegjës i departamentit të shkencave politike!!) dhe ai më konfirmoi udhëzimin dhe që nuk kisha detyrime të pashlyera, fillova lejen e zakonshme dhe u largova nga vendi. Në ditët në vijim ndodhi pezullimi i z. Feraj si përgjegjës i departamentit dhe u zhvillua një mbledhje e shpejtë e departamentit të shkencave politike për të komunikuar pezullimin dhe komandimin e përkohshëm të një kolegeje të departamentit si përgjegjëse. Për arsye objektive nuk mora njoftim dhe nuk asistova në mbledhje. Kur munda të merrja njoftim jozyrtar për një urdhër të brendshëm të dekanit lidhur me shtyrjen e fillimit të lejes së zakonshme më 24 korrik, ndërpreva pushimet dhe u ktheva në Tiranë. Atje më prisnin disa “surpriza”. Njëra ishte një kërkesë zyrtare me shkrim nga dekani i FSHS, Prof. Dr. Theodhori Karaj, që kërkonte sqarim me shkrim jo më vonë se ora 10:00 e ditës pasuese, se përse nuk kisha marrë pjesë në mbledhjen e bërë për komunikimin zyrtar lidhur me drejtuesin e departamentit!!! I shkreti dekan!! “Vdiste” që t’i kishte në “Kanosa” të gjithë “kecat e pabindur” që ta shihnin forcën e dinastisë dhe t’i përuleshin “kupolës” së saj! Shkresa zyrtare ishte qesharake, sepse dekani, Prof. Dr. Theodhori Karaj, harronte që afro një javë më parë kishte përcjellë udhëzimin e rektorit të UT për fillimin e lejes së zakonshme dhe se urdhri i tij i brendshëm i mëvonshëm (që çuditërisht anulonte pa e cilësuar një udhëzim të rektorit të UT!!) nuk kishte efekte juridike për periudhën para nxjerrjes së tij (domethënë, prapaveprues), por nga mllefi që nuk më pa të rreshtuar në “dhënien e ndëshkimit të merituar” z. Feraj, gaboi “pakëz”!! Pra “trimërisht” më kërkonte të sqaroja me shkrim përse nuk erdha në “Kanosa” dhe se kur kisha filluar lejen e zakonshme dhe se kur mendoja ta përfundoja atë! Mbasi kisha filluar ligjërisht lejen e zakonshme nuk mund të merrja me mend që ishte anuluar fillimi i lejes! Sigurisht që në FSHS askush, as edhe dekani, prof. Dr. Theodhori Karaj, nuk mban përgjegjësi ligjore dhe morale që tallen me pedagogët në mënyrë institucionale, por kjo është një çështje tjetër! Megjithatë, kur dihet që fillimin e lejeve të zakonshme dhe përfundimin e tyre nuk e ka në dorë pedagogu, por titullari i fakultetit, një kërkesë zyrtare për këto gjëra drejtuar një pedagogu është diçka sa për të qeshur, aq dhe për të qarë!!!!
Mjafton edhe vetëm kaq që të kuptohet se ku ka katandisur ky fakultet që presupozohet se duhej të “rrezatonte” qytetari dhe nivel të lartë intelektual!