Nga Bolonja drejt Londrës.....A mund ta quajmë dokument strategjik draftin e parë të Komisionit për Arsimin e Lartë?
6 Maj, 2014
- Çështet që parashtrohen nga znj. Keta, ish-drejtoresh e Drejtorisë Arsimore të Tiranës (2001-05) dhe pedagoge në Fakultetin e Shkencave Sociale.
1. Cilësia e dokumentit strategjik (analizë apo strategji?)
2. Vlerësimi i synimeve strategjike të reformave të shkuara dhe i historikut të arsimit të lartë në Shqipëri
3. Sugjerime për strategjinë që në thelb kërkojnë zgjerimin e ndikimit të reformës në shumë dimensione (në synim: arsimi profesional; në impakt: nivel ndërkombëtar; në fusha: kërkimi shkencor etj.) dhe alternativa për zgjerimin dhe thellimin e analizës së sistemit (sigurimi i cilësisë, vlerësimi i riskut, vlerësimi i zbatueshmërisë nga pikëpamja ekonomike etj.)
Kritika: Analiza në aspektin terminologjik është e mirë, por termat janë përdorur shabllon pa u trajtuar për kontekstin aktual të reformës dhe jo në kuptimin e tyre operacional. Sugjerimet janë të pakuptueshme për një lexues të panjohur me sistemin e hartimit dhe vleresimeve të strategjive politike (p.sh. çfarë nënkupton vlerësimi i riskut në aspektin e zbatimit të reformës? apo sugjerimi për një guidë të sigurisë). Thellimi vetëm në një aspekt të strategjisë do ti kishte shërbyer më mirë lexuesit.
…
1. A mund ta quajmë dokument strategjik? Kam bindjen se mund të quhet më shumë një dokument analize me ide zhvillimi se sa një dokument ku qartësisht lexohet Reforma. Sigurisht jemi në draft të parë dhe do thellohet e pasurohet. Këtë duhet ta mundësojmë të gjithë.
A. Elementi i parë i pasurimit të asaj që kemi për diskutim lidhet me disa bashkëngjitje dokumentare. Brenda analizës ka një sens kritik të analizës për gjendje kritike dhe të diskutueshme por mun të paraprihej edhe nga një bllok i arritjeve të realizuara nga bota universitare në më shumë se 60 vjet.
3. Psh ja vlen të analizohen arritjet në lirinë akademike deri më sot po aq sa dhe shembuj të qasjeve të krenarisë institucionale në ballafaqim me eksperiencat dhe modelet e suksesshme botërore. Sado që të jenë këto qasje, psh Profesorë që deputojnë suksesshëm në universitete perëndimore, projekte ndëruniversitare me modele prestigjoze universitare në botë në raport me zhvillimet bashkëkohore, anëtarësime në lidhje, programe, projekte apo inisiativa që kanë patur ndikimin e tyre në zhvillimet tona DUHEN pasqyruar. Ky është një sygjerim që do të pasuronte elementin analitik për t’u plotësuar më shumë pamja prej nga ku do të fillojë ndryshimi.
4. Ne lipset të ushqejmë më tej lirinë akademike të arritur deri më sot për cilësinë në universitete sikurse kemi nevojë të ndërtojmë një liri financiare që do i shërbejë po asaj. Ne duhet të mirëorganizojmë kërkimin shkencor sikurse duhet të qendërzojmë fushat e kërkimit në dobi të zhvillimit të qendrueshëm të vendit, t’i paraprijmë këtij zhvillimi. Kjo trinomi kërkon që në dokument të paraqitet si një kompetencë vertikale nga universitetet drejt Akademisë së Shkencave po aq sa kërkon ndërtimin e përgjegjësive horizontalisht në institucionet e AL dhe fushës së akademizmit.
5. … kam bindjen se dokumenti do të duhet bashkëngjitet me një studim tjetër strategjik të tipit “Shqipëria e profesioneve dhe aftësimeve 2030”.
Ky do të ishte një dokument që do na conte suksesshëm tek aftësimi për tregun e punës. Është absolutisht e domosdoshme që zhvillimet reformatore në arsimin e lartë, paraprirë nga ndryshimet në Ligjin e AL duhet të bashkëshoqërohen me një Dokument të Zhvillimeve të Pritshmërive në vend dhe cilësisë së burimeve njerëzore që ne fakt bazuar në analiza e prognozë të zhvillimit makroekonomik të vendit duhet ti qasen këtyre zhvillimeve në AL.
Pas këtij dokumenti strategjik ne mund t’i japim më tepër sens vlefshmërisë dhe dobishmërisë së këtij “Green Paper”-i. Ne nuk kemi vuajtur kurrë nga punime ku jemi dhe sa jemi, gjykoj se ne nuk kemi prodhuar akoma një dokument që strategjikisht ti paraprijë një Shqipërie të pas 15-20 viteve. Besoj që ky duhet të jetë misioni i gjithë aktivitetit akademik e shkencor në vend, t’i paraprijë zhvillimeve. Me sa di pranë Kryeministrit është një drejtori e kërkimit shkencor dhe zhvilllimit së cilës mund t’i besohet urgjentisht ky dokument. Konceptimi i saj pranë zyrës së Kryeministrit është një arritje dhe kjo duhet të hyjë në funksionalitet me studime të tilla që duhet t’i paraprinin këtij “Green Paper”-i.
B. Elementi i dytë, është një pyetje (sygjerim) se pse ky tip dokumenti i prodhuar që jep pamje të sakta e të vërteta të gjëndjeve në AL dhe IAL nuk analizon që pse dokumente të së shkuarës të shkruara bukur për lirinë akademike dhe kërkimin shkencor, zhvillimet në universitete apo përafrimet me tregun e punës, përfshirë këtu edhe Kartën e Bolonjës, Strategjinë Kombëtare të Zhvillimit të Arsimit apo Strategjinë Kombëtare të Kërkimit Shkencor dhe Inovacionit nuk sollën atë që pritej por sollën këto gjëndje tepër kritike në AL dhe përdhosjen e cilësisë së diplomave universitare.
6. … cili është modeli që do bashkëvendosim të ndërtojmë tani?
Me guxim hartuesit e dokumentit duhet të deklarojnë modelin dhe epërsitë e tij në tregun ndërkombëtar të dijes dhe zhvillimit.
Grupi i reformës ka pohuar se “Qëllimi i çdo reforme është të përmirësojë treguesit, kryesisht ata të matjes në “dalje”. Në rastin e Reformës së Arsimit të Lartë dhe Kërkimit Shkencor, reformimi ka si qëllim të sugjerojë ndryshime me qëllim përmirësimin e cilësisë së arsimit të lartë në dy drejtimet kryesore: 1. mësimdhënie dhe punë kërkimore, 2.shkencore”.
7. …. të thellohet që të japë modelin, treguesit e ndryshimit, argumentet për to dhe analizën e rriskut për atë cka pretendohet të arrihet.
8. Kalimi në diskutim të gjerë është një standard që duhet vlerësuar dhe që kam bindjen se do ta pasurojë dokumentin. Ajo që shkruhet për mision duhet të gjejë standardin dhe matësin e realizimit të tij në dokument.
9. … dokumenti shoqërues [duhet te] ishte Guida e Sigurisë për të paraprirë zhvillimet e pritshme në vend por dhe Standardi i Analizës së Rriskut për një reformë që duhet t’i japë fund shumë fenomeneve negative për të ardhmen e vendit dhe punësimin e gjeneratave të reja përmes zhvillimeve në arsimin e lartë të pas 2005-sës.
10. Analizën në detaje, vërejtjet dhe rekomandimet do t’i japim dhe DUHET t’i japim të gjithë, punonjës në AL por dhe intelektualët shqiptarë, këtu dhe në hapsirat shqipfolëse. Është një nisje e mbarë që do pasuruar ashtu si normalisht duhet të ndodhë në një Reformë të përmasave të tilla. Komisioni ka kapacitetet për të moderuar edhe procesin e pasurimit më tej deri në dokumentin final.
0 comments:
Post a Comment