Dyshime të arsyeshme për akreditimin e universiteteve - B. Musai

BARDHYL MUSAI 

Panorama, 25.03.2016 

(http://www.panorama.com.al/dyshime-te-arsyeshme-per-akreditimin-e-universiteteve/)

Dy vjet më parë, publiku u njoftua përmes medies se do të kryhej akreditimi i të gjitha institucioneve të arsimit të lartë (IAL) nga një kompani private britanike (QAA) dhe do të vendoste se cilat IAL dhe programe do të vazhdonin veprimtarinë, cilat do të pezulloheshin e cilat do të mbylleshin.

Por përgjatë më shumë se dy viteve, nga titullarë të këtij institucioni janë bërë deklarime aspak koherente, në kohë dhe në përmbajtje, të cilat ngrenë dyshime të arsyeshme dhe të besojmë se akreditimi i institucioneve të arsimit të lartë nga agjencia britanike nuk do të ndodhë. Ja si paraqitet kronologjia e deklaratave dhe njoftimeve.

---

---

Shkurt 2014: Sipas “Shqiptarja.com”, datë 7, ministrja deklaron se “…zyrtarisht në tetor do të bëhet shpallja dhe renditja e cilësisë së tyre. Agjencia britanike që ka marrë përsipër akreditimin dhe vlerësimin e shkollave të larta, do të bëjë publik renditjen e universiteteve dhe pikët e tyre”. Gusht 2014: Pas vendimit për mbylljen e 18 IAL-ve dhe filialeve të universiteteve publike, u deklarua se do të fillonte një fazë e dytë, ajo e akreditimit nga agjencia britanike.

Dhjetor 2014: U nënshkrua marrëveshja me QAA. Janar 2015: Agjencia britanike, e përzgjedhur për të bërë akreditimin e universiteteve në vendin tonë, do të nisë zyrtarisht punën në fund të këtij muaji(Gazeta “Shqip”, 23 janar 2015). Raporti i parë i akreditimit të universiteteve do të bëhej publik në muajin korrik, që sipas ministres, do t’u shërbente studentëve për t’u orientuar drejt fakulteteve dhe programeve të studimit të akredituara.

Maj 2015: Takim me ekspertët britanikë të akreditimit mbi metodologjinë e vlerësimit të IAL-ve. Në këtë takim, midis të tjerash, ministrja shprehet: “Pasi kemi nënshkruar në muajin dhjetor 2014 marrëveshjen me agjencinë britanike, ekspertët e kësaj agjencie dhe të agjencisë sonë kanë bashkëpunuar për përcaktimin e metodologjisë që do të përdoret, për të filluar më pas procesin e shumëpritur që lidhet me akreditimin dhe vlerësimin e kritereve të cilësisë për të gjitha Institucionet e Arsimit të Lartë, publike dhe private” (arsimi.gov.al).

Shkurt 2016: Nënshkruhet kontrata me QAA për vlerësimin dhe certifikimin e cilësisë së IAL-ve, e cila sipas MAS-it, shënon fazën e dytë të reformimit rrënjësor të arsimit të lartë. Sipas drejtorit të agjencisë britanike, puna e kësaj agjencie me eksperiencë në procesin e akreditimit, nuk do të fokusohet vetëm në akreditimin e institucioneve, por dhe në ngritjen e kapaciteteve të agjencisë kombëtare të akreditimit (www.aaal.edu.al).

Duke analizuar deklaratat dhe njoftimet zyrtare në rendin kronologjik, dyshimet tona kanë në themel disa arsye: Së pari, mungesa e koherencës në deklarata dhe mospërputhjet me dokumentet zyrtare. Arsyeja e dytë ka të bëjë me paqartësinë e termave dhe koncepteve, kompleksitetin e procesit të akreditimit në tërësinë e vet. Një arsye tjetër është mungesa e kapaciteteve njerëzore dhe burimeve financiare për të realizuar procesin në një kohë të shkurtër.

Nëse u referohemi dy marrëveshjeve zyrtare dhe i krahasojmë me deklaratat publike, se agjencia britanike do të bëjë akreditimin (janar 2015), vërejmë paqëndrueshmëri dhe mospërputhje. Marrëveshja e 18 dhjetorit 2014 dhe njoftimi në faqen zyrtare të agjencisë britanike QAA (www.qaa.ac.uk) nuk përmend asnjë nga termat akreditim, vlerësim, rankim apo pikëzim, të cilat janë fjalë kyç të përdorura nga titullarë të MAS-it, por përmenden bashkëpunim, komunikim, shkëmbim përvoje, ekspertizë dhe ngritje të kapaciteteve.

Këtu e ka burimin dyshimi i parë. Koncepti, përmbajtja dhe procedura për akreditimin, të cilat janë komplekse, përbëjnë dyshimin e dytë. Bazuar në ligjin e arsimit të lartë (neni 15), vendimi për akreditimin merret nga bordi i akreditimit. Pra, në çdo rast, akreditimi nuk mund të certifikohet nga agjencia britanike, e cila në bazë të ligjit bën vlerësimin e jashtëm, por mandati i saj nuk është ky, referuar marrëveshjeve zyrtare.

Krahas termit akreditim nga titullarë të MAS-it është përdorur edhe termi rankim (më saktë në shqip duhet renditje ose klasifikim). Ky term përcakton renditjen e IAL-ve dhe të programeve të studimit, duke u bazuar në disa tregues, të cilin po e ilustrojmë më poshtë.

Në korrik 2011, kompania gjermane CHE (Qendra për Arsimin e Lartë) paraqiti rezultatet e një projekti pilot për renditjen e katër programeve të studimit dhe u përqendrua kryesisht në nëntë tregues me karakter informativ dhe cilësor. Treguesit i renditën në tri grupe: më të mirët, mesatarët dhe më të dobëtit.

Më pas, bazuar në vlerësimin e çdo treguesi, bëhet edhe kategorizimi që kalon në dy faza; atë të vlerësimit të brendshëm dhe të vlerësimit të jashtëm, i cili përbën edhe bazën për akreditimin, institucional dhe të programeve.

Pra, bëhet renditja (rankimi), më pas vlerësimi i cilësisë dhe më pas akreditimi, që përcakton shkallën e besueshmërisë së institucionit dhe programeve të studimit, dhe jo e kundërta, sikurse shprehen titullarë të MAS-it. Vetëm për këtë ushtrim që kishte qëllim të ndihmonte edhe në ngritjen e kapaciteteve vlerësuese të Agjencisë së Akreditimit, u shpenzuan më shumë se 150 mijë euro nga buxheti i Ministrisë.

Por çfarë ndodhi më pas? Asgjë, nuk pati vazhdimësi, por si rëndom procese të tilla lihen në mes të rrugës. Akreditimi ka të bëjë me besueshmërinë, nisur edhe nga etimologjia e termit. Kjo besueshmëri certifikohet sipas ligjit bazuar në vlerësimin e të gjithë treguesve të çdo IAL dhe programi. Prandaj edhe agjencitë që merren me procesin nuk emërtohen agjenci akreditimi, por të vlerësimit dhe garantimit të cilësisë, ato promovojnë cilësinë duke i dëshmuar, profesionalisht dhe ligjërisht IAL-ve, se ku janë dhe se çfarë duhet të bëjnë që të përmirësojnë treguesit me referencë standardet.

Akreditimi nuk është dhe nuk duhet të jetë mjet për ndëshkim, sikurse po veprohet. Në çdo vend demokratik shteti nuk mbyll institucionet për shkak të cilësisë, por ka për detyrë t’i sigurojë publikut informacion të besueshëm dhe transparent, e më pas të rinjtë vendosin vetë se ku do të ndjekin studimet. Nëse ata refuzojnë të studiojnë te IAL-të që nuk ofrojnë cilësi, atëherë ato vetëmbyllen. Mbyllja nga shteti mund të ndodhë në raste flagrante, kur p.sh., ndryshon misioni i IAL-së apo kemi veprimtari të paligjshme.

Cilësia prodhohet në institucione dhe më mirë se organizmat e jashtme, janë njësitë e vlerësimit të brendshëm, të cilat ushtrojnë veprimtarinë për sigurimin dhe garantimin e cilësisë së çdo institucioni dhe të programeve të studimit. Procesi për akreditimin varet nga njësitë e vlerësimit të brendshëm, që pothuaj nuk ekzistojnë në IAL-të publike dhe në shumicën e atyre private.

Përveç mungesës së njësive të vlerësimit të brendshëm, dalin edhe disa probleme, si kapacitetet, buxheti, koha në dispozicion, dokumentacioni në gjuhën angleze etj. Vlerësimi i jashtëm mbështetet në raportet e vlerë- simit të brendshëm. Arsyeja e tretë për dyshime në proces ka të bëjë me kufizimet kohore, mungesën e kapaciteteve dhe burimet financiare.

Procesi i vlerësimit të jashtëm, sipas sekretarit të Përgjithshëm të MAS-it, do të përfshijë tri faza: përgatitja e kornizës së punës, trajnimin e ekspertëve dhe kontrollet në terren për 35 IAL-të publike dhe private e do të zgjatë 12-14 muaj. Më tej, në njoftimin e majit 2015 (arsimi.gov.al) thuhet se procesi i akreditimit të IAL-ve do të ketë dy faza.

Faza e parë është ajo e akreditimit të institucionit, që ka të bëjë me mënyrën si funksionon ai, kurse faza e dytë është ajo e akreditimit të programeve të studimit që ka të bëjë me mënyrën se si zhvillohet një lëndë në një degë të caktuar. Së fundmi bëhet një deklaratë tjetër, procesi do të ketë dy faza, në fillim vlerësimin e katër IAL-ve publike dhe dy private dhe në fazën e dytë pjesën tjetër të IAL-ve.

Cilës deklaratë t’i besojmë? Por nëse ende nuk qenka hartuar korniza e punës, çfarë është bërë deri tani me marrëveshjen e dhjetorit 2014 dhe a nuk u përcaktua metodologjia në maj 2015, sipas njoftimit zyrtar? Cila është fatura financiare e kompanisë britanike sipas marrëveshjes së mësipërme? Asgjë nuk deklarohet. Për kontratën e nënshkruar në shkurt flitet për një shumë 700 mijë euro.

Mund të besojmë se britanikët kanë punuar falas deri tani? Çfarë do të thotë trajnim i ekspertëve? Ekspertët nuk kanë nevojë për trajnim, por zbatojnë termat e referencës sipas kontratës dhe verifikojnë përmbushjen e standardeve shtetërore. Të marra së bashku këto thellojnë dyshimet se gjithçka bëhet për zgjatje në kohë të procesit, pasi premtimet e bëra në fillim të mandatit qeverisës nuk po mbahen.

Kemi më shumë se dy vjet që dëgjojmë dhe lexojmë deklarata, por asnjë veprim. Nëse i marrim së bashku të gjitha IALtë, të cilat do t’i nënshtrohen procesit sipas të dhënave të Agjencisë së Akreditimit (www.aaal.edu.al), të kuotave dhe programeve të miratuara nga Këshilli i Ministrave për IAL-të publike për vitin 2015, kemi: 35 IAL, 95 fakultete dhe 1149 programe të ciklit të parë dhe të dytë, përjashtuar ato të ciklit të tretë.

Shifra është edhe më e madhe, por të mbetemi këtu. Le ta fillojmë me llogaritjet e kryera me rezerva në favor të MAS-it, duke pasur parasysh se në kontrollin e ligjshmërisë në fazën e parë, verë 2014, u angazhuan rreth 300 specialistë dhe u shpenzuan 5000 orë pune, sipas raportit të këtij dikasteri.

Ky proces vlerësimi të jashtëm ka natyrë tjetër dhe është më i ndërlikuar se ai i pari, prandaj në një vlerësim institucional duhen jo më pak se 5 ekspertë të huaj, sipas standardit të QAA, pasi ata kanë ekspertizë eksplicite për aspekte të tilla si infrastruktura dhe burimet, organizimi institucional, personeli akademik, programet e studimit, studentët, punësueshmëria, bashkëpunimi ndërkombëtar, hulumtimi etj. dhe 2 ekspertë për vlerësim të çdo programi, 2- 3 ditë së paku në çdo IAL, 3-5 ditë së paku për të shkruar një raport, honorar, akomodim, bileta udhëtimi, përkthim profesional.

Nga një përllogaritje të thjeshtë, bazuar në premtimin ministror se “cilësia do të matet me standardet europiane”, atëherë duhet një numër shumë i madh ekspertësh, rreth 750, dhe i gjithë procesi ka një kosto në total prej rreth 6 milionë eurosh. Duke u nisur nga përllogaritjet e mësipërme, është e pamundur të gjendet një numër kaq i madh ekspertësh nga Britania. Aspektet logjistike janë një çështje tjetër që e bëjnë procesin të pamenaxhueshëm. Atëherë, nëse gjendet një rrugë tjetër, të zgjatet procesi duke angazhuar më pak ekspertë, kjo përsëri është e pamundur, pasi kohëzgjatja e procesit kërkon të paktën dhjetë vjet që të kryhet.

Vetëm për Universitetin e Tiranës, që të kryhet i plotë procesi, duhet një vit kohë. Pavarësisht si veprohet, në një vit apo përgjatë dhjetë vjetëve, ekspertë kaq të shumtë në numër nuk gjenden dhe financat janë të papërballueshme. E fundit, dhe që është shumë e rëndë- sishme, mbetet dokumentacioni të cilin IAL-të e kanë në gjuhën shqipe dhe jo në atë angleze. Sipas procedurave të agjencive serioze, sikurse është edhe QAA, raporti i vlerësimit duhet të dërgohet të paktën dy muaj përpara se të kryhet vizita në institucion.

Po të kemi parasysh se në IAL-të publike ka filluar fushata zgjedhore dhe më pas vjen sesioni i provimeve e pastaj pushimet, duke shtuar këtu edhe mungesën e strukturave të vlerësimit të brendshëm, atëherë këto raporte nuk do të përgatiten në kohë.

Nëse është menduar që ky proces të kryhet, sikurse ai që u bë para disa viteve në Kosovë nga tre britanikë vetëm me një listë kontrolli në dorë në 30 IAL private, atëherë procesi nuk mund të quhet vlerësim për akreditimin. Agjencia Britanike e Akreditimit (BAC) kreu inspektimin në terren për 18 ditë dhe në çdo IAL kanë qenë 1 deri në 3 vlerësues. Druaj se kjo situatë do të ndodhë edhe te ne dhe QAA mund të përdoret vetëm si mburojë për të fshehur të vërtetën, ngjashëm si çantat prodhim kinez prej igeliti që shiten nëpër rrugë, por që kanë etiketa firmato. Si përfundim, bazuar në shpjegimet e mësipërme, procesi për akreditimin nuk është profesional, por as edhe ligjor.

Ai kryhet në kundërshtim me ligjin, pasi institucionet dhe programet e akredituara i nënshtrohen procesit çdo gjashtë vjet, dhe ato që nuk e kanë mbushur afatin, nuk ka pse t’i nënshtrohen procesit. Atëherë i vetmi argument i pakonsumuar është ai se procesi iniciohet për qëllime dhe propagandë politike dhe si i tillë nuk do të sjellë ndonjë ndryshim në situatën e arsimit të lartë për verifikimin dhe sigurimin e cilësisë, por disa syresh do të mbyllen, duke u etiketuar “si pjesa e kalbur”, dhe do të vazhdojnë rrugëtimin një pjesë tjetër, disa prej tyre të merituar, pjesa që mbetet do të jetë ajo klienteliste apo e favorizuar politikisht.

Një raport dosido edhe mund të përgatitet, për të justifikuar premtimet e bujshme dhe paratë e shpenzuara, por nuk ka për t’u publikuar për çdo IAL, pasi edhe raportet e verifikimit të ligjshmërisë në verë 2014 nuk u bënë publike.

Monologu ministror, se arsimin e lartë e vendosëm mbi shina, krahasuar me gjendjen kaotike ku e gjetëm, se fabrikat e diplomave i mbyllëm, se cilësia tashmë është e niveleve europiane do të vijojë, bazuar në sloganin gëbelsian: “Sa më e madhe gënjeshtra, aq më shumë besohet ajo!”.

Read More

Kritika mbi procesin e ri te akreditimit nga ish-ministri i arsimit Prof. M. Tafaj

Myqerem Tafaj

1 Mars 2016, Facebook

Qeveria deklaroi dje se akreditimi i universiteteve bëhet në shtator 2017! 

 
Qeveria kishte premtuar se akreditimi do të bëhet brenda vitit të parë të mandatit, pra në vitin 2014. U bë një shoë për një marrëveshje me një agjenci britanike në dhjetor 2014. Por, dje na doli që agjencia britanike qenka tërhequr. Dje u rikthye agjencia në fjalë dhe do të nisë punën. Por interesant është afati I vendosur për akreditimin: shtator 2017! Duket qartë se është afat politik. Po premtimi c’u bë?! 
Në dhjetor të vitit 2014 kam botuar në gazetën Panorama një shkrim për akreditimin me titull: Akreditimi në arsimin e lartë nuk mund të jetë vetëm ndëshkim !

Kanë kaluar gati dy vjet, nga 2014, dhe asgjë nuk ka ndryshuar në mbështetjen e universiteteve publike për të rritur cilësinë. Përkundrazi, buxheti I arsimit pësoi ulje dhe jo rritje. Buxheti 2016 parashikon 450 USD per student, kur mesatarja e vendeve te OECD eshtë 11800 USD per student. Ligji i ri i arsimit të lartë nuk premton asnjë reformë të vërtetë për rritjen e cilësisë së arsimit të lartë dhe orientimin e tij kah nevojave të ekonomisë dhe tregut të punës. Ai realizon vetëm një gjë: shteti braktis universitetet publike dhe koston e shkollimit të lartë e transferon tek studentët dhe familjet e tyre. U premtuan bursa për degët prioritare, por buxheti I vitit 2016 nuk ka parashikuar asnjë qindarkë. Me këtë ligj fakultetet shuhen dhe universitetet do të qeverisen përmes komandës direkte që do tu japin administratorët (të emëruar nga qeveria) dhe rektorët përgjegjësve të departamenteve, gjoja të zgjedhur, por që do të jenë thjesht ushtarë. Pagat e pedagogëve do të përcaktohen nga bordet e komanduara nga qeveria, cka do të bëj që të goditen shumë pedagogë dhe profesorë, për shkaqe poltike ose sepse nuk kanë votuar drejtuesit e universitetit, fakultetit apo departamentit. Hierakia e re e organizimit të universitetit, që parashikon ligji I ri, e asgjëson de facto autonominë dhe lirinë akademike, përjashton de facto profesoratin nga pjesëmarrja reale në vetqeverisjen e universitetit dhe krijon një linjë të qartë komande, në krye të së cilës do të jenë admininstratorët e dërguar nga qeveria. Ligji I ri nuk krijon asnjë hapësirë reale për konkurrim me meritë, jo vetëm për postet drejtuese, por edhe për vendin e punës si pedagog. Modeli i votës do të shërbej thjesht si një maskë, se gjoja pedagogët dhe studentët po zgjedhin autoritetet drejtuese në universitete. Në fakt, në krye të universiteteve, do të jenë komisarët politikë, të quajtur ndryshe administratorë. Pas quasi- zgjedhjeve të reja në universitete pedagogët dhe studentët do të përballen me pasojat tejet negative të këtij ligji, jo vetëm për universitetet dhe fakultetet, por edhe për cdo pedagog dhe student në arsimin e lartë publik.
 

Read More

Studentet - Qeveria Rama po i ‘thellon’ politikat neoliberale në Shqipëri

BIRN, 11 Dhjetor 2015

 Besar Likmeta

http://www.reporter.al/qeveria-rama-po-i-thellon-politikat-neoliberale-ne-shqiperi/

Aktivistët e Lëvizjes për Universitetin mendojnë se qeveria e qendrës së majtë e Kryeministrit Edi Rama po thellon politikat neoliberale të iniciuara nga paraardhësi i tij, nga reforma e arsimi i lartë e deri tek ajo në shëndetësi.

Ditën e premte në sallën 324, në katin e tretë të Fakultetit të Filologjisë në Universitetit të Tiranës,  aktivistë, studentë dhe pedagogë u mblodhën për të diskutuar mbi reformat “neoliberale dhe tregtarizimit agresiv,” që sipas tyre po i nënshtrohet arsimi i lartë në rajonin e Ballkani.

Të thirrur në një forum rajonal nga Lëvizja për Universitetin, e cila gjatë vitit që po mbyllet udhëhoqi në Tiranë rezistencën studentore kundër Reformës së Arsimit të Lartë, të pranishëm në auditor për të shkëmbyer eksperienca dhe për të ngritur ura solidariteti ndërmjet tyre ishin aktivistë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Sllovenia, Serbia dhe Greqia.

Ndërkohë që diskutohej fryma neoliberale dhe përdorimi i fondeve publik për financimin e universiteteve private, një grup studentësh nga Fakulteti i Gjeologji Minierave po protestonin kundër vendimit të qeverisë për ta transformuar godinën ku ky fakultet strehohet në shtëpinë e re të Gjykatës së Lartë.

Sipas pedagogut të Shkencave Politike Arlind Qorri, i cili bëri një prezantim teorik mbi ristrukturimin neoliberal të ekonomisë dhe transformim neoliberal të arsimit, ligji i ri i Arsimit të Lartë në Shqipëri është një proces me anë të së cilës qeveria e qendrës së majtë e udhëhequr nga Kryeministri Rama po thellon reformat neoliberale të iniciuara nga paraardhësi i tij Demokrat Sali Berisha.

“Qeveria socialiste, pavarësisht retorikës, është një qeveri më neoliberale me politika më të djathta se qeveria e shkuar, sepse po kryen dhe po çon deri në fund reforma që qeveria shkuar ose i ka nisur dhe nuk i ka çuar deri në fund, ose që nuk ishin nisur akoma,” tha Qorri për BIRN gjatë një pushimi gjatë konferencës.

“Rasti konkret është rasti i reformës së arsimit të lartë që nënkupton financimin e universiteteve private dhe komercializimin e universitete publike. Reforma e pritshme në shëndetësi … do të ketë të njëjtën logjikë dhe frymë si reforma në arsimin e lartë, pra fondet publike do u shpërndahen në mënyrë konkurruese të gjitha spitaleve publike dhe private, dhe në këtë kuptim kjo qeveri është edhe më neoliberale se sa e shkuara,” shtoi ai.

Neoliberalizmi, ose liberalizmi i ri është një filozofi ekonomike që promovon privatizimin dhe ndërhyrje minimale të qeverisë në ekonomi. Sipas Qorrit arsimi i lartë është një nga kufijtë e fundit të procesit në neoliberalizmit i cili nënkupton “privatizimin, tjetërsimin e pronës publike apo shndërrimin në mall të shërbimeve publike.”

Ai nënvizoi që ekspansioni i kësaj filozofie në fushën e arsimit të lartë në Shqipëri ka qenë i lehtë, i cili filloi në vitin 1999 me lejimin me ligj të universiteteve private fitimprurëse, sepse në thelb ky treg nuk ishte konkurrues me tregje të huaja.”

Sipas tij reforma e Arsimit të Lartë e aprovuar nga qeveria në Korrik të këtij vit është thjesht çuarja përpara e një procesi të filluar nga qeveritë e mëparshme për ta transformuar arsimin e lartë në një mall.

Qorri beson që rritja dhe ekspansioni i frymës neoliberale në fusha të tjera të aktivitetit shoqëror, po krijon një lloj ostracizmi ose përjashtimi social të një numri gjithnjë e më të madh njerëzish.

“Ka një shtrirje të përjashtimit edhe në njerëz që kanë qenë pjesë e shtresave shoqërore të papërjashtuara dhe një intensifikim i përjashtimit për ata që kanë qenë tashmë të përjashtuar,” ai tha.

“Kjo vihet re me atë që po bëhet me energjetikën apo me tatimet; njerëzit që janë në zgrip të ekzistencës, me një këmbë në shtresën e mesme dhe një këmbë te të varfrit, këta po zhyten në varfëri ashtu si të varfrit po bëhen akoma më të varfër,” shtoi Qorri.

Në këtë kontekst profesori aktivist i shkencave politike beson që në Shqipëri ka më shumë se kurrë nevojë për një lëvizje shoqërore të gjëra që t’i përgjigjet politikave neoliberale që po krijojë çdo ditë e më shumë dëshpërim social. Ai ka shpresë që një lëvizje e tillë mund të nisë nga rinia studentore.

“Kam më shumë shpresë te studentët se sa tek punëtorët… ata mund të kenë vullnetin ose kanë një minimum hapësire lirie për tu angazhuar në lëvizje të gjëra shoqërore dhe për tu dhënë shembull shtresave të tjera,” përfundoi ai.

http://www.reporter.al/qeveria-rama-po-i-thellon-politikat-neoliberale-ne-shqiperi/

Read More

Kryeministri Rama përballet me studentët, në distancë

 

Gazeta Shqiptarja.com, 11 Nentor 2015 “Reforma e Arsimit … “

http://shqiptarja.com/home/1/reforma-e-arsimit-rama-student-t-do-ia-shohin-hajrin-326397.html

Rama eshte cituar te jete shprehur:

“Sigurisht që sot nuk jemi në kushtet kur mund të themi shikoni se cfarë transformimi çudibërës bëmë në arsim. Por jemi në kushtet ku mund të themi shikoni si ka filluar të marrë frymë ky organ i shoqërisë, e ekonomisë së vendit që ishte mbuluar  nga metastazat e korrupsionit dhe e braktisjes së plotë nga ana e qeverisë së mëparshme. Kemi arritur që të pastrojmë një turmor të madh, tumorin e universiteteve  private që ishin fabrika diplomash. Kemi arritur të pastrojmë edhe një sistem  përmes një reforme, edhe ata që sot s’janë të bindur shumë shpejt do ia shohin hajrin. Është reforme europianizuese që i jep mundësi unviersitetit të kalojë në një shkallë të re”

Sipas Ramës sot në shkolla është futur një sistem i ri sa i përket garantimit teksteve shkollore.

“Janë mbi 8 mijë tekste që janë hequr, që i prodhonte injoranca, batërdia, pa ambicien më të vogël. Kemi futur në Shqipëri tre shtëpi botuese nga më të mirat në botë. Kemi arritur që të pastrojmë tumor të madh, atë të universiteteve private, që ishin vetëm fabrika diplomash”

Po ashtu kryeministri u shpreh se tashmë është kaluar në një fazë të re edhe sa i përket garantimit të shërbimit të mësuesëve.

“Mjafton t’ju kujtoj që kemi kaluar në një fazë të re për garantimin e shërbimit të ri për mësuesit. Do kalojmë vit pas vitit drejt një shkolle ku mësuesi rifiton autoritetin e vetë si një figurë kyçe. Nuk është më mish për tokë që merrje e hiqej, ngrihej e dërrmohej sipas nevojave të ditës, qofshin politike, qofshin të korrupsionit apo injorancës”

“Ky nuk është bilanc as komunikim për të treguar sukseset, por një përpjekje për të ndarë me ju dhe me publikun, qoftë disa arritje qoftë disa sfida në një moment kyç si ky që jemi sot. Pse është moment kyç? Sepse jemi në mes të mandatit dhe jemi në një moment kur gjithë operacioni në front të gjerë për të reformuar rrënjësisht strukturën dhe funksionimin e sektorëve të jetës apo e thënë më shkoqur operacioni për të pastruar sektorët që janë sot si organet në trupin e njeriut, për trupin e ekonomisë nga metastazat e një kanceri që po i shpërbënte, është sot në momentin kur ka filluar të japë disa rezultate por kur kërkon edhe më shumë kurajo, edhe më shumë vendosmëri për ta çuar deri në fund,” tha Rama teksa ceku sektorët kryesorë, si shëndetësinë, ekonominë, arsimin.

-------

Studentet protestojne perpara parlamentit, Shqiptarja.com, 11 Nentor 2011

http://shqiptarja.com/Sociale/2750/dy-or--para-qeveris--student-t-bojkotojm--n-se-s--39-rishihet-ligji-326304.html

Pas rreth dy orësh të ulur këmbëkryq përpara kryeministrisë studentët kanë përfunduar protestën e tyre duke kërcënuar me bojkotim të mësimit nëse nuk rishikohet reforma për Arsimin.Të vendosur për kauzën e tyre ata kanë shtuar se protestat do të vijojnë dhe se do të jenë sërish të vendosur në sheshin e kryeministrisë nëse asgjë nuk ndryshon.

“Ne do të shkojmë drejt bojktotit për arsim publik falas. Nuk është protesta as e parë as e fundit. Është arsim publik falas. Nuk keni parë asgjë. Të rishikohet reforma pasi do të ketë revoltë. Kjo nuk është e pamundur. Shihemi javës tjetër. Mos lini mbetje në boulevard”-kështu kanë përmbyllur protestën e paralajmëruar prej disa ditësh studentët

Në protestë nuk kishte as vezë dhe as miell, por vetëm fjalime nga studentë e pedagogë të universiteteve të ndryshme të vendit. Turma u shpërnda qetësisht dhe me thirrjen për të mos lënë asnjë mbetje në bulevard pasi pankarat do të duhen në protestën tjetër javën që vjen.
Studentët protestuan në sheshin para kryeministrisë kundër ligjit të arsimit të Lartë, kundër dhunës policore, kundër tarifave të studimit.

Read More

Studentët protestues përplasen me kryeministrin

 

Studentët kane protestuar në datë 2 nëntor 2015 përpara fakultetit të Shkencave Sociale, Universiteti i Tiranës, gjatë një takimi me kryeministrin në mjediset e universitetit. Studentët janë përplasur me forcat policore dhe ato të sigurimit pranë mjediseve të fakultetit. Disa studentë janë arrestuar e më pas liruar. Protestat kanë vazhduar në drejtorinë e policisë. Gjithashtu studentët kanë reaguar edhe kundër opozitës që sipas tyre kërkon të fitoj kapital politik në kurriz të tyre.

 

Më poshtë komunikata për shtyp e Lëvizjes Për Universitetin

….

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=916450591726259&id=651561178215203

Dje, më 2 nëntor 2015, në orët e paradites kemi mësuar se kryeministri Rama do të vinte në Fakultetin e Shkencave Sociale për të marrë pjesë në një takim të huaj për mjediset universitare dhe në të cilin, për më tepër, nuk ishin të ftuar studentë dhe pedagogë. Të indinjuar nga shpërfillja kryeministrore që i trajton mjediset universitare si zyra partie për propagandë dhe të fyer nga prania e tij në vendin e krimit qeveritar, vatrën e rezistencës universitare ndaj ligjit të arsimit të lartë, aktivistë të Lëvizjes Për Universitetin janë organizuar aty për aty për t’i shprehur kryeministrit publikisht indinjatën dhe mllefin e tyre ndaj padrejtësive që po i bën qeveria jetës universitare publike. Me të dalë prej takimit, studentët i janë drejtuar me akuza dhe kritika kryeministrit, i cili është përgjigjur me batuta fyese. Në ato çaste, civilë me pamje badigardësh kanë shtyrë dhe kërcënuar studentët, madje studenten Vitori Çipi e kanë pështyrë dhe shtyrë duke e rrëzuar. Fill pas këtij konfrontimi të parë, disa prej aktivistëve kanë qëlluar me vezë në drejtim të kryeministrit. Menjëherë shpura e badigardëve, policëve dhe të tjerë keqbërësve të pranishëm u është sulur dhunshëm studentëve dhe, në kundërshtim me ligjin për paprekshmërinë policore të mjediseve universitare, kanë marrë zvarrë, qëlluar me shpulla dhe grushte studentët e pranishëm. Tetë prej tyre, Klodi Hoxha, Anita Lushi, Bora Mema, Liri Kuçi, Vitori Çipi (nga Lëvizja Për Universitetin), Dardan Konjufca, Valton Marku dhe Durim Jasharaj (nga Klubi Politik i Studentëve në Kosovë) janë futur me dhunë në makinat policore. Brenda makinave studentët meshkuj janë qëlluar edhe me grushte. Me grusht janë qëlluar në shpinë edhe studentët Bora Mema dhe Valton Marku në korridoret e komisariatit nr. 2 të Tiranës nga një civil që hamendësohet të jetë punonjës policie. Si në mjediset e komisariatit nr. 2, ashtu edhe në ato të Drejtorisë së Policisë së Tiranës, studentët janë dhunuar psikologjikisht me kërcënime nga punonjësit e policisë.
Pas orës 13 aktivistë të tjerë të Lëvizjes Për Universitetin, universitarë dhe qytetarë të Tiranës janë mbledhur në shenjë proteste përpara Drejtorisë së Policisë së Tiranës. Në ndihmë të studentëve kanë ardhur edhe përfaqësues të Avokatit të Popullit të cilët i kanë kërkuar policisë të zbatojnë detyrimin ligjor dhe t’i lejojë të vizitojnë të ndaluarit për të inspektuar nëse ndaj tyre ishte ushtruar dhe po ushtrohej dhunë fizike dhe psikologjike. Avokatët nuk janë lejuar të kryejnë detyrën e tyre për më se një orë. Si rezultat i presionit qytetar përpara Drejtorisë së Policisë dhe të opinionit publik të shprehur në të gjitha mediat, aktivistët studentorë janë liruar në orën 19.30 dhe ndaj tyre pritet që policia të ngrejë akuzën e kundërshtimit të forcave policore. Sot studentët e lënduar kanë kryer ekzaminimet mjeko-ligjore dhe do ta ndjekin çështjen ndaj Policisë së Shtetit edhe penalisht për të vënë përpara ligjit të gjithë urdhërdhënësit dhe ushtruesit e dhunës.

Qëndrimi përmbajtësor

Arsyeja kryesore e konfrontimit me kryeministrin ishte dhe do të jetë kundërshtia jonë e papajtueshme me ligjin klientelist për arsimin e lartë, i sponsorizuar nga një grusht universitetesh private. Siç e kemi shpallur në dhjetëra protesta, zaptime, aksione simbolike, shkrime e qëndrime publike, ligji i arsimit të lartë ka qenë klientelist në nxitje, antidemokratik në procedurë hartimi dhe shkatërrimtar në përmbajtje. Përmes tij, qeveria do të kanalizojë drejt universiteteve private të kthyera formalisht në fondacione një pjesë të fondeve shtetërore, edhe kështu të pamjaftueshme për universitetet publike. Kjo reformë nga pikëpamja financiare pritet t’i rrisë edhe më papërballueshëm tarifat duke përjashtuar nga e drejta për studim pjesën më të madhe të studentëve të cilët u përkasin shtresave të varfra dhe të mesme. Po ashtu kundërshtojmë cenimin e autonomisë universitare dhe lirisë akademike nga bordet me shumicë përfaqësimi qeveritar dhe zmbrapsjen e të drejtave studentore si në rastin e zgjedhjeve. I fundit, por jo për nga rëndësia, është kundërshtimi ynë ndaj komercializimit të jetës universitare publike që do t’i kthejë universitetet publike në kopje edhe më të shëmtuara të atyre private. Sidoqoftë përpjekja jonë ka shkuar edhe në drejtim të kritikës ndaj autoriteteve burokratike të atrofizuara dhe të komprometuara të universiteteve publike të cilat, të kapura e të frikësuara nga qeveria për të palarat e tyre, ose kanë dalë në krah të qeverisë në kurriz të të drejtave universitare, ose kanë heshtur dhe e kanë lënë në baltë universitetin.
Qëndrimet e mësipërme i kemi artikuluar dhe ngritur për dy vjet me radhë, të shpërfillur dhe ofenduar nga qeveritarët dhe të margjinalizuar nga mediat. Kemi gjetur solidaritetin e shumë studentëve dhe pedagogëve, ashtu sikundër kemi hasur frikën dhe ngurrimin e një pjese prej tyre për të na mbështetur edhe publikisht, jo vetëm në biseda konfidenciale.
Konfrontimi i djeshëm me kryeministrin kishte për qëllim jo vetëm ballafaqimin me personin që sintetizon keqbërjen sistemore ndaj arsimit të lartë publik në Shqipëri, por edhe inkurajimin e të shumtëve që mendojnë si ne, por nuk guxojnë të na bashkohen publikisht ose nuk kanë shpresë se në një vend ku mbyt dëshpërimi social mund të ndryshojnë gjërat. Ne shpallim se nuk kemi frikë dhe se organizimi, vendosmëria dhe kthjelltësia intelektuale e rezistencës do t’i sjellë frytet e veta.

Reagim ndaj Partisë Demokratike

Gjatë ditës së djeshme kemi vërejtur me keqardhje se Partia Demokratike ka tentuar ta instrumentalizojë protestën tonë. Kur na kanë kontaktuar u jemi përgjigjur se nuk duhet të na afrohen pasi protesta jonë nuk drejtohet vetëm kundër qeverisë, e cila si pushtetmbajtëse aktuale ka përgjegjësinë kryesore në mjerimin ku po zhytet edhe më arsimi i lartë në Shqipëri, por kundër një sistemi të tërë politik të kalbëzuar nga korrupsioni, klientelizmi, privatizimi dhe përvetësimi i publikes, pjesë themelore e të cilit është edhe Partia Demokratike. Po ashtu i kujtojmë opinionit publik se të njëjtën reformë klienteliste ka tentuar ta çojë përpara edhe qeveria e Partisë Demokratike në vitet 2010-2013, e shprehur në tre dokumente të miratuara nga Ministria e asokohshme e Arsimit dhe Shkencës. Edhe asokohe një pjesë jona e ka kundërshtuar qeverinë në kuadrin e lëvizjes Universiteti Në Rrezik.

Read More

Intervistë e Jonis Metaj, përfaqësues i lëvizjes studentore

 

Gazeta Shqip, 14 Tetor 2015

http://www.gazeta-shqip.com/lajme/2015/10/14/ligji-i-arsimit-per-klientet-privati-shperndau-bursa-per-ps/

Flet përfaqësuesi i lëvizjes studentore, Jonis Metaj: Kërkojmë referendum për zbatimin

Studentët e universiteteve publike duket se nuk kanë ndërmend të dorëzohen përballë ligjit për arsimin e lartë, duke deklaruar se mosimplementimin e tij do e kërkojnë me gjithë forcën e ligjit, pasi, sipas tyre, gjithçka është bërë për qëllime klienteliste. Kjo bëhet e ditur nga Jonis Metaj, një prej përfaqësuesve të lëvizjes studentore, i cili ka renditur edhe një herë të gjitha argumentet për arsyet e mosimplementimit, ndërkohë që nuk kanë munguar akuzat për klientë pranë qeverisë. Në një intervistë për gazetën “Shqip”, Metaj ka mbrojtur kauzën studentore, duke dhënë edhe argumentet kundër Ministrisë së Arsimit që, sipas tij, nuk janë marrë parasysh në asnjë moment.

Shpeshherë janë hedhur akuza se ky ligj miratohet për klientelizëm. Ku i bazoni ato?

Kjo reformë nuk është ndodhi e tanishme, por proces që ka nisur më herët, gjatë qeverisjes së djathtë. Jo rastësishëm, disa universitete private kanë publikuar punime rreth domosdoshmërisë së kësaj reforme, të cilën e gjithë bota po e kundërshton me masa të mëdha universitarësh në rrugë, por vetëm këta nuk e kanë parë, pasi reklamojnë dije dogmatike dhe interesa meskine ekonomike. Gjithashtu, pak muaj para ardhjes në pushtet të kësaj qeverie, disa universitete private kanë shpërndarë bursa të shumta dhe të kushtueshme për të rinjtë e Partisë Socialiste, të cilat janë shpërndarë publikisht nga kryebashkiaku i sotëm dhe mund t’i gjeni me disa kërkime të vogla në “Google”. Pastaj, procesi jodemokratik i hartimit të reformës, reagimi nervoz dhe banal i pushtetit ndaj reagimeve të universitarëve, kompromisi i heshtur i pozitës dhe opozitës rreth kësaj reforme, janë tregues më se të qartë e të mjaftueshëm për të provuar klientelizmin e reformës. Ne, studentët dhe pedagogët protestues, e kundërshtuam dje dhe vazhdojmë ta kundërshtojmë sot këtë akt rrënues për universitetin dhe shoqërinë.

Ministrja e Arsimit mohon që kjo të jetë e vërtetë. Pse duhet besuar argumentimi juaj?

Mjafton të lexosh ligjin e miratuar dhe vëren se i gjithë qëllimi është mbështetja e privatëve, ndarja e fondeve publike me ta. Mbrojtësit kryesorë të reformës edhe në debatet televizive janë veç pedagogë e pronarë universitetesh private. Të gjitha pikat e përmendura më sipër janë fakte të marra nga ligji. Të dobëtit do të kenë më pak fonde e do të zhyten edhe më tej. E të dobët janë universitetet publike të lëna në harresë, e shteti duket i gjithi i vënë në shërbim të privatëve.

Çfarë propozoni ju?

Ne propozojmë një ligj ku merren parasysh kërkesat e trupës universitare. Propozojmë mbi të gjitha ulje progresive të tarifave të studimit drejt zeros, deri në arsimin publik falas. Në këtë mënyrë, arsimi do të ishte i mundur për të gjithë, sipas mendjes e jo sipas xhepave. Propozojmë një ligj ku të merren parasysh kushtet e vështira të jetesës studentore dhe jo interesat e pronarëve të universiteteve private. Nevojiten mensa studentore, kushte më të mira në konvikt dhe mjedise shkollore, lehtësira sociale dhe hapësira kulturore. Fundja ne paguajmë shumë dhe nuk marrim asgjë. Ky ligj nuk trajton asnjë nga këto kërkesa e nevoja, me të cilat ndeshen në përditshmërinë e tyre studentët, por mendon vetëm e vetëm se si të zhvatë studentët për të financuar privatët dhe burokratët e kompromentuar, të cilët, përkundër pretendimeve të qeverisë, prej nga mori shkas kjo reformë, vetëm sa i kanë forcuar pozitat e tyre korruptive në universitet.

Po nëse kërkesat tuaja nuk merren në konsideratë, siç edhe ka ndodhur deri më tani, si do të veproni më tej?

Ne kemi deklaruar se do të vazhdojmë rezistencën tonë dhe nuk do të lejojmë që ky ligj të zbatohet praktikisht në universitet. Deri më tani kemi përdorur forcën e argumentit për të kundërshtuar dhe koha do të vijë për të përdorur argumentin e forcës. Njëlloj si qeveria. Nuk përjashtohet mundësia e një referendumi popullor, ku të gjithë të shprehen nëse duan që e drejta e studimit të jetë privilegj për më të pasurit apo e mundshme për të gjithë, deri në mosbindje civile e bllokim të jetës universitare dhe shoqërore.

Sa studentë janë kundër zbatimit të kësaj reforme? Po pedagogë?

Të gjithë studentët dhe pedagogët e ndershëm e të ndërgjegjshëm të universiteteve publike. Pedagogët kanë dorëzuar peticionin, kanë marrë pjesë në tryezën me Presidentin, si dhe janë bashkuar në protesta për të shprehur kundërshtinë. Po ashtu, të gjithë studentët që nuk janë pjesë e pushtetit të korruptuar burokratik e partiak, të gjithë studentët që mezi përballojnë kushtet e jetesës, që ushqehen në mensa private, banojnë në konvikte në gjendje të rënduar si në shekullin e kaluar, dhe universitete të mbipopulluar e pa ngrohje, të gjithë studentët që detyrohen çdo vit të paguajnë shumë e më shumë për t’u arsimuar, por jo vetëm studentë dhe pedagogë, por edhe prindër, qytetarë të thjeshtë, do të bashkohen të shprehin kundërshtitë e tyre gjatë përpjekjes për ta kaluar në universitet reformën. Lëvizja “Për universitetin” do të rezistojë me çdo mjet të mundshëm demokratik. Arsimi është një e drejtë dhe jo privilegj. Rezistenca vazhdon!

http://www.gazeta-shqip.com/lajme/2015/10/14/ligji-i-arsimit-per-klientet-privati-shperndau-bursa-per-ps/

Read More

Deputeti i PD-ës Luçiano Boçi mbi nisjen e vitit akademik 2015-6

 

Deputeti i PD-ës, që merret kryesisht me çështjet e arsimit, analizon dhe spekulon mbi situatën në arsimin e lartë pas miratimit të ligjit. Spekulon, pasi nuk ka asnjë argument apo fakt sesi është pritur ky ligj ndër studentë dhe akademikë.

Më poshtë artikulli:

Panorama, 13 Tetor 2015, Luçiano Boçi

Viti i ligjit të mbrapshtë

http://www.panorama.com.al/viti-i-ligjit-te-mbrapshte/

Nuk mund të them se atmosferën e vitit të ri akademik e dëmtoi apo e sfumoi atmosfera futbollistike. Përkundrazi duhej të ishin të sintonuara bashkë. Aq më tepër që vetë Ministria e Arsimit dhe e Sportit “dashurinë” e saj për futbollin e shfaqi nëpërmjet mikpritjes së studentëve tifozdashës serbë. Që asaj i mungon diçka, kjo duket qartë. Ndonëse Ministria me shumë entuziazëm njoftoi se hyri në fuqi ligji i ri i arsimit të lartë, askush nuk u gëzua kaq shumë përpos atyre që e lancuan. Indiferentizmi i pedagogëve e stafeve universitare përmbledh brenda vetes shumë mesazhe.

Heshtja “klasike” dhe gëzimi i matur që ndjek sot korridoret e akademizmit, përcjell dukshëm një mosaprovim të mbarsur me shqetësime legjitime për atë që do të ndodhë në këtë “botë” kaq specifike. Ata që e përkthejnë “qetësinë” e kësaj dite në sukses ligjor apo aq më keq në fitore, duket që nuk e njohin saktë ose aspak. Madje duket që interesimin për të e kanë të mangët dhe të vogël. Zhvlerësimi i zërit të forumeve të pavarura akademike e studentore, që u investuan pa rezerva për të ndrequr të pandreqshmen, nuk mund të mbulohet sot me tymin e urimeve shabllone dhe buzëqeshjet stampë. Frika për t’i dëgjuar ata dhe njëherë pas rrëzimit të ligjit nga Presidenti dëshmoi përsëri hapur se investuesit e hartuesit e tij duan “qetësisht” realizimin e interesave përtej atyre universitare.

I konkluduar më shumë si marrëveshje midis palëve të interesuara “për të bërë biznes”, që zakonisht thirren “klientë”, sesa si përpjekje për reformë, ligji i ri çfokuson misionin publik iluminist të Universiteteve. Me asnjë investim infrastrukturor prej dy vitesh, shteti i braktis ata dhe ua dorëzon ekzistencën e tyre “rregullave” pa rregulla të një konkurrence që pa nisur ende e ka të përcaktuar fituesin. Formati që u imponohet atyre brenda ligjit (universitet Publik i pavarur), pas afatit dyvjeçar të përcaktuar, nuk ka asgjë të përbashkët me atë çka përfaqëson një Universitet publik.

Më shumë i ngjan një ndërmarrjeje (universitare) që vetëm shet dhe blen, pavarësisht cilësisë dhe tregut të punës. Vetë përfaqësuesit e segmente shtetërore do të rrëmbejnë një pronë që askush nuk ia ka lënë trashëgim dhe që realisht duhet t’i përkasë vetëm publikut. I ndërtuar mbi një shtrat antikushtetues që cenon autonominë universitare e lirinë akademike ai degradon pozitën e akademikëve. Vlerësimi i tyre mjeran financiar, tanimë bëhet dhe i pasigurt. Me tituj shkencorë jokombëtarë, krejtësisht të stigmatizueshëm dhe të pavlerë, vendi i punës së tyre bëhet plotësisht i atakueshëm politikisht dhe i hapur akoma më shumë ndaj joshjes korruptive që dhe sot ka cenuar rëndë reputacionin e tyre.

Fuqia vendimmarrëse e organeve akademike zhvlerësohet përpara formulave financiare të klaneve administrative me varësi direkte përfaqësuesin politik të Ministrit. Ligji çorienton studentin, duke ia paraqitur atij dijen vetëm si një mall tregu, çmimi i së cilës nuk përcaktohet nga vlera e transmetuar, por nga mekanizmat ekstra dije. Cilësia e përfolur e mësimdhënies, së cilës nuk i shërben asnjë modifikim ligjor, nuk e motivon atë edhe sikur të jetë e pranishme. Tarifat e pafundme që do të paguajnë familjet e studentëve janë aq shumë sa një pjesë e tyre në pamundësi financiare dhe për të përballuar kredinë e ofruar jodrejtësisht, do ta mbyllin ëndrrën e tyre në sirtarin e radhës. Ata që do të arrijnë të marrin një diplomë thjesht do ta paguajnë atë më shumë se paraardhësit e tyre, pasi cilësisht do të jetë ose e njëjtë, ose më poshtë.

Nga sot të gjithë kanë nisur “betejën” për ekzistencë dhe jo sfidën për dijen: Universitetet, pedagogët, studentët. Të gjithë të lënë në mëshirë të fatit. Disa nga Universitetet do t’i dorëzohen falimentit. Disa do të shndërrohen në kolegje të përbuzura përjetësisht. Ndonjë mund t’ia dalë, por vetëm duke humbur sharmin universitar. Pedagogët do të zbresin dhe ca shkallë në hierarkinë e vlerave që imponon shoqëria. Pak për faj të tyre e më së shumti për shkak të pozitës së imponuar. Studentët shndërrohen në makineta që prodhojnë të ardhura dhe formalisht marrin diploma.

E vetmja shpresë për të penguar pasojat e paralajmëruara me shqetësim nga përfaqësuesit e pedagogëve, studentëve e politikës është rrëzimi që mund t’i bëjë Gjykata Kushtetuese pas ankimimit të tij që po bën opozita politike.

Ka dhe një rrugë më radikale, gjithsesi efikase, e cila vjen pas urimit për suksese e vit të mbarë!
Është protesta studentore dhe e profesoratit.

Read More

Qendrimet e UT mbi projekt-ligjin e Arsimit te larte

 

Qëndrimet e strukturave të Universitetit të Tiranës mbi Projektligjin e Arsimit të Lartë

Publikuar ne faqen zyrtare te Universitetit te Tiranes, http://www.unitir.edu.al/index.php/te-rejat/605-qendrimet-e-strukturave-te-universitetit-tiranes-mbi-projektligjin-e-arsimit-te-larte-3

Më poshtë paraqiten dokumentat rreth qëndrimit : 

1- Vendimi i Gjykatës Kushtetuese Nr. 09

2- Draft-Raporti SHELAP (Shqip)

3- Draft-Raporti SHELAP (English)

4- Vendimi i Senatit Nr. 53 datë 29.06.2014

5- Vendimi i Senatit Nr. 07 datë 31.01.2015

6- Vendimi i Senatit Nr. 15 datë 15.04.2015

7- Qëndrimet e Fakulteteve të Universitetit të Tiranës – versioni zyrtar

__________________________

8 – Qendrimet e fakulteteve, versioni jo-zyrtar

9 – Diskutimi ne komisionet parlamentare me rektorin Prof. Dr. Dhori Kule

Read More

Studentet protestojne miratimin e dyte te ligjit

 

Protesta për ligjin, studentët  vezë kokës sekretarit të MAS

http://shqiptarja.com/home/1/protesta-p-r-ligjin-student-t--vez--kok-s-sekretarit-t--mas--315675.html

Shqiptarja.com, 17 Shtator 2015

TIRANË- Diskutimi për arsimin e lartë sot në seancën plenare ka sjellë një sërë kundërshtimesh […] nga ana e studentëve të Universiteteve të Tiranës  të cilët kanë dalë në protestë para parlamentit. Ata kanë qëlluar me vezë sekretarin e MASH Plarent Ndreca  si dhe makinën e Ministrit të Shëndetësisë Ilir Beqaj gjatë kohës që ai hynte në sheshin para Parlamentit .Gjatë kësaj kohe ata janë përplasur fizikisht me forcat e rendit.

Në thirrjet e tyre studentët akuzojnë kuvendin si organ privat dhe jo si publik ndërkohë që pritet vendimi i parlamentit në seancë plenare ku po diskutohet ligji për arsimin e lartë. "Te shitur te privatet" shkruajne ata ne pankarte, ku hedhin akuza se ligji i ri per arsimin e larte favorizon hapur Universitetet private ne kurriz te atyre publike.

“Deri më sot besonim se të zgjedhurit parlamentar të popullit do të gjenin guximin për t'u rezistuar direktivave nënshtruese të pushtetit të privatëve në emër të rinisë dhe shëndetit publik, por që me votimin e para 2 muajshëm ky besim ka rënë. Kjo reformë nuk është e rastësishme por shprehje e logjikës tregtare dhe klienteliste të reformave qeveritare si reforma në pensione, energjetik, shëndetësi dhe ekonomi. Po e njëjta zhvatje, i njëjti privim dhe të njëjtat interesa private të hipura në krye të shtetit në dëm të shoqërisë. Kjo vjeshtë do të nisë me protesta dhe revolta në çdo klasë universiteti, dhomë konvikti dhe qendër publike. Jo vetëm kundër këtij ligji por edhe kundër çdo tarife privilegji burokratik dhe master të padrejtë”. -thotë para gazetarëve studentja.

Studentët qëndruan rreth një orë para parlamentit duke protestuar favorizimin që sipas tyre ky ligj i bën Privatëve. Vezët në çantat e studentëve ishin të shumta sipas burimeve.

https://youtu.be/r7zg9VAbELg

_________________________

Kryetari nen hije i opozites gjithashtu ka reaguar ne parlament: https://youtu.be/jSJU3pA8i4M . Nderhyrja e tij ka qene josubstanciale, p.sh. edhe pse kritikon perfshirjen e qeverise ne bordet e administrimit, kjo praktike eshte ndjekur edhe me ligjin e 2007, madje ku shumica e anetareve te Keshillit te Administrimit ishin nga qeveria (edhe pse bordi do te kete me shume kompetenca sipas ketij ligji).

Read More

Presidenti kthen ligjin e arsimit ne parlament – përgjigjet MAS

 

Dekreti i presidentit: shkarko ketu

http://president.al/?p=28478 14 Gusht 2015

Presidenti i Republikës ka kthyer ligjin e arsimit të lartë me argumente të ngjashme si të kritikëve në rradhët e disa pedagogëve dhe opozitës.

Kritikat janë përqëndruar në autonominë, p.sh. nga gjashtë pika, 4 janë për autonominë. Disa prej kritikave janë jo substanciale dhe ligji është vërejtur në parim. Më poshtë argumentet kryesore të grupuara sipas çështjeve të prekura:

Autonomia

1. Fryma mbi bazën e të cilit është konceptuar dhe ndërtuar ligji, duket se nuk garanton autonominë e arsimit të lartë, gjë e cila është dhe baza për të garantuar vijimësinë e procesit të Bolonjës dhe përmbushjen e detyrimeve që vijnë nga dokumentet ndërkombëtarë të cilat janë të detyrueshme për Shqipërinë.

2. Ky Ligj nuk garanton Autonominë e Institucioneve të Arsimit të Lartë dhe Lirinë Akademike të parashikuar nga Kushtetuta në nenin 57/t të Saj.

3. Autonomia e IAL në kuptim të Jurisprudencës së Gjykatës Kushtetuese vendim nr. 9/2008 cenohet për sa kohë krijohen apo ristrukturohen Agjenci të ashtuquajtura Autonome, të cilat janë në varësi të plotë të Ministrisë Përgjegjëse për Arsimin dhe pretendohet të realizojnë synimet e kësaj Reforme në drejtim të cilësisë, konkurrueshmërisë dhe garantimit të mundësive të barabarta mbi bazën e meritës dhe transparencës për të gjithë individët që dëshirojnë të ndjekin studimet e larta.

4. Autonomia e Universiteteve duket e cenuar edhe nga ndikimi i ekzekutivit në përbërjen e Bordit të Administrimit.

5. Ligji në Kreun V të tij përmban dispozita në lidhje me mbarimin e mandatit të strukturave drejtuese të IAL-ve,  ndërsa në nenin 131 përcakton rregulla për kufizimin e mandateve të drejtimit, duke cenuar sërish autonominë organizative të IAL-ve.

6. Në ligj nuk janë vendosur guidelines apo kritere të mirëpërcaktuara, mbi bazën e të cilave do të hartohen aktet nënligjore, duke rrezikuar që këto akte të tjera ligjore dhe nën ligjore të kufizojnë autonominë dhe të çojnë në kontroll të tepruar, abuzim, vonesa dhe stanjacion, dhe për më tepër të ekzistojë mundësia edhe e cenimit të parimit të sigurisë juridike.

Financimi i arsimit të lartë

7. Përmes këtij ligji rrezikon të kushtëzohet e drejta për arsimin e lartë nga kriteri i pagesës së tarifave të ndryshme të përcaktuara në ligj, por që mund të arrijnë në shifra të larta të papërballueshme për nivelin mesatar të jetesës në Shqipëri.

Ministria e Arsimit përgjigjet ndaj këtij veprimi të presidentit.

14 Gusht 2015

E zhgënjyer me qëndrimin aspak mbi palët të Presidentit të Republikës dhe me shurdhërinë e tij partiake ndaj argumentimit të hollësishëm të Komisionit të Reformës së Arsimit të Lartë dhe Kërkimit Shkencor, ku rikujtoj se bëjnë pjesë ekspertët më të spikatur shqiptarë të fushës pa dallime prirjesh e bindjesh politike. E zhgënjyer me faktin që Zoti President shpërfilli produktin profesional të një procesi gjithëpërfshirës dëgjesash e konsultimesh që si rrallë herë u shtri në më shumë se një vit, duke i dhënë mundësi e hapësirë të gjerë demokratike çdo zëri të veçantë, çdo institucioni të arsimit të lartë, çdo grupi e komuniteti pedagogësh e studentësh të interesuar për të thënë fjalën e tyre.

Por e zhgënjyer gjithashtu me faktin se Presidenti bëhet palë me pakicën politike dhe me pakicën shumë të vogël të pedagogëve që e kundërshtuan Ligjin e Arsimit të Lartë verbërisht, ndërkohë që për Presidentin mbështetja dhe përgëzimi publik që ky ligj mori nga Drejtoria e Përgjithshme e Arsimit të Komisionit Evropian, si edhe nga një numër i vyer ekspertësh të shquar evropianë, nuk paska asnjë vlerë.

Megjithatë, ky qëndrim antireformist i radhës nga ana e Presidentit të Republikës, nuk e lëkund aspak, përkundrazi e përforcon bindjen dhe vullnetin e shumicës sonë për ta rivotuar Ligjin e Arsimit të Lartë sapo të çelet sesioni i ri parlamentar. Arsimi i Lartë nuk do të jetë më as bajrak i partive politike, as tokë e djegur nga disa bajraktarë që duan ta mbajnë peng atë. Koha kur konkurenca dhe merita abuzoheshin papushim në emër të një autonomie të kufizuar vetëm në kuadrin e papërgjegjshmërisë ndaj prindërve e studentëve, ka marrë fund.

http://www.arsimi.gov.al/al/newsroom/deklarata-per-shtyp/deklarate-per-shtyp-e-ministres-se-arsimit-dhe-sportit-te-republikes-se-shqiperise-znj-lindita-nikolla

Read More

Publikohet ligji i arsimit të lartë

 

Me disa ndryshime nga versioni i meparshem eshte publikuar ligji i arsimit te larte i miratuar ne parlament.

Ligji i miratuar ne krahasim me versionin e mëparshëm: Këtu

Ndryshimet më të rëndësishme nga versioni i meparshem, dhe komentet perkatese jane:

1. Eshte hequr ideja e unifikimit te mesimdhenies, duke ngelur vetem unifikimi i sistemit te arsimit te larte  (neni 2/c, Qellimi i ligjit).

2. Eshte shtuar liria akademike ne titullin e nenit 3.

3. Eshte shtuar autonomia ne aspektin financiar e perdordimit te te ardhurave (neni 3/3/c).

4. Jane vendosur garanci per dimensionin social, sikur edhe kerkon procesi i Bolonjes. Arsimi i garantohet edhe atyre grupeve per te cilat ekzistojne ligje te vecanta (neni 4/3).

5. Neutraliteti politik, vendoset si garanci ne ligj – duke hequr klauzolen se nuk mund te zhvilloheshin veprimtari politike ne mjediset e tyre. (neni 5/3)

6. Eshte hequr kompetenca e instituconit per tu organizuar vete si institucion publik i pavarur, neni 17/4, vecse nepermjet percaktimeve te ligjit.

7. Ka disa ndryshime sa i perket perkufizimit te qendrave spitalore, ne struktura shendetesore, me qellimin per te perdorur nje kategori me te larte e te pergjithshme perkufizuese. Gjithashtu ne universitetet mjekesore eshte vendosur te hiqen disa kritere per emertimimin dhe funksionimin e ketyre qendrave, si dhe klauzolat per kategorizimin e punonjesve si personel akademik (neni 28/5).

9. Jane vendosur disa kritere te tjera per anetaret e bordit te administrimit: te jene eksperte te njohur ne fusha relevante (neni 48/1) se Shqiperia ka aq shume eksperte te tille sa te mbushen te 30 e kusur bordet e administrimit te universiteteve, bordet e administrimit te kompanive shteterore etj.

10. Eshte ndryshuar rasti per perfundimin e parakohshem te mandatit te disa autoriteteve drejtuese, p.sh. nese ndryshon raporti i perfaqesimit ne bord. (neni 50) – duhet verejtur nese eshte konform kodit te punes dhe normave te kontratave.

11. Administratori duhet te kete mbaruar shkollen ne fushen e ekonomise apo juridike. (neni 51). Vazhdohet me katundaret e Shqiperise qe japin mendime te tilla provinciale. Google ka punesuar edhe filozofe si menaxher, keta mendojne se ai qe ka mbaruar masterin ne Universitetin e Tiranes eshte me i mire se dikush qe ka mbaruar shkenca sociale (politike a menaxheriale) ne Harvard.

12. Ministria e arsimit duhet te hartoje nje status te vecante per pedagoget, te miratuar nga Keshilli i Arsimit te larte (neni 58). Serish vazhdohet me traditen e profesorit te shtetit, kete rradhe do te kemi dic te formalizuar te pakten. Ky model nuk eshte i keq per te siguruar lirine akademike edhe pse i prapambetur, sikur te mos linte ata profesore trumykur te pleqeronin ne universitetet publike me sharlatanizmin e tyre.

13. I eshte hequr kompetenca bordit administrativ te miratoje kontratat e punes per personelin administrativ. (Neni 67).

14. Programet e drejtesise do te jene me 300 kredite, dhe jo me sistemin bachelor. (neni 75). Ligji duhet zbatuar ne vitin akademik 2017-18 (neni 124).

15. Kriteret per pranimin e studenteve ne ciklin e dyte do te parashikohen ne statutin e universitetit. (neni 76).

16. Kriteret per fitimin e grades shkencore doktor dhe profesor percaktohen me vendim te keshillit te ministrave (neni 79).

17. Studetentet mund te regjistrohen ne me shume se nje program studimi njekohesisht, nese jane te shkelqyeshem. (neni 97).

18. Shperndarja e buxhetit do te behet ne baze te nje modeli te caktuar nga qeveria. (neni 110).

19. Neni 113/2 perjashton mundesine qe udheheqesit te paguhen nga fondi i dhene per doktoraturen.

20. Bordi i administrimit ne IALPP jane te punesuar me kohe te plote (neni 121).

21. Institucionet publike mund te kthehen ne IALPP pas vitit akademik 2018-19. (neni 130/2).

Read More

Studentet deshmojne mbi angazhimin e tyre per projekt-ligjin

 

E drejta dhe detyra e luftës Për Universitetin

Organizata Politike, 22 Korrik, 2015

http://opolitike.org/analiza/e-drejta-dhe-detyra-e-luftes-per-universitetin/

Redi Muçi

Në lajme dëgjova se sot është dita më e nxehtë e vitit. Nuk e di se sa prej jush mendojnë se është rastësi që jemi mbledhur pikërisht sot këtu për të kundërshtuar miratimin e ligjit mbi reformën në arsimin e lartë, por unë nuk besoj te rastësitë. Përkundrazi mendoj se ky ka qenë plani i “reformatorëve”. Këtij plani sot do t’i bëj një rezyme të shkurtër.

Por dua të hap një parantezë fillimisht. Dje më erdhi një mesazh nga një studente nga Durrësi e cila më pyeste – duke iu referuar numrit të vogël në pjesëmarrje të studentëve gjatë protestave të qershorit – “Pse lodheni kaq shumë kur studentët vetë nuk duan t’ia dinë? Cili është ideali që ju shtyn të vazhdoni?” Përgjigja që i dhashë ishte se është normale që të ketë rënie të pjesëmarrjes pasi studentët nuk ndodhen në Tiranë ose janë të angazhuar me provime, ndërkohë që pjesëmarrja gjatë muajit të majit ishte mbresëlënëse, ashtu siç shpresojmë të jetë pasi studentët t’i rikthehen jetës universitare. Por duke e risjellë në mendje këtë përgjigje ajo më la një ndjesi zbrazëtie, se thellë-thellë nuk është aritmetika e numrave ajo që na shtyn përpara në përpjekjen tonë. Përgjigjen që duhet t’i kisha dhënë studentes nga Durrësi dëshiroj që në fund të kësaj fjale ta ndaj me të gjithë ju.

Por po i rikthehem “planit”. Draft-reforma e parë që u hartua nga komisioni i ngritur mund të cilësohet përpikmërisht me termin “paçavure”. Një rrëmujë paragrafësh në të cilët takoheshin plot gabime drejtshkrimore. Hartuesit e saj u bazuan në bindjen se pakkush në mos askush s’do ta lexonte në detaje, siç ndodh rëndom me ligjet që miratohen në Shqipëri dhe madje organizuan një seri “debatesh publike” ku vetë anëtarët e komisionit uleshin përballë njëri-tjetrit nëpër emisione televizive në të cilat garonin për t’i marrë fjalën njëri-tjetrit në superlativat me të cilat e përshkruanin antipastën e tyre. Për fatin e tyre të keq ne, studentë e pedagogë, e lexuam draft-reformën dhe shkuam fakultet më fakultet ku ngritëm tryeza diskutimi me universitarë të tjerë. Përpjekja jonë u kurorëzua me një protestë para kryeministrisë.

Reagimi ynë bëri që komisioni të hartonte një draft të dytë, në të cilin me dorën në zemër duhet thënë se gabimet drejtshkrimore ishin korrigjuar, por përmbajtja ishte po e njëjta. Madje pedagogëve të fakulteteve publike na u kërkua që për një material mbi 70 faqe, në të cilin përcaktohej e ardhmja e zymtë arsimit publik në vend, të shprehnim komentet dhe sugjerimet tona brenda dy ditësh pranë zyrës së dekanit, që ai më pas t’i përçonte më lart këto sugjerime.

E megjithatë ne e lexuam edhe draftin e dytë dhe nuk u kufizuam vetëm në përdorimin e telefonit të prishur të zinxhirit hierarkik e burokratik të fakulteteve që supozohej se do ta kalonte mesazhin te veshi i shurdhët i zonjës ministre. Përgjigjen tonë ne e dhamë në mënyrën më demokratike të mundshme me të cilën një popull mund të shprehë vullnetin e vet – në sheshin para kryeministrisë. Aty artikuluam qëndrimin tonë, denoncuam krimin që po i ndodh arsimit dhe shoqërisë, në pranverën e majit e cila solli valë protestash të paprecedente (përjashto protestat kundër armëve kimike) për demokracinë në shoqërinë shqiptare.

Ministrja heshti për një kohë të gjatë, e kur vendosi të flasë u përgjigj duke na quajtur “studentë të painformuar”. Madje u bëri thirrje studentëve se rritja e tarifave nuk do t’i prekte drejtpërdrejt ata, por vetëm brezat që do vijnë pas tyre. Ministrja pati përulësinë që në letrën dërguar botës mistike të biznesit, t’u shtrijë dorën biznesmenëve që të hyjnë brenda universitetit, të investojnë dhe t’i kthejnë ato në çifligje për përfitimet e tyre, sepse kështu shkon përpara shkenca. (Nëse jeni kuriozë të dini se kush janë burokratët e Ministrisë së Arsimit që po e çojnë përpara shkencën duke na nxjerrë në shitje, dijeni se janë ata për të cilët Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe Prokuroria po përgatisin padi penale për korrupsion.)

Ligjërimi dhe protesta jonë nëpër sheshe e detyroi median të na ftonte në debat përballë të pafytyrëve anëtarë të komisionit të hartimit të reformës. Ky komision përbëhej përveçse nga funksionarë të diplomoreve private, edhe nga pedagogë të universitetit publik, të pazgjedhur si përfaqësues të vullnetit të askujt tjetër brenda universiteteve veç personit të tyre, të cilët këtë emërtim – pedagogë të universitetit publik – e përdornin si pëlhurë legjitimiteti të reformës që po hartohej.

Edhe unë jam pedagog i universitetit publik, veçse së bashku më shumë kolegë të mitë nga fakultete të ndryshme kam zgjedhur që ta kundërshtoj fuqimisht këtë reformë. Megjithatë në sytë e pushtetit ne jemi interesaxhinjtë e privilegjuar nga rrëmuja dhe abuzimet që ndodhin sot në universitetin publik, ndërsa studentët që protestojnë bashkë me ne janë ngelësit katranjosë që përfitojnë nga sistemi për ta marrë diplomën edhe pse s’e meritojnë.

Të vetmit pedagogë të fisëm me sa duket janë anëtarët e komisionit të reformës. Çuditërisht denoncimi ynë i vazhdueshëm bëri që edhe një anëtar i komisionit, përfaqësues i universitetit publik, madje-madje zv.rektor, të dalë kundër njërit prej kapitujve më famëkeq të reformës – të së njëjtës reformë që e kishte shkruar vetë zotëria në fjalë dhe për të cilën tentonte të na bindte nëpër debate televizive se nuk e kishim lexuar, e lere më pastaj kuptuar. Vallë ç’mrekullie mund t’i atribuohet ky ftillim apo moment qartësie?! Ndoshta faktit se kapitullin që kundërshtonte nuk e kishte shkruar dora e tij, por e dikujt tjetër brenda komisionit, dhe atij nuk i ishte krijuar mundësia për të lexuar të gjithë përmbajtjen e sapunit që po tentonte të na e shiste për djathë pak kohë më parë.

Pyetja kryeneçe gjithsesi ngelet se pse asnjë prej pedagogëve të tjerë të universitetit publik nuk ka dalë publikisht në mbrojtje të kësaj reforme. Ndoshta sepse brenda fakulteteve tona, me një mijë e një të meta, ekziston ende hapësira për të ruajtur një ndjenjë dinjiteti dhe autonomie ndaj vullnetit të eprorëve. Sigurisht reforma në fjalë i jep “zgjidhje” edhe këtij “problemi”.

Studentë dhe pedagogë, lufta jonë nuk kufizohet vetëm nga absurditeti që këta e quajnë reformë; por këtë luftë ne duam ta bëjmë brenda një universiteti publik të paprivatizuar, në të cilin të gjithë të rinjtë e të rejat – jo vetëm fëmijët e pasanikëve – do kenë mundësinë të dijësohen. Pyetjes se ç’na shtyn përpara të protestojmë mund t’i përgjigjemi fare thjeshtë: sepse nuk ka kthim mbrapa, sepse jemi këtu sepse s’mund të jemi askund tjetër, sepse tashmë jemi kthyer në subjekte besnike ndaj kauzës së universitetit dhe jo thjesht kundërshtues të reformës.

Këtë nuk arrijnë ta kuptojnë këta zotërinj të politikës së vjetër që sot janë mbledhur të votojnë në këtë teatër patetik të gjoja-demokracisë, ku qeveria luan rolin e mjekut që imponon reforma të dhimbshme ndaj pacientit, ndërsa opozita rolin e të indinjuarit që më në fund e kuptoi se kjo është reformë klienteliste (që favorizon klientët e tyre të dikurshëm). Ku ishin këta zotërinj të opozitës në dy vjet betejë që po jepnin universitarët, studentë e pedagogë? A po harrojnë ata se kur ishin në pushtet 4 vjet më parë propozuan një reformë edhe më qesharake se kjo e sotmja, bazuar në modelin kilian të diktatorit Pinoçet?!

Atë çka s’arrin të kuptojë politika e vjetër është se rinia është zgjuar, se ajo po organizohet, jo vetëm për të kundërshtuar reformën që kartonët e tyre do miratojnë sot, por për të luftuar dhe rezistuar pasojat që do sjellë nesër kjo reformë. Dhe të jeni të bindur se rezistencës sonë do t’i bashkohen shumë të tjerë: jo vetëm studentë e pedagogë, por edhe qytetarë të thjeshtë, rrogëtarë e pensionistë, punëtorë e të papunë, sepse arsimimi i popullit është e drejta dhe detyra e çdo shoqërie.

Lufta me padrejtësinë sapo ka nisur dhe ka për të qenë e gjatë. Ne kemi të drejtën me vete, prandaj kemi edhe detyrën të luftojmë. Kjo na shtyn përpara! Kjo është përgjigja që unë sot i jap studentes nga Durrësi.

*Fjalim i mbajtur në protestën e 21 korrikut të Lëvizjes Për Universitetin

http://opolitike.org/analiza/e-drejta-dhe-detyra-e-luftes-per-universitetin/

Read More

Miratohet ligji i arsimit te larte

 

1. Drafti final i ligjit qe eshte miratuar ne parlament: ketu

2. Relacioni per parlamentin: ketu

3. Krahasimi me projekt-ligjin e shperndare ne janar 2015: ketu

Gazeta Panorama, 22 Korrik 2015, “Seanca maratonë, ligji për Arsimin e Lartë miratohet me 78 vota. Opozita braktisi votimin”

Deputetët e opozitës dhe të maxhorancës kanë diskutuar deri në orët e vona të mëngjesit për nismën Ministrisë së Arsimit. [Ata] e kanë quajtur projektligjin e arsimit të lartë si antikombëtar dhe që do të cenonte rëndë arsimin e lartë në vend. Në seancën e djeshme kanë folur rreth 40 deputetë të të dy kampeve politike, ndërkohë që Kryeministri Rama dhe ishkreu i qeverisë Berisha kanë replikuar me njëri-tjetrin për rreth dy orë rresht.

Rama dhe Berisha janë thumbuar gjatë seancës për godinën e Kryeministrisë, artikullin e “Financial Times” dhe rritjen ekonomike.

Deputetja Topalli e ka kundershtuar ligjin duke thene: “Refuzojeni këtë ligj. Sepse një milion të papunët nuk kanë 3 apo 4 mijë euro për të paguar universitetin. Në këtë tarifë nuk përfshihen librat, transporti. Refuzojeni këtë ligj, sepse ky është ligji që u thotë të rinjve, ikni. Ky kryeministër ka zgjedh të bëjë tregti diplomash”,-deklaroi Topalli.

Ndërkohës, sipas ministres së Arsimit, Lindita Nikolla, reforma në arsimin e lartë krijon një vizion të ri për Universitetet në Shqipëri.

http://www.panorama.com.al/seanca-maratone-ligji-per-arsimin-e-larte-miratohet-me-78-vota-pro/

Panorama 23 Korrik, 2015 “Deputetët që s’votuan ligjin e arsimit të lartë. PDIU, Blushi, Angjeli, Braçe e Gaçi nga PS”

Ndërsa opozita është larguar nga salla disa minuta para nisjes së votimit, duke e kundërshtuar procesin, por duke lënë vetëm kartat e votimit në fole për të quajtur prezencën në sallë.

Por, veç të djathtëve që ikën, sipas sistemit të votimit të Parlamentit janë dhe 12 deputetë të maxhorancës së majtë, të cilët edhe pse rezultojnë sipas elektronikës prezentë në sallë, nuk kanë votuar.

Pra janë 4 deputetë të Partisë Socialiste, që nuk kanë marrë pjesë në votim dhe një deputete e Lëvizjes Socialiste për Integrim. Konkretisht, sipas dokumentit zyrtar të votimit, deputeti i PS-së, Ben Blushi, nuk ka marrë pjesë në votim, po ashtu edhe deputetët e majtë Anastas Angjeli, Erion Braçe dhe Artan Gaçi.

Kurse nga LSI-ja nuk ka marrë pjesë në votim deputetja Monika Kryemadhi. Projektligji i arsimit të lartë nuk është votuar as nga aleatët e rinj, pesë deputetët e Grupit Parlamentar të Partisë Drejtësi, Integrim dhe Unitet.

Në dokumentin zyrtar të votimit, deputeti Shpëtim Idrizi quhet si prezent në sallë, por nuk ka votuar. E njëjta gjë edhe për deputetët e tjerë, Omer Mamo, Tahir Muhedini, Aqif Rakipi dhe Dashamir Tahiri.

Ndërsa nga deputetët pa grup parlamentar, nuk ka votuar Tom Doshi, Vangjel Dule dhe Nard Ndoka. I vetmi që rezulton si mungues në sallë është deputeti Mark Frroku, i cili është në gjendje arresti.

http://www.panorama.com.al/deputetet-qe-svotuan-ligjin-e-arsimit-te-larte-pdiu-si-dhe-blushi-angjeli-brace-e-gaci-nga-ps/

Gazeta Shqip, 22 Korrik 2015 “Arsimi i lartë, Rama: Reformë historike. Berisha: Ligji i mbyll dyert të varfërve”

Rama e ka cilësuar Pr/ligjin e ri si një reformë historike dhe ka akuzuar opozitën dhe qeverinë e drejtuar nga Berisha në 8 vjet se bën propagandë të vajtueshme kur flet për “mbyllje të dyerve të të varfërve në arsimin e lartë”.

“Ky është një proces shembullor, gjithëpërfshirës për këtë reformë historike të arsimit të lartë. Situata para vitit 2013 kur aleanca jonë erdhi në pushtet, ishte e rënduar, që nga spektakli i “part-time”-it të famshëm, deri te vegjetimi i botës së arsyes, – u shpreh kryeministri. –  Në kohën e PD-së, Shqipëria diplomonte studentë të shtunave e të dielave me sistemin e famshëm “part-time” një numër të barabartë me atë të studentëve që diplomoheshin në arsimin e lartë”.

Sipas Ramës, “në sistemin “part-time” kishte 28.117 studentë. Ky është sistemi që ngritën këta, dhe kjo ishte një zgjedhje politike, jo arsimore, për të mos u përballur me plagën e papunësisë rinore, duke u thënë të rinjve, ja ku i keni universitetet dhe pastaj çohuni, – shtoi Rama. – Dhe e gjithë propaganda në emër të bujarisë për të varfrit, është një propagandë e vajtueshme. Ajo ka qenë një zgjedhje politike për të blerë kohën në pushtet. Kjo nuk ka sjellë më shumë njerëz të arsimuar, por më shumë njerëz të diplomuar. Diplomoheshin studentë edhe në fundjavë. Ata të varfrit, siç i quani ju, diplomuan fëmijët, por dolën të humbur”.

…

Në seancën e jashtëzakonshme të Kuvendit për Pr/ligjin për arsimin e lartë, ish-kryeministri Sali Berisha ka thënë se sistemi më i mirë është ai i Britanisë së Madhe.

Sipas tij, kjo reformë mbyll dyert e universiteteve publike dhe u mbyll dyert studentëve të varfër. “Shqipëria ka një përqindje të ulët të arsimit të lartë. Më përpara kishin frikë të arsimonin të rinjtë, por unë nuk ua mbylla dyert shtresës së varfër. Në botë numri i studentëve u katërfishua, ndërsa në Shqipëri përmes kësaj reforme është në reduktim. Kjo reformë është anti-kombëtare, jemi vendi më i pashkolluar në Europë. Unë them se ka mekanizma për të rritur cilësinë, por ky që doni të votoni ju nuk është modeli britanik, por një model që i mbyll dyert të rinjve të varfër”, – tha Berisha.

Sipas Berishës, “pr/ligji plotëson dëshirën tuaj për t’u shkolluar sa më pak. Ky pr’ligj është e kundërta e atyre të këshilluar nga Bashkimi Europian. Duhet të respektohet autonomia e pedagogëve. Pa liri akademike nuk ka rezultate”.

http://gazeta-shqip.com/lajme/2015/07/21/arsimi-i-larte-berisha-reforme-anti-kombetare-mbyll-dyert-per-te-varfrit/

Read More

Prof. Jan De Groof mbi projekt-ligjin e AL

 

Prezantuar në takimet e kryera në 8 dhe 9 maj 2015 në Kuvendin e Shqipërisë me Z. Ilir.Meta, Z.Genc Pollo; Z. Petrit Vasili, dhe me profesorë të Universitetit të Tiranës.

Profesor Jan de Groof, punon në Kolegjin e Evropës, Belgjikë dhe eshte President i Shoqatës Evropiane për Legjislacionin dhe Politikat në Arsim.

Shtatë pikat e dobëta të Projektligjit për arsimin e lartë

Projektligji është një përpjekje për të reflektuar problemet e arsimit të lartë, por ai ka nevojë që të rishikohet dhe të përmirësohet. Shtatë pikat e dobëta paraqiten si më poshtë.

I. Dimensioni evropian është trajtuar shumë dobët në disa kapituj

Projektligji nuk është mjaftueshëm evropian. Projektligji nuk pasqyron një sërë dokumentesh bazë dhe të rëndësishme të Bashkimit Evropian për arsimin e lartë.

Për shembull:

a. Nuk pasqyrohen fare direktivat evropiane për kërkimin shkencor.

b. Në nenin 2 të projektligjit thuhet se “qëllimi i këtij ligji është të krijojë një sistem të unifikuar dhe të standardizuar të mësimdhënies, kërkimit shkencor, inovacionit, bashkëkohor dhe konkurrues në hapësirën evropiane të arsimit të lartë”. Kjo është e kundërta e prirjeve evropiane në arsimin e lartë. Sistemi arsimor duhet të jetë i diversifikuar dhe jo i standardizuar, pasi kjo sjell shumë dëme në botën universitare. Një sistemi i unifikuar dhe i standardizuar do të mbysë risitë dhe performancën dhe nuk do ta përgatisë arsimin e lartë shqiptar për të ardhmen.

Një mënyrë për të pasqyruar dimensionin evropian është krahasimi i projektligjit me ligjet e vendeve të BE.

Projektligji duhet të pasqyrojë direktivat e Deklaratës së Jerevanit, të majit 2015.

II. Konceptet bazë të autonomisë universitare dhe lirisë akademike nuk pasqyrohen drejt

Ky projektligj është një përkthim i keq i lirisë akademike dhe vë në pikëpyetje autonominë e universiteteve.

Universiteti nuk është thjesht bashkim entitetesh, por sistem i mirëfilltë vlerash. Duhet të ketë autonomi në procedura administrative, menaxhim pagash, apo pagesa të veçanta. Edhe brenda vetë universitetit duhet të ketë autonomi midis strukturave përbërëse të tij. Nevojitet balancë midis kompetencave. Fakulteti në fund të fundit duhet të jetë i lidhur me universitetin. Duhet të ketë ndërveprim mes studentëve, personelit administrativ, akademik dhe lidershipit.

Lindin disa pyetje: Cili është roli i shtetit? Cfarë ëshët autonomia? Cilat janë funksionet e shtetit? Është dramatike se si ky ligj interferon me kompetencat e Ministrisë së Arsimit, është shokuese. Duhet të respektohet autonomia universitare, por si mund të respektohet kur thuhet që gjen rregullime në të tjera ligje? Por mundet që referenca në ligje të tjera ta kufizojë autonominë dhe të çojë në kontroll të tepruar, abuzim, vonesa dhe stanjacion.

III. Projektligji është i bazuar në qasjen etatiste, pra është shteti në qendër, jo universiteti

Në këto 25 vjet, post-komunizëm, qeveria shqiptare për fat të keq ka qënë ndërhyrëse. Nga eksperiencat që kam patur në mësimdhënie në Evropë e jo vetëm, madje edhe në Afrikë, kam kuptuar që arsimi duhet të jetë aspekt bashkëpunimi i gjithë grupeve sociale. Përgjegjësia e shtetit në përcaktimin e ardhshëm të sistemit të karrierës duhet të balancohet me përgjegjësinë e trupës akademike. Shteti nuk është faktori kyç apo aktori kryesor për arsimin e lartë, por trupa akademike, departamenti, fakulteti, pedagogët, studentët, vetë universiteti janë aktorët kyç. Ministrat, për nga ekspertiza e çështjes vijnë pas tyre. Ekspertët më të mirë janë aty, në Universitet.

Në kapitullin 2, neni 7, flitet për Ministrinë. Nuk është kjo përqasja e duhur. Është i gjithi si mentalitet i ndërtuar keq, nuk është Ministria lojtari kryesor. Unë jam edhe pedagog edhe burokrat. Ministrat nuk janë ekspertë, por burokratë. Ekspertët janë dhe duhet të jenë Akademia.

Dokumenti nuk pasqyron drejt dhe qartë parimin e subsidiaritetit.

IV. Projektligji nuk përputhet me parimet e qeverisjes së mirë

Dokumenti nuk përputhet me parimet e qeverisjes së mirë. Nuk zbatohet parimi i kontrollit dhe balancës. Dokumenti krijon problem në qeverisjen e universiteteve. 15 nene shkojnë në të kundërt me qeverisjen e arsimit të lartë. 15 nene duhet të ndryshohen sepse e dëmtojnë rëndë arsimin e lartë. Rektori nuk duhet të emërohet nga Presidenti i Republikës. Standardet e kontrollit të cilësisë nuk duhet të përcaktohen nga ministria, ato duhet të jenë traditë e universiteteve. Detyrat e Bordit të administrimit dhe Senatit janë përzier. Anëtarët e Bordit nuk duhet të përfaqësojnë ministrinë sepse ministria nuk mund të kontrollojë vetëveten.

V. Përsa i përket teknikës legjislative, dokumenti është shumë i detajuar në disa aspekte dhe në të kundërt, aspekte vitale mungojnë

a. Në këtë ligj ka shumë detaje për gjëra të parëndësishme dhe nuk ka sqarime të qarta për gjëra të rëndësishme.

b. Të drejtat e studentëve në këtë draft-ligj cënohen, duhet patjetër të përmirësohen.

c. Të drejtat për personelin akademik nuk janë paraqitur duke u lenë për legjislacionin dytësor, ndërkohë që ato duhet të jenë të pasqyruara në ligj, jo në akte nënligjore.

d. Nuk trajtohen çështje të integritetit, të transparencës, të llogaridhënies.

e. Shumica e termave në nenin 6 janë të gabuara.

VI. Auditi dhe llogaridhënia

Referuar kontekstit specifik të Shqipërisë, mungon një kapitull për integritetin dhe sjelljen antikorruptive. Kështu nuk trajtohen auditi, llogaridhënia, auditi i auditeve. Mungojnë parametrat dhe objektivat për transparencën e buxhetit.

VII. Kapitulli XII për tipologjinë e institucioneve publike të pavruara është i papranueshëm, është një devijim nga norma

Kurrë se kam parë më parë këtë lloj modeli. Ky është një përcaktim i pazakontë, tamam një marrëzi. Çdo universitet publik ose privat duhet të jetë autonom, sepse janë në funksion të një interesi publik. Universiteti ka nevojë të jetë autonom. Universiteti publik duhet të gëzojë autonomi nga shteti, nga ministria. Në sektorin jopublik, dy janë kategoritë e entiteteve, ato fitimprurëse dhe jofitimprurëse. Janë joshtetërore ato që janë jofitimprurëse, por kanë natyrë të veçantë private. Udhëhiqen nga një bord mbikqyrës, në përputhje me parimet e qeverisjes së mirë, duke respektuar procedurat e akreditimit, por kanë një mision specifik (të ashtuquajtura free mission universities). Për shembull, në Belgjikë janë universitetet katolike. Po ashtu në Gjermani, Hollandë ka modele të tilla universitetesh jofitimprurëse protestante.

Ky kapitull nuk sqaron termat e universiteteve fitimprurese dhe jofitimprurese.

Universitetet jopublike me qëllim fitimi, janë ato modele që përbëjnë “big businesses” si për shembull në Kinë apo Amerikë. Por ama, asnjë cent publik nuk shkon dhe nuk duhet të shkojë për këto lloj universitetesh. Vetëm në rast se kërkimi shkencor është në nivele të tilla ekselence që përbën një rëndësi të madhe kombëtare, si psh program i MBA në SHBA, qeveria mund të financoj këto programe. Paratë publike shkojnë e duhet të shkojnë për interes publik, për universitete publike. Këto lloj universitetesh duhet t’u përgjigjen të gjitha kërkesave me përpikmëri për cilësi, akreditim, etj. Akreditimi nuk është evropian, procedurat e tij janë ndërkombëtare. Ka qenë edhe këshilla ime që të ketë një agjenci ballkanike për akreditimin. Konteksti e substanca e Universitetit është ndërkombëtare, nuk është thjeshtë kombëtare apo lokale.

Marrëdhëniet me Bashkmimin Evropian janë të lidhura edhe me këtë ligj për arsimin e lartë. Rasti i negociatave në Rumani për ligjin e arsimit të lartë ishte një rast i dështuar dhe që ndikoi për keq në marrëdhëniet e mëtjeshme të vendit për anëtarësimin në BE.

Read More